Terk edilme korkusu; çoğunlukla romantik ilişkilerde görülen ilişkisinin gidişatını olumsuz yönde etkileyen, güzel ilerleyen bir birlikteliğin rotasını olumsuzluğa çeviren bir korku türüdür. Yaşanılan bu korku gerçeğe dair hiçbir kanıt olmamasına rağmen kişinin zihninde gerçekçi olmayan inançların dönüp durmasıyla devam eder.
Örneğin "Bir gün mutlaka beni bırakacak, kesin bir başkasını bulacak, o ölecek ben tek kalacağım" gibi korku yaratan düşünceleri sürekli düşünür durur. Kişinin sağlıklı giden ilişkisini olumsuz etkileyen hem ilişkide olduğu kişiyi hem de kendisini bunaltan terk edilme korkusu kökenlerini genellikle erken çocuk döneminden alır.
Ebeveynlerinizin boşanma sürecini deneyimlemek, erken yaşta ebeveyn kaybı, ebeveynlerinizin uzun süre çalışması, iş seyahatleri yüzünden uzun süre sizden uzak kalmaları, ya da çocukluğunuzda eğitim sebebiyle yurtta veya başka şehirde olmanız gibi durumlar yetişkin yaşamınızda sizde terk edilme korkusu olarak iz bırakmış olabilir.
Ya da ebeveyninizin uzun süre hasta olup hastane süreçleri yaşamanız, sürekli ev-şehir değişikliği yaşamanız... Terk edilme korkusu yaşayan kişiler ilişkilerin güvenli olmadığını ve insanların bağlanılabilir varlıklar olmadığını düşünmeye meyillidir. Bu korkuyu ilişkide her şey yolunda olumsuz ufak bir sinyal yokken bile yaşadığı ilişkiye dair aşk acısı yaşamaktadır.
GERÇEKÇİ DÜŞÜNEMEMEYE BAŞLARSINIZ
Sürekli partnerinin onu terk edeceğini düşünür en ufak bir ayrılık uzaklıkta bile partnerinin artık onu bıraktığına inanır. Özellikle partnerini arayıp anında ona ulaşamamak gibi durumlar zihnine direkt en kötü senaryoları getirmeye başlar. Kesin beni bıraktı, kesin beni aldatıyor bir başkasıyla görüşüyor gibi sağlıksız düşünce alanına girerler. Oysa duruma gerçekçi bakıldığında işi olabilir, o an görmemiş olabilir gibi düşünceler gelecektir. Ama bu durum yaşandığı an kişi artık gerçekçi düşünememeye başlar. Terk edilme korkusunu sürekli olarak yaşayan kişi bu gibi durumları yaşadığında sadece kendisiyle ilgili olan sebepleri düşünür.
Bu durum kendini gerçekleştiren kehanet şeklinde aslında korktuğunuzun başınıza gelmesiyle sonuçlanabilir. Yani kişi terk edileceğine o kadar inanmıştır ki bilinçsiz bir şekilde bu durumun gerçekleşmesi için elinden geleni yapar. Örneğin en ufak bir tartışmada kavgayı büyüterek terk edilmesini kolaylaştırır. Kendisi gibi değil de daha bencil davranır ve partneri de eğer ki sağlıklı bir bakış açısına sahip değilse seninle olamayacak, seni daha fazla çekemem diyerek ilişkiyi sonlandırır.
Terk edilme korkusu yaşayan kişi de "Bak haklı çıktım, terk edildim" diye düşünerek ilişkilere biraz olan güvenini de kaybeder. Bundan sonrasında kişi genellikle kendini avutma kısmına geçer. Gerçek duygularını bastırır, hayatını haz odaklı yaşamaya başlar. Tıkınırcasına yemek yer, alışveriş yapar, günlük ilişkiler yaşar... Bunları yapmazsa acıya katlanamayacağını düşünür. Duygunun sonsuza kadar süremeyeceğini aklından çıkarır.
TERK EDİLME KORKUSUYLA BAŞA ÇIKMANIN YOLLARI
İlk ve en önemli adım kendi gözleminizi şeffaf ve açık bir şekilde yapıyor olmanız. Eğer ki analiz ettiğinizde terk edilme korkunuzun hafif ve kontrol edilebilir bir seviyede olduğunu analiz ettiyseniz kendi yaptığınız hatalı davranışları anlayıp kendinizi bu konuda eğiterek ve yeni sağlıklı davranışlar geliştirerek bunun üstesinden gelebilirsiniz.
Özellikle terk edilme korkunuzun nereden geldiğini bulmak size nasıl davranışlar yaptırdığını görmek ve bunları değiştirmek. Fakat terk edilme korkusu genellikle çoğu zaman çözülmesi zor olan erken dönem kaynaklı sorunlardan gelişir. Bundan ötürü de bu durumları çözmek için genellikle profesyonel bir yardım gerekmektedir.
