AA muhabirinin REIDIN'in"Gayrimenkul Sektörü 2013 Değerlendirmesi" raporundan derlediği bilgiye göre, Türkiye'de yıllardır yaşanan hızlı nüfus artışı, kültürel değişimler sonucu bölünen aileler, kentleşme, gelir düzeyinin artması ve yaşam standartlarının yükselmesi nedeniyle gayrimenkullere olan talep sürekli artış gösterdi.
Arsa piyasası, yapı malzemesi, araç gereç, dayanıklı tüketim ve iş gücü piyasalarıyla olan bağlantıları nedeniyle gayrimenkul piyasası ve bu piyasanın önemli bir kısmını kapsayan konut, ülke ekonomisinin canlanması açısından büyük önem taşıyor.
REIDIN tarafından mevcut konut stoklarından üretilen "Emlak Endeks"ine göre, Kasım 2012'den Kasım 2013'e geçen bir yıllık sürede Türkiye genelindeki fiyat artışı yüzde 13,32 olurken, en yüksek artış yüzde 17,06 ile İstanbul'da, en düşük artış yüzde 5,08 ile Kocaeli'de gerçekleşti. En yüksek fiyat artışı sıralamasında İstanbul'un ardından yüzde 12,06 ile Adana ikinci ve yüzde 10,51 ile İzmir üçüncü sırada yer aldı.
Yine REIDIN tarafından üretilen markalı konutlara ilişkin "Yeni Konut Fiyat Endeksi"ne göre, Kasım 2012'den Kasım 2013'e geçen bir yıllık sürede Türkiye genelinde fiyatlar yüzde 14,75 arttı. En yüksek fiyat artışı yüzde 10,78 ile İstanbul Avrupa Yakası'nda gerçekleşirken, İstanbul Asya Yakası'ndaki artış yüzde 9,01 oldu.
2013 yılı değerlendirmesinde bir diğer önemli husus, özellikle mütekabiliyet yasası çerçevesinde yabancıların ülkedeki konut yatırımı yönelimlerini artırdığı ve konut tipi, lokasyon tercihi noktaları bazında seçimlerini belirginleştirdiği göze çarptı.
Bu çerçevede 2013 yılındaki gelişmelere bakıldığında özellikle ilk yarıyılda konut kredisi faiz oranlarının tarihinin en düşük seviyelerinde olması konut talebinde artış sağlayarak, arz-talep dengesinde başabaş noktasına ulaşılmasını sağladı. Bu durum inşaat firmaları için de önemli yatırım fırsatlarını beraberinde getirdi.
Konut kredileri bankacılık kesimi açısından önem taşımaya devam ederken, yılsonu itibariyle mevduat bankaları tarafından kullandırılan konut kredisi hacminin 105 milyar lirayı aşması bekleniyor. Buna karşılık takibe dönüşüm oranının yüzde 1'in altında olması kredi tarafında sağlıklı bir büyümeyi işaret ediyor. Konut kredisi faiz oranları açısından yaklaşıldığında ise yılın ilk yarısında tarihin en düşük faiz oranları gözlendi. Yılın ikinci yarısında ise özellikle ABD'nin parasal politikalarından kaynaklanan unsurların etkisiyle bir miktar artması bekleniyor.
Araştırmaya göre, konut arzının 2014'te 111 bin 384'e, 2015'te 81 bin 682'ye gerileyeceği tahmin ediliyor. Kasım 2012'den Kasım 2013'e geçen bir yıllık sürede, konut kredisi aylık faiz oranı Mayıs-Haziran 2013 döneminde yüzde 0,71'e kadar gerilerken, Mayıs ayında Fed'in parasal genişlemeden çıkış sinyalleri vermesiyle yılın kalan bölümünde yükselişe geçti. Eylül ayında yüzde 0,92'ye kadar çıkan faizlerle birlikte konut kredisi hacmindeki artış bu dönemde dikkati çeken bir diğer unsur oldu. 2013 yılı Mayıs ayına kadar 80-90 milyar lira aralığında seyreden aylık kredi hacmi, Haziran ayında 90 milyar liranın üzerine çıkarak, 93 milyar lira olarak dikkat çekti. Yılın kalan bölümünde de kredi hacmindeki artış devam etti ve krediler Kasım 2013 itibariyle 100 milyar lira sınırına dayandı.
Aylara göre konut kredi hacmi ve faiz oranları şöyle sıralandı:
Konut Kredisi Hacmi Konut Kredisi Aylık Faiz Oranı
Kas-12 77,716,414,000 TL
0.87%
Ara-12 79,553,080,000 TL
0.82%
Oca-13 81,111,470,000 TL
0.80%
Şub-13 82,665,188,000 TL
0.79%
Mar-13 85,113,380,000 TL
0.76%
Nis-13 86,775,973,000 TL
0.75%
May-13 89,459,747,000 TL
0.71%
Haz-13 92,993,925,000 TL
0.71%
Tem-13 94,933,812,000 TL
0.79%
Ağu-13 96,190,082,000 TL
0.87%
Eyl-13 97,639,052,000 TL
0.92%
Eki-13 98,005,035,000 TL
0.90%
Kas-13 99,699,713,000 TL
0.88%
