İkinci Dünya Savaşı'nda Yahudileri kurtardığı için kahraman ilan edilen İtalyan polis şefi Giovanni Palatucci'nin aslında bir Nazi işbirlikçisi çıkması, hayalkırıklığının ötesinde İtalya ve İsrail'de tarihi değiştirdi. Nazilerden 5 bin Yahudiyi kurtardığı için başta İsrail'de olmak üzere, Amerika ve İtalya'da ödüllerle onurlandırılan, adına anıtlar ve meydanlar açılan, hatta eski Papa II'nci Jean Paul tarafından "aziz" ilan edilen Palatucci ile ilgili 700'e yakın belge, Palatucci'nin sanılanın aksine Nazilerle işbirliği yapan infazcı olduğunu ortaya çıkardı. New York'taki Yahudi Araştırmaları Merkezi'ne bağlı Primo Levi Merkezi'nden onlarca biliminsanı bu belgeleri 6 yıl boyunca inceledi.
'DOĞRU İNSAN' DEĞİL
Araştırmalara göre, Palatucci'nin adının 1952'den itibaren geçtiği İtalya ve Almanya'daki belgelerin hiçbirinde, Yahudilere yardım ettiği bilgisi somut olarak yer almıyor. Araştırmacılar, Palatucci'nin tam aksine, Yahudileri deşifre ederek Almanlara yardım ettiği verisine ulaşmış. Bugün Hırvatistan toprakları sınırlarında olan ve Rijeka ismini alan Fiume, 1943'te Naziler tarafından işgal edilmişti. Fiume'de yaşayan 500 Yahudi'den 412'sinin (yaklaşık yüzde 80) Auschwitz'e götürüldüğü ve bu rakamın İtalya'nın herhangi bir kentinden daha yüksek olduğu belirlendi. Washington'daki Holokost Müzesi, Palatucci'nin ismini "doğru insanlar" listesinden kaldırdığını açıkladı bile.
SCHINDLER'E VERİLEN ÖDÜLDEN ALMIŞTI
Giovanni Palatucci, 1990'da İsrail'in en yüksek onur ödüllerinden Yad Vashem'e layık görülmüştü. Bu ödül, bin 200 Yahudi'nin ölüm kamplarına gitmesini engelleyen Alman işadamı Oskar Schindler'e de verilmişti. İsrail politikalarını savunan Anti-Defamation League derneği, Palatucci'yi 2005'te Yahudileri Nazilerden kurtaranlara verilen Courage to Care Ödülü'yle onurlandırırken, New York Belediye Başkanı Michael Bloomberg de ödülün verildiği 18 Mayıs gününü Palatucci Courage to Care Günü ilan etmişti.
