Türkiye'nin ilk özel jeotermal santralini Aydın'da kurarak sektörde öncü bir kuruluş olan MB Holding, yatırımlarıyla ülkede ilklere imza atmaya devam ediyor. Dora 1, Dora 2, Dora 3 ve Dora 4 santrallerinde ürettiği 550 milyon kilowat/saat elektrik enerjisiyle ülke ekonomisine yılda 250 milyon dolarlık katkı sunan MB Holding, entegre yatırımlarıyla Aydın'a değer katıyor. Jeotermal enerji sektöründeki yatırımlarıyla büyümesini sürdüren MB Holding'in Yönetim Kurulu Başkanı ve aynı zamanda Uluslararası Jeotermal Enerji Birliği Başkanı olan Muharrem Balat, yenilenebilir ve çevre dostu olan jeotermal enerjisini anlattı.
1968 yılında kurduğunuz şirketiniz, inşaat ve tekstil sektörlerinde faaliyet gösterirken enerji ve jeotermale sizi yönlendiren ne oldu?
1968 yılından başlayan serüvende inşaat,
enerji, medikal tekstil, perlit, tarım ve turizm
konularında ülkemizde birçok ilke imza attım.
2006'da Türkiye'nin ilk özel jeotermal elektrik
santrali tesisini Aydın'da kurdum. Jeotermal
enerji kaynakları, hem tarımda hem de endüstride
yüksek verimlilikle kullanılabilen ucuz
enerji kaynaklarıdır. Türkiye'nin 2006 yılında 23
MWe olan jeotermal kapasitesi, 2016 yılında
725 megavata ulaştı. Ülkemizde bugün için üretimde
bulunan 25 adet jeotermal santral Aydın,
Manisa, Denizli ve Çanakkale'de bulunmaktadır.
Jeotermal alanında ülke kapasitesinin yüzde
80'i de Aydın'dadır. Bu doğrultuda da yatırımlarımızı
Aydın'a yönlendirdik.
Bize Aydın'da kurmuş olduğunuz santraller hakkında bilgi verir misiniz? Ne kadarlık bir yatırım gerçekleştirdiniz?
Türkiye'de ilk özel sektör jeotermal elektrik
santrali olan Aydın, Salavatlı'da 70 MWe gücünde
Dora-1 JES tesisinin kuruluşunu 2006 yılında
gerçekleştirdik. Ardından Dora-2, Dora-
3A, Dora-3B, Dora-4 jeotermal enerji santral
yatırımları gerçekleştirdik. 15 yıldır yapılan çalışmalar
neticesinde jeotermal enerjide şu anda
altıncı santralimiz olan Dora-5 tesisi yatırım
projesi planlanmaktadır. Kurduğumuz santrallerimizde
bugüne kadar 1 milyar 850 milyon
kWh kilovat saat elektrik enerjisi üreterek 950
milyon ton karbondioksit emisyon salınımı önlenmiştir.
500 milyon doların üzerinde petrol ve
doğalgaz karşılığı tasarruf sağlanmıştır.
ÖRNEK ÇALIŞMALAR
Uluslararası Jeotermal Enerji Birliği Başkanlığı görevini yürütüyorsunuz. Başkanlığınızla ilgili neler söyleyebilirsiniz?
Uluslararası Jeotermal Enerji Birliği Başkanlığı
sayesinde üniversite, özel sektör temsilcileri
ve kamu kurumlarındaki personelin yurtiçi ve
yurt dışında jeotermal kaynak ve jeotermal
elektrik santrallerinde kazanılan deneyimlerden
faydalanması için organizasyonlar yapılarak
sektör desteklenmiştir. Jeotermal santral yatırımları
konusunda geliştirilen proje ve girişimler
sayesinde yenilikler yaratan ve örnek alınacak
çalışmalar yapılmıştır.
Aydın'da şu an üretime başladığınız santrallerle ülke ekonomisine ne kadar bir katkı sağlıyorsunuz? Jeotermalden kaç kilovat saat enerji üretiyorsunuz?
Dora-1 tesisi Aydın Menderes ve Manisa Gediz
Grabeni üzerinden bugüne kadar toplam
725 MWe kurulu gücünde yeni jeotermal enerji
santral yatırımı yapılmasına ilham kaynağı olmuştur.
Dora-1, Dora-2, Dora-3/A, Dora-3/B
ve Dora-4 olarak adlandırılan 5 santral ünitesi
toplam 70 MWe kurulu güce sahiptir ve yılda
toplam 550 milyon kWh elektrik üretimi yapmaktadır.
Şirketimiz Türkiye genelinde jeotermal
kaynaklı yapılan elektrik enerjisi üretiminde
yüzde 16'lık paya sahiptir. Dora tesislerinden
üretilen elektrik enerjisi vasıtasıyla yılda yaklaşık
35.000.000.-USD mertebesinde doğalgaz
ve/veya petrol ürünü ithalatı karşılığı döviz harcaması
engellenmektedir.
