Egeli Sabah'ın bu haftaki Sabah Kahvesi'nin konuğu İzmir Ekonomik Kalkınma Koordinasyon Kurulu Kent Değerlerini Koruma Komitesi Başkanı, duayen işadamı Uğur Yüce oldu. Yüce, İzmir'in serbest şehir ilan edilmesi gerektiğini söyledi, "Bu olursa, İzmir sadece kendini değil, Türkiye'yi de çok ilerilere taşır" dedi.
İzmir'e dair bir çok proje var.
- İzmir için herkes her şeyi konuşuyor, herkes her şeyi biliyor. Ama elini taşın altına koymaya gelince işte orada problemler başlıyor. Hatta elini taşın altına koyduğun zaman birisi geliyor, ayağıyla üstüne basıyor. Acıtıyor. İstedikten sonra bunu politize etmeden samimi olarak çalışmak ve başarmak mümkün.
İzmir'in serbest şehir ilan edilmesi projeniz vardı.
- Ben EBSO başkanıyken Sayın Turgut Özal gelmişti. Özal, büyük adamdı ama o da insandı. ANAP'ı kurmak için geldiğinde İzmir'de Raşit Özsaruhan'ın odasında konuşuldu. Ben, Ersin Faralyalı, Selçuk (Yaşar) abi falan. Turgut Bey'e dediler ki, "Siz ikinci adam olarak çok başarılısınız, öyle kalın, parti kurmayın." Turgut Bey, bunu hiçbir zaman unutmadı ve affetmedi. Bir gün yine Turgut bey geldi. Daha ESBAŞ yok. "Sayın Başbakanım İzmir inanılmaz müsait. Havalimanı ve limanları, 3 aksı var. Üç aksı keselim, bu bölgeyi serbest şehir ilan edelim. Bugün 5 verip bir alıyoruz. O zaman 50 veririz, o biri de istemeyiz" dedim. O zamanlar Singapur bile bu kadar yükselmemişti. Hongkong öndeydi. "Burası Akdeniz'in Honkong'u olur" dedim. Serbest şehri anlattım. O zaman olmadı. Neden olmadı, çok sebebi vardır.
AVRUPA BİRLİĞİ OYALIYOR
Bu fırsat hala var mı?
- Var. Madem ki AB, Merkel sizi oyalıyor. Bizim AB konusunda 15-20 sene bir şey beklememiz hayalciliktir. İzmir'in serbest bölge olarak ilan edilmesini engelleyecek tek şey AB normları ve AB ile olan ilişkilerdir. AB zaten Ankara anlaşmasına riayet etmemiştir. Yazılı taahhütlerini bile yerine getirmemiştir. Biz bize düşeni yaptık, Gümrük Birliği'ne girdik. AB ise, ne kredi ve fonları çalıştırdı ne de serbest dolaşımı çalıştırdı. İzmir'i serbest şehir ilan edelim. Öyle Şangay Beşlisi'ne girmeye de gerek yok.
Serbest şehir neler getirir?
- Mahalli idarenin ona göre yetkileri olacak. Vergi sistemi ona göre ayarlanacak. Yabancı sermaye yatırımları için kolaylıklar olacak. Günümüzde İstanbul'u finans merkezi yapmaya çalışıyorlar. İstanbul, tükenmiş, zor bir şehir. İzmir, bu mevzuda müsait. Muazzam cazip bir yere dönüşürüz ve korkunç sermaye akımı başlar. Tabii bu çok ciddi bir siyasi karar ve cesaret ister. Bunu yapan insan ülkeye çok büyük hizmet sağlar. Bu oldu mu 10 yıllardır tamamlanamayan liman 6 ay içinde biter, İzmir kanatlanır uçar. Türkiye'yi de beraberinde sürükler. Müthiş bir kalkınma olur.
ÇÖZÜM OSB'LERDE
Kentsel dönüşüm çalışmalarını nasıl değerlendiriyorsunuz?