Terk edilme korkusuyla baş etmede kişiye aidiyet duygusu kazandırabilmek çok önemlidir. Bu yüzden tüm bağlılığı tek bir partner üzerinden sağlamak yerine bu durumla ilgili grup terapilerine katılmak faydalı olacaktır. Kimse yaşadığı zorlukları tek başına çözemez tüm ihtiyaçlarını tek başına karşılayamaz. Bu yüzden bize değer veren yakın bir çevreye sahip olmak önemlidir.
TERK EDİLME KORKUSUNUN İLİŞKİLER ÜZERİNDEKİ ETKİSİ
TANIŞMA AŞAMASI
Terk edilme korkusu yaşayan bireyler genellikle kendilerini bu aşamada çok güvende hissederler. Henüz partnerine tam olarak duygusal anlamda emek vermemiştir. Bu durumda ilişkide daha çok anı yaşamayı tercih eder.
FLÖRT AŞAMASI
Bu aşama artık birbirinizi tanıyıp birbirinize bağlanmayı seçtiğiniz aşamada gerçekleşir. Bu durum birbirinize dair olumsuzlukları daha çok görmezden geldiğiniz bir aşamadır. Kişi bu aşamada kendini çok güvende hissederek başarılı bir ilişkide olduğunu düşünür. Partneriyle çok fazla zaman geçirdiği bir aşamadır.
GERÇEK İLİŞKİ
Flört aşaması sonsuza kadar sürmez. İlişki her ne kadar çok iyi bir şekilde yaşanmış olsa da artık hayatın gerçekleri devreye girmeye başlar. Bu dönem çok standart bir şekilde geçse de terk edilme korkusunun tetiklenmeye başladığı bir dönemdir. Terk edilme korkusu yaşayan kişiler ilişkide standart ilerlemeye başlayan bu dönemi partnerinin kendinden uzaklaşması olarak yorumlar. Partnerini aşırı kontrol edip ondan sürekli haber almak istese de kendilerinin yapışkan görünmelerinden çok korktukları için kendileriyle savaşıp bu endişelerini çok ifade etmemeye çalışırlar.
TETİKLENME AŞAMASI
Bu aşamada artık yavaş yavaş oturan ilişkiyle birlikte hayatın yoğun getirileri artık partnerimizin mesaj ve aramalarına anlık dönememesine neden olabilir ya da insanı bir durum olarak ruh hallerimizde dalgalanmalar yaşanabilir. Gayet normal olarak partnerimiz kendi çevresiyle de vakit geçirmek isteyebilir. Fakat bu aşamada terk edilme korkusu olan kişi çok fazla tetiklenecektir.
TEPKİ
Bu aşamada partnerinizin sizi terk edeceğine kendinizi ikna etmiş olabilirsiniz. Kendinizce bu inancınıza dair çok güçlü kanıtlarınız vardır. Bu aşamada bazıları bu durumla partnerlerine karşı aşırı ısrarcı olarak başa çıkarlar, bazıları partnerleri onu terk etmesin diye terk ederek kaçar bazıları da terk edilmemek için mükemmel olmaya çalışırlar.
PARTNERİNİZİN TUTUMU
Terk edilme korkusu yaşayan partnerinize sebepler sunmak açıklamalarla onu ikna etmek neredeyse imkansızdır. Bu kişi ne kadar güvence verirse versin sizi ikna edemeyecektir. Terk edilme korkusu yaşayan kişinin bu durum sonunda da korktuğu başına gelerek terk edilme deneyimini yaşayabilir.
TERK EDİLME KORKUSUNUN İŞARETLERİ
- İnsanlara hızlı bağlanmak -ulaşılamaz kişiler olsalar bilep İlişkileri yüzeysel yaşamak uzun vadeli ilişkilerde çok duramamak
- Kişilere çok fazla bağlanmamak için sürekli partner değişikliği yapmak
- İlişkilerde sürekli partnerinin gönlünü hoş etmeye çalışmak
- İstemsiz bir şekilde cinsel ilişkiye girmek
- İlişki ne kadar zarar verse de ilişkiyi sürdürmeye devam etmek
- Memnun edilmesi zor biri olmakla mücadele
- İnsanlarla ve partnerinizle duygusal yakınlık kurmada zorluk yaşamak
- Kendinizi sevilmeye layık görmemek ve güvensiz hissetmek
- İnsanlara güvenmekte zorluk yaşamak
- Sürekli ayrılık kaygısı hissetmek
- İlişkide her yaşanılan durum ve hareketi çok fazla anlamlandırmaya çalışmak
- Eleştiriye karşı aşırı tepkisel olmak
- Bastırılmış öfke problemleri yaşamak
- Sürekli olarak kendini suçlama duygusu
