ABLUKAYI KIRAN TEK GÜÇ TÜRKİYE İsrail ile Türkiye arasındaki ilişkilerin normalleşme süreci devam ederken en önemli madde olarak Gazze ablukası göze çarpıyor. Türkiye'nin üç şartı vardı, özür, tazminat ve Gazze ablukası. Özür dileyen İsrail, tazminatta da 21 milyon Dolar'a kadar çıktı. Peki Gazze ablukası ne olacak? Sabah.com.tr yazarı Taha Dağlı, Gazze'deki ablukanın detaylarını değerlendirdi. TÜRKİYE GAZZE ABLUKASINI KIRABİLİYOR MU? İsrail'in 2013'teki özür hamlesinin ardından Gazze'ye yönelik ablukanın Türkiye adına esnetilmesi gündemdeydi. Bu konuda Türkiye'den gelen yardım tırlarının Gazze'ye girişlerinde problem çıkarılmaması özellikle TİKA'nın faaliyetleri ve tırlarının Gazze'ye girişlerinin sağlanması noktasında Türkiye'nin çabalarının somut bir sonucu oldu. ABLUKA KONUSUNDA TÜRKİYE'YE BİR AYRICALIK MI VAR? İsrail, Mavi Marmara katliamı sonrası Türkiye'nin üç şartını yerine getirme noktasında, ilk adımı özürle atmış ardından tazminat ve abluka pazarlıkları yaşanmıştı. Ablukanın hafifletilmesi noktasında Türkiye'nin diplomatik girişimleri oldu ve bunda da başarı sağlandı. 2014'deki saldırıların ardından TİKA, Gazze'ye girerek yıkılan cami ve hastane gibi binaların onarımını gerçekleştirdi. Bununla birlikte Gazze'de Türkiye adına çok sayıda yardım faaliyetine de imza atıldı. GAZZE NE ZAMANDIR ABLUKA ALTINDA? Gazze 10 yıldır bu şekilde. 2005 Ağustos'a kadar Gazze şeridinde yaklaşık 1000 kadar Yahudi yerleşimci vardı. Dönemin başbakanı Ariel Şaron, Yahudileri çıkarıp Batı Şeria'daki Filistin topraklarına yerleştirdi. Akabinde Gazze'deki abluka sıklaştırıldı. Ve açık hava hapishanesine çevrilmiş oldu. Sonrasında zaten İsrail sık sık Gazze'ye yönelik şiddetli hava saldırıları gerçekleştirdi. GAZZE ABLUKASININ DELİNMESİ MÜMKÜN MÜ? Bu konuda Türkiye'nin yoğun çabaları oldu. Gazze'deki ablukayı dünyaya duyuran da Türkiye oldu zaten. Bununla birlikte bugün Gazze'deki ablukanın en azından esnetilmesi ciddi şekilde konuşuluyor İSRAİL ABLUKAYI KALDIRACAK MI? İsrail pazarlıklar konusunda özür dilemeyi de reddediyordu. Ama neticede dilediler. Tazminatta da tavırları aynıydı. Fakat abluka konusunda Hamas'ı öne sürüyorlar. Bu nedenle ablukayı tamamen kaldırmayı reddediyorlar ama bununla ilgili ablukanın esnetilmesi gibi formüller var. İSRAİL'DE ABLUKA KALKMASINI İSTEYENLER VAR MI? İsrail'de Lieberman ve Naftali Bennett gibi aşırı sağcı liderler ablukanın kaldırılmasının gündemde olmasına bile tepkililer. Ancak ablukanın kaldırılmasını isteyen bir kesim de var. Şöyle bir formül konuşuluyor İsrail'de, Hamas'ın silahsızlanmayı kabul etmesi ve bununla birlikte ablukanın kaldırılması. Hatta birkaç gün önce Haaretz gazetesinde bu çağrı yapıldı, abluka kaldırılırsa İsrail'in yeni bir komşu kazanacağı söylendi. GAZZE'YE GEÇİŞLER NERELERDEN YAPILIYOR? Gazze'nin iki kara sınırı ile deniz sınırı İsrail tarafından kapalı. Güneydeki kara sınırını ise Mısır kapalı tutuyor. İsrail'den Gazze'ye iki ana geçiş var, biri Erez diğeri Kerem Şalom kapıları. Erez, halk için kullanılırken Kerem Şalom'dan da yardım tırları giriyor. GAZZE'YE HANGİ ÜRÜNLERİN GİRİŞİNE İZİN VERİLİYOR? İsrail, Gazze'ye gıda ve ilaç yardımını bile kısıtlı olarak sokuyordu. Hatta bir kişinin günlük ihtiyacı olacak kadar kısıtlanmış miktarlara izin veriliyordu. Bu nedenle Gazze'de ciddi sıkıntı oluyor. Çünkü içeride üretim çok az, dışardan gelen ürünlere bağımlı bir kapalı bölge orası. İSRAİL İNŞAAT MALZEMELERİNİ GAZZE'YE NEDEN SOKMUYOR? Bir de inşaat malzemeleri var ki İsrail, özellikle demir ve benzeri materyalleri roket yapımında kullanılıyor iddiasıyla Gazze'ye sokmuyor. 10 yılda 4 büyük yıkıcı saldırı yapıldı, binlerce bina yerle bir edildi, şehrin alt yapısı da yıkıldı. Bunun yeniden imarı için inşaat malzemeleri noktasında içeriye materyal sokulmaması nedeniyle ciddi sıkıntılar yaşandı. ABLUKA KONUSUNDA TÜRKİYE'YE BİR AYRICALIK VAR MI? TİKA bu süreçte Gazze'nin yeniden imarıyla alakalı olarak ciddi yatırımlar yaptı. Ablukanın Türkiye adına esnetildiği veya kırıldığı gibi bir durum var çünkü TİKA'nın Gazze'de bir çok imar faaliyetinde bulunduğunu biliyoruz. GAZZE ABLUKASININ İSRAİL'E MALİYETİ NEDİR? İsrail abluka altındaki Gazze'yi bombalarken, Hamas ve İslami Cihat gibi direniş hareketlerinin roketli misillemelerini havada imha için İron Dome (Demir Kubbe) adlı savunma sistemini kullanıyor. Geçtiğimiz yaz düzenlenen hava saldırıları sırasında İron Dome'un bir füze ateşlemesinin maliyeti yaklaşık 100 bin dolardı. İsrail için Gazze'deki Hamas riskinin ortadan kalkaması yani Hamas ile masaya oturup ateşkesin sağlanması ve ablukanın kaldırılması daha kazançlı. Zira hangi teknolojik saldırıları kullanırlarsa kullansınlar direnişi kıramıyorlar. Direniş ise İsrail'e hem pahalı maliyeti hem de psikolojik korkusuyla ciddi bir sıkıntı oluşturuyor.