- Sayın bakanlarımız Erdoğan Bayraktar ile Binali Yıldırım'a bu konuda bir dosya sunduk. 20 yıl önce hazırlanmış bir dosya. İzmir'de 10, çevresi ile 26 OSB var. Bunların yüzde 60-70'i boş. Başkalarından daha avantajlı şeyler sunmamız lazım. Nasıl Ford'a o bataklığı verdiler. Bir şirkete imtiyazlar verilsin demiyorum. Mademki OSB'lerde sorun var. OSB'lerdeki boş arazilerin yüzde 40'ını devlet olarak al. Milli Emlak'a ver. Yabancı sermaye yatırımlarına, "Buralardaki arazileri 49 yıllığına kira veriyorum. 49 yıl daha uzatabilirim" de. Kirayı düşük tut. Çünkü Ege'de, yabancı yatırımcı için büyük arazi yok ve çok pahalı. Peugot için 6 bin dönümlük yer bulamadık. Yabancılar işletme sermayesini toprağa bağlamak istemiyor. Gelelim dosyaya. Neden dosya verdik. Kenti yenilerken Fransa'daki gibi gettolar yaratmayın. Adamı villasından değil de, gecekondudan alıp binada oturacakmışız. İyi de oturduğu gecekondu onun villası. Apartman dairesine soktuğun zaman, o adamın çocukları hakikaten devlete karşı olacaklardır. Bunu önlemenin yolu, bahsettiğimiz OSB projesinden geçiyor. OSB'lerde yatırımlar canlanır, ardından evleri ve sosyal konutları OSB çevresine yaparsın. İstihdam doğar. OSB'lerden aldıgğın yere karşılık ödediğin parayla da oraların altyapıları tamamlanır. Sosyal, kültürel alanlar oluşturulur. Sadece istihdam değil, kültürel ve sosyal bir ortam yaratılır. Küçük küçük endüstri şehirleri doğar. Böylece toplumda hemşehrilik algısı da oluşur.
Sürekli olarak ileri teknolojiden bahsediyorsunuz.
- Teknoloji bölgeleri için 20 yıldır çalışıyoruz. Urla'da İleri teknoloji Enstitüsü bünyesindeki teknoloji geliştirme bölgesinin uluslararası anlamda değer kazanmasını istiyoruz. Katma değeri yüksek ürünler üretmemiz gerekiyor. Bir ülke teknoloji geliştirmiyorsa 1. ligde yer alamaz.
SOKAK ÇALGICILARI DİSİPLİNE EDİLMELİ
Sokak sanatçıları İzmir'de dikkat çekmeye başladı.
- Sokak çalgıcıları... Çok hoş ama disipline edilmesi gerekiyor. Biz İzmir'de 7 senedir Batı Medeniyetleri Müzesi kurulsun istiyoruz. İzmir'de müzelerimizde çok, eser var. Sergilenenlerden çok daha fazlası depolarda çürüyor. Kent değerleri içinde yıllardır uğraştığımız bir konu var. Limandan Kemeraltı'na yaya yolu yapalım istiyoruz. 2 bin 700 metrelik bir güzergah. Bu yetmiyor. Güvenlik sağlayacaksın, yürüyemeyenler için ulaşım imkanları geliştireceksin. Ve bu güzergahta sokak müzisyenleri, sokak sanatçıları olacak. Bunları akredite edeceksin. İKSEV diye bir kurumumuz var. Gidecek oraya sertifika alacak. Belediye bunu takip edecek. Herkes bu işi yapamayacak. Ben bu konuda söz veriyorum dedim. Bu tür bir aktiviteye girin sponsorlarını ben bulacağım dedim. Dünyanın değişik kentlerinde bunu yapıyorlar. İstanbul'da da oluyor. Paris'te mesela yapıyorlar. Paris Belediyesi ciddi destek veriyor. 2-3 senedir yaya yolu ve kentteki müzisyenlerle ilgili çalışıyoruz.
LİMAN, EXPO'DAN DAHA ÖNEMLİDİR
İzmir Alsancak Limanı'nda da çalışmalar yapılıyor?
- İzmir limanı önemini kaybedecek değil. İzmir Alsancak Limanı'nın derinliğini kazanması çok önemli. İzmir Limanı, EXPO 2020'den daha önemlidir. Çünkü EXPO bir kaldıraçtır.
İzmir'in EXPO 2020 çalışmaları için neler düşünüyorsunuz?
- 2015 EXPO'su Milano'da yapılacak. En büyük handikabımız bu. Çünkü büyük organizasyonlar 2 kez üst üste aynı kıtaya verilmiyor. Rakiplerimiz de çok güçlü. Çok iyi çalışmamız gerekiyor.
KİTAP ÖZETLERİNİ PAYLAŞIYOR
Kitap yazmayı düşünüyor musunuz?
- Kitap yazmak ciddi zaman isteyen bir iş. Ama paylaşmak anlamında www.ozetkitap.com diye bir sitem var. Ben okuduğum bazı kitapları orada özetliyorum. Tercüme edip özetliyorum. Cumhurbaşkanı, Başbakan gibi 500 kişiye gönderiyorum. 26 bin abonesi var. Şu son 10-15 sene içinde 70-80 kitabın özeti var. 500 kişiye yolluyorum ama okunuyor. Abdullah Gül imzalı bir teşekkür mektubu. Teşekkür ediyorum dedi. Hızlı okurum. Bunların içinde 5-6 tanesini paylaşıyoruz.
