Türkiye'de 16 Nisan 2017'de gerçekleşen Anayasa değişikliğiyle Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'ne geçildi ve koalisyon hükümetleri son buldu. Avrupa'da ise parlamenter sistemde sıkıntılar yaşanıyor. İtalya, İsrail, Hollanda, İsveç ve İspanya'da; koalisyon hükümetleri dağılıyor ve başbakanlar istifa ediyor. İtalya Başbakanı Mario Draghi, 3 partinin hükümetine parlamentoda destek vermemesi üzerine istifa etti, parlamento feshedildi.
KARAR ALMADA GECİKME
Hollanda'da genel seçimlerden 299 gün, İspanya'da ise 246 gün sonra hükümet kurulabildi. İsrail 2019'dan beri 5'inci kez seçime gidiyor. 1 Kasım'da seçim yapılacak. İsveç hükümeti geçen yıl kira düzenlemesi nedeniyle dağıldı. Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi sürecinde önemli çalışmaları olan Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Mehmet Uçum da yaşananları SABAH'a değerlendirdi.
Uçum, "Son dönem dünyanın yaşadıkları, parlamenter sistemin zafiyetlerini iyice açığa çıkardı. Koalisyon hükümetlerinde parçalı yürütme, farklı siyasi ajandalar yüzünden çatışma üretir. Karar almada gecikme bir yana karar alma yetersizlikleri doğuyor. Tüm bunların hükümet krizleri doğurması da kaçınılmaz oluyor" dedi. Uçum, "Parlamenter sisteme sahip ülkelerin yaşadıkları hükümet krizleri, süreci kaçınılmaz olarak yapısal bir tartışmaya götürüyor. Zaten İtalya yıllardan beri parlamenter sistemin zaaflarını gidermek için çok çeşitli yöntemler deniyor. Fransa'da başbakanlığın gereksizliği artık çok daha kabul gören bir teze dönüşüyor" dedi.
İKİ YAPISAL SORUN
Uçum, parlamenter sistemin yapısal sorunlarına dair şunları kaydetti: "Bu sorunların başında seçmen iradesinin hükümet kurmaya doğrudan etki etmemesi geliyor. Parlamenter sistemde seçmen oy kullandığı gün kimin hükümet olacağını bilemiyor. En olağan koşullarda bile koalisyon müzakereleri halkın tercihinden bağımsızlaşıp siyasi partilerin kendi ajandalarının pazarlığına dönüşüyor. Böyle olunca da sorun çözme kapasitesi düşük hükümetler çıkıyor. İkinci yapısal sorun, parlamenter sistemin yürütme gücünün parçalı olması. Bu parçalı olma hali tek parti hükümetlerinde de vardır. Her bakanlık ayrı bir güçtür. Bakanlıklar arası çekişme bitmez."
TÜRKIYE DÜNYA ÇAPINDA OYUN KURUCU ÜLKE'
Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Mehmet Uçum, "Parlamenter sistemin örnek ülkeleri olarak gösterilen İngiltere ve Almanya'da uzun süre hükümet edememe veya uyumlu hükümet edememe sorunları olağan gündemlere dönüşüyor. Tüm bunlar parlamenter sistemin bu yüzyılın dinamiklerine ve ihtiyaçlarına uygun olmadığını ortaya koyuyor" diyerek "Başkanlık reformu, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın hakikaten büyük liderliğiyle birleşince Türkiye son dört yılda yaşadığı birçok soruna rağmen çok başarılı süreçler yönetiyor, dünya çapında oyun kurucu ülke haline geliyor" değerlendirmesinde bulundu.
