İzmir İl Sağlık Müdürü Uzman Dr. Bediha Türkyılmaz, organ nakillerinde gelinen son durumu Egeli Sabah'ın gelenekselleşen Sabah Kahvesi'nde değerlendirdi. Nakiller sırasında gönüllünün organlarını bağışlamasına rağmen ailesinin söz hakkı olduğu için çoğu kez organları nakledemediklerini belirten Türkyılmaz, "Yasal prosedürleri aşamıyoruz, ama insanlarımız artık daha bilinçli" dedi. Özel hastanelere acil servisten giren hastalardan para alınmamasına rağmen hastanın aciliyeti geçince yaşanan mali sıkıntıların olduğunu da söyleyen Türkyılmaz, "Hasta yakınlarına aciliyetin geçtiği bildirilmeli ve artık tedavinin ücretli olarak devam edeceğinin söylenmesi gerekiyor" dedi.
İzmir'de sağlık ile ilgili bir sıkıntı var mı? Salgın hastalık oldu mu?
- İlimizde hiçbir sıkıntı yok sistemimiz çok güzel çalışıyor. İzmir'de iki tane Kamu Hastaneleri Genel Sekreteri ve İzmir Halk Sağlığı Müdürü var. Onlar zaten gerekli bilgileri bize iletiyor. Ben onları hocalarım olarak yaklaşıyorum onlarda bana bir anne gözüyle bakıyor. Geçen yıl salgın konusunda Bergama'daki şebeke suyunda klor nedeniyle sıkıntı yaşamıştık. Ama bu yıl yaşanan bir problem ya da bize gelen bir salgın vakası yok.
Organ bağışı için ne yapmamız gerekiyor? Çalışmalarınız sonuç verdi mi?
- İl sağlık müdürlüklerine ya da büyük sağlık kuruluşlarına başvurmanız gerekiyor. Bağışlar için Kuran-ı Kerim'de cana can katmak diye bir ayet var. Bu da kan bağışı vermek ve organ bağışlamaktır. Başka nasıl bir cana can verebilirsiniz ki? Zaten camilerde Ramazan'da müftülükle birlikte çalışmalar yaptık. Camiler bizim için Ramazan'da çok büyük öneme sahip. Namaza gelen cemaate, hocalarımız gerekli bilgileri verdi. Bunun dönüşünü de hemen geri aldık. Son 6 yılda toplam 980 organ bağışı yapılırken sadece geride bıraktığımız Ramazan'da 1200 üzerinde bir bağış sayısına ulaştık. Bu çalışma devam edecek. Hergün olmasa bile önemli ve merkezi camilerde organ bağışı konusunda cemaati uyaracağız, bilgilendireceğiz ve bilinçlenmelerini sağlayacağız.
Organ bağışı için gönüllü olmak yeterli mi?
- Bağışçıların sağlıklı iken organ bağışı için imzaladıkları kağıt yeterli olmuyor. Ailesine tekrar soruluyor. Aile organ bağışına izin vermezse hiçbir şekilde organları alamıyorsunuz. Şimdi bu konuyla ilgili olarak bir çalışmamız var. Bizler organ bağışlayan kişiler olarak telefon numarası bölümüne kağıtları imzalarken yakınlarımızın da numaralarını yazıyoruz. Onlara da organ bağışladığımıza dair mesaj ve bilgiler gidiyor. Bu sefer ne oluyor, akşam yemekte ya da sohbet sırasında konu organ bağışına geliyor. Bir şekilde onlara neden organlarımızı bağışlamak istediğimizi anlatıyoruz. Böylece onlarda organ bağışı konusunda ikna oluyor. Kendileri organ bağışına sıcak bakmasalar bize en azından kendi organlarımızı neden bağışlamak istediğimizi öğrenmiş oluyorlar.
Okullarda anlatılacak
Organ bağışı konusunda hazırda bekleyen proje var mı?
- Organ bağışı konusunda kamu spotu düşünüyoruz. Organ nakli bekleyen hastanın yakınlarının nakil haberi geldiğindeki heyecan ve sevinçlerini göstermek istiyoruz. Mesela gözleri görmeyen bir hastaya kornea nakli yapıldıktan sonra görmesinden güzel bir şey var mı? Ayrıca birde organ bağışı ile ilgili bir kısa film yarışması düşüncemiz var. Kasım'ın ilk haftasında 'Organ Bağışı Haftası' var. Bununla ilgili etkinliklerimiz olacak. Milli Eğitim Bakanlığı ile Sağlık Bakanlığı'nın ortak bir çalışması olabilir. Biz okullara girerek çocuklarımıza organ bağışının önemini anlatmak istiyoruz.
18 yaşından küçükler organ bağışında bulunabilir mi?
- Hayır, ama organ bağışını okulda anlattığımız zaman çocuklar bu konuyu evde annesine, babasına, ninesine veya dedesine anlatması yeterli. Bir insanın 50 yaşındaki bilincini değiştiremezsiniz ama lise çağında bu düşünceyi yerleştirebilirsiniz. Bu çocuklar, ileride büyüdüklerinde organ bağışı konusunda hassas ve duyarlı bireyler olacak. Okullar bu işin temelini oluşturuyor. Ama okullarla sınırlı kalmayacağız. Başsavcı ve hakimlerle görüşmeler olacak. Onlardan organ bağışı isteyeceğiz. Eğer bir kurumun başı bağışda bulunursa, arkasında da devamı gelir.
İki hastane örnek oldu
İzmir'de organ nakli konusunda en iyi hastaneler neresi?
- Aslında İzmir genel olarak organ naklinde başarılı bir şehir. Ama Tepecik Eğitim ve Araştırma hastanesi ile Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi bir adım önde diyebiliriz.
Özel hastanelerin acilleri de ücretsiz mi?
- Acil bir vaka olursa ücretsiz. En sık karşılaştığımız problem, hasta özel hastaneye acil vaka olarak yatış yapıyor. Daha sonra hastanın acil durumu ortadan kalkınca, fatura açılmaya başlanıyor. Hastaların aciliyeti geçtiğinde, durum anlatılmalı gerekirse devlet hastanesine sevk edilmeli.
