Psikrometre, havadaki bağıl nemi ölçmeye yarayan ve nem ölçmek için kullanılan higrometre adı verilen aletlerin en temel ve basit çeşitlerinden biridir. Psikrometrenin çalışma prensibi, nemin buharlaşma hızını değiştirmesi gerçeğine dayanır. Psikrometrelerde iki adet termometre bulunur. Psikrometre, üzerinde bulunan termometrelerden kuru olanın verileri ile ıslak olanın verilerini karşılaştırarak havadaki su buharı oranını ölçer.
Psikrometrelerin yapısında basit bir cıvalı termometre yani kuru termometre, haznesi damıtılmış su ile ıslatılmış bir muslin ve sarılmış vaziyette bulunan sıvılı termometre bulunur. Küçük bir ıslatma haznesi, bu muslini sürekli olarak ıslatır. Kuru termometrenin sıcaklığı ile sıvılı termometrenin sıcaklığı arasında fark vardır ve hava kurudukça bu fark artmaktadır.
Psikrometreler, bu iki termometre arasındaki sıcaklık farkının hesabına dayanarak havadaki su buharı oranını ölçen aletlerdir. Genellikle psikrometrelerin arkasında, ölçülen sıcaklık değerlerinin oranına göre tespit edilebilecek nem düzeylerini gösteren çizelge basılı olarak bulunmaktadır.
Psikrometreye adını veren kişi, Alman bilim insanı Ernst Ferdinand August'tur. Psikrometre terimini bulan kişi August olmakla birlikte, aleti ilk icat eden kişinin 19. Yüzyıl fizikçilerinden biri olan Sir John Leslie olduğu düşünülmektedir. Psikrometrelerden daha sonra, farklı düzeneklere sahip başka higrometre yani nem ölçer çeşitleri de icat edilmiştir.
Psikrometreler, nem ölçer aletlerin yani higrometrelerin en temel çeşidi olarak, yukarıda sayılan alanların yanında, ortamda bulunan su buharı oranını ölçmenin önemli olduğu birçok farklı alanda da kullanılmaktadır. Diğer nem ölçer aletler ile birlikte psikrometrelerin de en önemli kullanım alanlarından başta geleni meteorolojik ölçümlerdir. Meteorolojik nem ölçümleri, hava durumu tahminlerinin yapılması için gerekli olduğu gibi, buna ek olarak hava yolu taşımacılığının sağlıklı bir şekilde sürdürülebilmesi için de son derece önemlidir.
