Türkiye'nin toplumsal barışı için hazırlanan İnsan Hakları Eylem Planı'nda sona gelindi. Plan, uzun tutukluluk sürecinden mağdur olanlardan tarlada mayına basıp yaralanan, hastanede doktor hatası ile karşılaşandan evlenmeden önceki soyadını kullanmak isteyen kadınlara kadar toplumun tüm kesimlerini kucaklayan düzenlemeler içeriyor. Adalet Bakanlığı tarafından hazırlanan planda öne çıkanlar şöyle:
Asker intiharlarını önlemek için gerekli düzenlemeler yapılacak. İntiharda ihmali olanlar etkin şekilde yargılanacak.
Güneydoğu Anadolu bölgesindeki mayınlı araziler temizlenecek. Askerin operasyon yaptığı yerler ile teröristlerle silahlı mücadele alanlarında patlayıcı maddelere karşı vatandaşlar da bilgilendirilecek.
Tıbbi uygulama hatası ve hastane koşullarının yetersizliğinden kaynaklanan ölümlerin önüne geçilecek, tazminat, ömür boyu tedavi masraflarının giderilmesi gibi yöntemler geliştirilecek.
Aile içi şiddet suçları için savcılıklarca özel bürolar kurulacak. Kadınlar için adli muayenelerde kadın hekim talep etme hakkının hatırlatılması zorunlu olacak.
SİLAHA YASAL KOŞUL
Güvenlik güçlerinin yasal koşullar oluşmadan zor ve silah kullanması önlenecek. Bu konuda rehber hazırlanacak. Güvenlik güçleri toplantı ve gösteri yürüyüşleri ile yakalama ve gözaltına alma uygulamaları sırasında 'gerekli olduğu kadar ve orantılı' güç kullanılacak.
İŞKENCEDE ZAMAN AŞIMI YOK
Orantısız güç kullanıp, ölüm veya yaralanmaya neden olan görevlilerin soruşturması AİHM kriterlerine göre yapılacak, Kolluk Gözetim Komisyonu kurulacak.
AİHM'nin tazminatları, işkence ve kötü muamele yapan kamu görevlileri ile soruşturmayı gerektiği gibi yapmayan kamu görevlisine rücu edilecek. İşkence suçları için zaman aşımı kaldırılacak.
VİCDANİ RETÇİLERE ÇÖZÜM
Vicdani retçilere mükerrer cezalandırma kaldırılacak. Kamu vicdanını rahatsız etmeyen, insanları askerlik soğutmayan, kötüye kullanımları engelleyen, süre olarak askerlik hizmet süresini aşan (en az iki katı gibi), sivil karakterli ve cezalandırmayı ima etmeyen alternatif kamu hizmetini içeren bir sistem kurulması için çalışılacak.
AİHM'nin etkin soruşturma yapılmadığı gerekçesiyle ihlal kararı vermesi halinde, soruşturma tekrar açılacak.
TUTUKLAMAYA AYAR
Tutuklama tedbiri ancak zorunlu hallerde uygulanacak. Soruşturma ve kovuşturma aşamasında şüpheli, sanık veya müdafiinin makul sürelerde dinlenilmesi suretiyle tutukluluk durumunun karara bağlanması sağlanacak. Hukuka aykırılık içeren gözaltı ve tutuklama işlemlerinden dolayı kesinleşmiş bir karar bulunmaksızın tazminat davasının yolu açılacak.
UZUN YARGILAMAYA ÖNLEM
Yargı mensuplarının performans denetiminde davaların makul sürede bitirilmesi kriter olarak dikkate alınacak.
Hukuka aykırı elde edilen delillerin yargılamada dikkate alınmaması sağlanacak. Tanık ifadesinde çapraz sorgu yönteminin kullanımı geliştirilecek.
KADINA KEN Dİ SOYADI
Kadınlar, evlenmeden önceki soyadını kullanabilecek.
DİNLEMEYE DÜZEN
Arama, el koyma ve iletişimin denetlenmesi gibi tedbir kararları etkin denetim sağlanıp yasa dışı dinlemenin önüne geçilecek.
