İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin körfez içi yolcu taşımacılığını geliştirmek maksadıyla Özata firmasına toplam 117 milyon euro karşılığında ihale ettiği 15 gemiye ilişkin işbilmezlikler ve öngörüsüzlükler zinciri, bu gemilerden ilki olan Çakabey'in başına gelenlerle sınırlı değil. İhale yapıldığı tarihlerde İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin yine Özata firmasına yaptırdırdığı gemilerin özellikleri ile fiyatları, İzmir'inkiler ile kıyaslandığında, aradaki farkların neredeyse tamamı İstanbul'un lehine görünüyor. İzmir'in aldığı gemilerin 2'si dış, 13'ü iç körfezde çalışacak şekilde tasarlandı. İç körfezde çalışacaklar 7, diğer iki gemi 8 milyon euroya mal oldu. Şartnameye göre gemilerin yolcu kapasitesi en az 400 en çok 449.
BU NASIL ALIŞVERİŞ?
İstanbul Büyükşehir Belediyesi de aynı dönemde 4 adet yolcu vapuru alımı için ihaleye çıktı. Gemilerin yolcu taşıma kapasitesi 700 olarak belirlendi. İstanbul'un ihalesini de ÖzataTersanecilik aldı. İzmir'inkilerin gövdesi karbon kompozit, İstanbul'unkiler çelik olarak tasarlandı. İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin kasasından gemi başına 7-8 milyon euro çıkarken İstanbul, 5 milyon euro ödedi. İzmir'inkilerin nerede ise iki katı yolcu taşıma kapasitesine sahip vapurlarının İstanbul Büyükşehir Belediyesi'ne maliyeti hemen hemen İzmir'inkinin yarı fiyatına denk geldi. İzahı güç farklılıklar bununla da sınırlı kalmadı. İzmir Büyükşehir Belediyesi gemileri tek başlı tasarlanırken, İstanbul, şartnamede çift başlı gemi yapılmasını öngördü. İstanbul'un gemileri, iskeleden kalkışta geri manevra yapmadıkları için zaman kaybını asgariye indirirken İzmir'in gemileri, dönüşte geri manevra yapmak zorunda oldukları için İstanbul'un gemi servis hızı İzmir'inkilerle eşitlendi. Durum böyle olunca İstanbul'un gemileri hem yolcu kapasitesi hem de maliyet bakımından İzmir'inkilerin çok daha hesaplı ve kullanışlı oldu. İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin öngörüsünün yetersiz kalması belediye kasasından daha fazla para çıkmasına neden oldu. İzmir'in alacağı 13 geminin hızı saatte 18 deniz mili, 2 geminin hızı ise saatte 30 deniz mili. İzmir'in gemileri tam elektronik kontrol sistemi ve manevra yeteneğine sahip. İzmir'in gemileri tek başlı, İstanbul'un gemileri çift başlı tasarlandı. Bu İstanbul Büyükşehir Belediyesi'ne ait gemilerin iskeleden kalkışta geri manevra yapmadan yoluna devam edebilmesi, bu sayede zaman kaybının da asgariye indirilmesi anlamına geliyor. İzmir'in gemilerinin boyları 38 metre, enleri ise 11,5 metre. İstanbul'un gemilerinin boyu 42 metre, eni ise 9 metre olacak şekilde dizayn edildi, İstanbul'un gemilerinin hızları ise maksimum 13 deniz mili. İzmir'in iç körfez gemileri 420, dış körfez gemileri 400 kişi kapasiteli. İstanbulunkiler 500'ü kapalı, 200'ü açık olmak üzere toplam 700 yolcu alabiliyor. Her iki gemide de bebek bakım masası, normal ve engelli tuvaleti bulunuyor.