JEOTERMALLE ISINAN İLK SERA
MB Holding'in jeotermal entegre yatırımları konusunda ne gibi değerlendirmede bulunmak istersiniz?
Dora-2 tesisinde 50 ton/saat kapasitede bir
jeotermal kaynak fazlalığı oluşuyor. Bu enerjinin
en verimli şekilde kullanılması amacıyla
Sultan Sera yatırımını gerçekleştirdik. Daha önce
bataklık halinde olan ve ekonomiye hiçbir
katkısı olmayan araziler üzerinde bu yatırım
gerçekleştirildi. Sultan Sera jeotermal elektrik
santraline entegre olan Türkiye'de jeotermal
kaynakla ısınan ilk seradır. Tesiste şu anda sadece
domates üretiliyor. Her anlamda sürdürülebilirlik
ve yenilenebilirlik ilkelerine göre hayata
geçirilmiş olan projemizde özellikle bölgede
kadın istihdamı sağlanıyor. Ayrıca, fizibilite çalışmaları
devam etmekte olan sağlık ve termal
turizm merkezi projesini de gerçekleştireceğiz.
Türkiye jeotermal rezervleri açısından ne durumdadır?
Jeotermal kaynak 365 gün, 24 saat enerji sağlayan
baz enerji kaynağı. Ülkemizde geçen yıl
jeotermal enerji santrallerinden yaklaşık 3,5
milyar kWh kilovatsaat elektrik enerjisi üretildi.
Bu yüzden birçok kaynaktan daha değerli.
Enerji yenilenebilir olduğunda dikkatli kullanılırsa
vasfını kaybetmez. Bu kadar önemli bir
kaynağımızı korumak için de jeotermal bölgelerin
çok büyük bir titizlikle tespit edilerek, jeotermal
rezervden alınan akışkanın re-enjekte
edilerek yeniden ısındırılıp devamlı kullanılabilecek
bir kaynak haline getirilmesi yani geri dönüşümünün
sağlanması gerekir. Re-enjekte demek
gelecek nesillere temiz bir doğa ve yerli bir
miras bırakmak demek. Bölgemizde yapılan
sondaj çalışmalarından sonra yeryüzüne çıkartılan
jeotermal kaynak, elektrik üretimiyle birlikte
sera ısıtması ve termal turizm amaçlı da kullanılıyor.
Böylece, ülkemiz için önem arz eden
jeotermal kaynak potansiyeli bilinçli ve sürdürülebilir
bir işletme mantığı ile en verimli şekilde
kullanılarak gelecek kuşaklara aktarılıyor.
DORA-4 HAZİRAN'DA ÜRETİME GEÇTİ
DORA 4 santralinizin açılışı ne zaman olacak? Bu santral hakkında bilgi verebilir misiniz?
Yerli ve yenilenebilir bir
enerji olan jeotermal enerji,
üretilen birim elektrik enerjisi
başına çevreye en az zarar
veren enerji üretim kaynaklarından
biri. Gelecek için
temiz enerji sloganıyla yola
çıkan ve 2006 yılında
Türkiye'nin ilk özel jeotermal
santrali olan Dora-1'in devreye
girmesi ile 10 yılda 1 milyar 850
milyon kilowatt saat elektrik
enerjisi üretimi gerçekleştiren
MENDERES Geothermal
Elektrik Üretim A.Ş'nin yeni
yatırımı olan Dora-4 tesisi
Haziran 2016 itibariyle tam
kapasitede üretime başladı.
Tesisin üretime geçmesi
akabinde ülkemizde yaşanan
istenmeyen olaylar neticesinde
gelinen noktada devlet
erkanının yoğunluğuna ve
programına uygun bir tarihte
en kısa sürede açılış
organizasyonu planlayacağız.
HIRVATİSTAN SANTRALİ 2017'DE TAMAMLANACAK
MB Holding olarak Türkiye ve Balkanlarda jeotermal enerjinin öncüsü oldunuz. Hırvatistan'daki yatırımlarınız hakkında bilgi verebilir misiniz?
Türkiye'den sonra
Balkanların ilk jeotermal
elektrik santrali yatırımımız
Hırvatistan'da inşaat
aşamasında ve 2017 yılı ilk
yarısında üretime alınacak.
Hırvatistan'ın ilk jeotermal
santralini kurmak için Ocak
ayında yapılan ihaleyi aldık ve
Hırvatistan'ın tamamında
jeotermal kaynak arama ve
ardından da elektrik üretim
santrali kurma hakkını elde
ettik. 2020 yılı itibariyle
elektrik enerjisinin yüzde 35'ini
yenilenebilir kaynaklardan
karşılamayı hedefleyen
Hırvatistan'da, jeotermal
alanda ülkemizi temsil
edeceğiz.