Kaşgarlı Mahmut eserleri araştırılırken özellikle belli başlı eserlerin öne çıktığını söylemek mümkün. Aynı zamanda eserlerin edebiyat dünyası açısından önemine de değinmek gerekir. Kaşgarlı Mahmud nasıl öldü sorusu ise bu açıdan çok kişi tarafından ilgi duyulan konular arasında yer alır. Kaşgarlı Mahmud kimdir, nereli, hangi dönemde yaşadı sorularının cevaplarını araştırdık. Tüm detaylar haberimizin devamında.
Kaşgarlı Mahmut Karahanlı soyundan gelen ve asil olarak görülen bir ailenin oğludur. Türk dilleri ile ilgili olarak yaptığı çalışmalar ile tanınan Kaşgarlı Mahmut 11. Yüzyılda yaşamıştır. Kaşgar'ın 45 km güney batısında yer alan Opal kasabasında dünyaya geldiği bilinir. Bununla birlikte bazı kaynaklar kendisinin Isık Göl yakınlarında bulunan Bars Kul'da doğduğunu da iddia eder.
Bununla birlikte Kaşgarlı Mahmut tarafından yazılan eserlerde kendisi hakkında verdiği bilgilere dayanarak aslında Karahanlı soylu bir aileden geldiğinden bahsedilir. Bazı kaynaklarda ise Kaşgarlı Mahmut'un Batı Karahanlı Buğrahan Muhammed Yağan Tekin torunu olduğu söylenir. Babasının da Şehzade Hüseyin Emir Tekin olduğu üzerinde durulur. Ancak en kesin bilgilere göre Kaşgarlı Mahmut döneminin en önemli klasik ilimlerini tahsil etmiş bir kişidir. Farsça ve Arapça öğrenmiş, Saciye ve Hamidiye medreselerinde de iyi eğitimler almıştır.
Orta Asya'yı baştan uca gezerek Anadolu'ya gelmiş ve buradan da Bağdat'a kadar gitmiştir. 15 yıl boyunca da Türklerin yaşamış olduğu bütün illeri gezmiştir. Bu geziler yazdığı tüm eserler için önemli birer araştırma olmuştur. 1057 senesinde de Kaşgar'dan ayrılarak Bağdat'a yerleşmiştir. Yine kitabında anlatılana göre ailesinin de Irak'a göç ettiğinden bahsedilir. Bu dönemde Irak İslam Dünyası açısından en önemli kültür merkezleri arasında yer almıştır.
Kaşgarlı Mahmut günümüze kadar ulaşabilen birçok eser yazmıştır. Bu eserler içerisinde özellikle Divan-ı Lügati't Türk en önemli eseridir. 1072 senesinde başladığı bu eserini 1074 senesinde tamamlamıştır. Daha sonra ise eserini Bağdat Abbasi halifesi El- Muktedi Billah'a sunmuştur. Bu eser ilk Türkçe sözlük olma özelliğini taşır. Bir diğer eseri ise Kitabu Cevahir-ün Nahv Lügati-t Türk eseridir. Bu eser Karahanlı Türkçesi ile yazılmıştır.
Kaşgarlı Mahmut döneminde oldukça başarılı çalışmalar yapmış ve 1105 tarihinde 97 yaşındayken hayata veda etmiştir. Naaşı ise vermiş olduğu Mahmudiye mezarlığında yer alıyor. Burası Kaşgar'a yaklaşık olarak 45 kilometre uzaklıkta yer alıyor.
