Almanya'da 2000-2007 yılları arasında 8'i Türk 10 kişiyi öldürmekle suçlanan aşırı sağcı Nasyonal Sosyalist Yeraltı Örgütü (NSU) davası Münih'te dün başladı. Gazetecilere uygulanan akreditasyon işlemlerinde yapılan hatalardan dolayı 17 Nisan yerine 6 Mayıs'ta başlayan 'yüzyılın davası', Türk ve Alman medyasının yanı sıra tüm dünya basın mensupları tarafından da ilgiyle takip edildi. Almanya yakın tarihinin bu en önemli davasında baş sanık Beate Zschaepe, müdahil ailelerle ilk kez mahkeme salonunda yüzleşti. Salon dışında zaman zaman protestocularla polis arasında gerginlik yaşanırken geniş güvenlik önlemleri alındığı görüldü.
Tarihi dava saat 10.25'te başladı. Baş sanık Beate Zschaepe, salona zırhlı araç ile ancak elleri ve ayakları kelepçelenmeden getirildi. Duruşma öncesinde hâkim heyeti hazır bulunan üç Türk tercümanı huzuruna çağırdı ve kimlik tespiti yaptı. Ardından da iki tercümana doğru tercüme yapılacağı konusunda yemin ettirdi.
AİLELER İÇİN GÖRÜNTÜ
Tüm salonun ayağa kalktığı iki yeminden sonra Senato Başkanı Manfred Götzl, sanıkların ve avukatların isimlerini okudu. En ön sırada sanıklar Beate Zschaepe ve Andre E. otururken, Ralf Wohlleben orta sırada, en arka sırada ise Carsten S. ve Holger G. yerini aldı. Zschaepe'nin mahkemede üç avukatı hazır bulunurken, diğer 4 sanığın da ikişer avukatı savunmayı üstlendi. Ardından ise Götzl tüm müdahillerin ve avukatların yoklamasını tamamladı. O sırada Götzl, izleyici bölümünden de müdahillerin görebilmesi için kamera görüntüsü verileceğini, ancak kayıt yapılmadığını söyledi. Bazı müdahillerin duruşmaya gelmediği gözlenirken, bu davanın simge isimleri Yozgat Ailesi, Şimşek Ailesi, Özüdoğru Ailesi ve Gamze Kubaşık salonda hazır bulundu.
REDDİ HÂKİM TALEBİNE RET
Dava başlar başlamaz NSU terör hücresi davasının baş sanığı Beate Zschaepe'nin avukatı Wolfgang Stahl, reddi hâkim talebinde bulundu. Mahkeme Başkanı Manfred Götzl ile tartışan avukat Stahl, cumartesi günü reddi hâkim talebinde bulunduklarını hatırlattı. Götzl ise talebin ulaştığını ancak mahkemenin ertelenmesini gerektirecek bir durum olmadığını söyleyerek talebi reddetti. Bu durum üzerine avukat Stahl, ara istedi. 12 dakika aranın ardından duruşmaya başlandı.
Münih Eyalet Yüksek Mahkemesi çevresinde polis çok yoğun güvenlik önlemi aldı. Çevre binalara polisler yerleştirilirken, evlerin önünde bulunan bisikletler bile toplatıldı. Davayı izleyecek olanlar çok ince aramadan geçirilirken, salon önünde olası bir saldırı için polis etten duvar ördü.
BİNA ÖNÜNDE PROTESTOLAR...
Duruşma öncesinde mahkeme binası önünde protesto gösterileri düzenlendi. Neo-Nazi cinayetlerine kurban gidenlerin ailelerinin yanı sıra Türk ve Alman sivil toplum örgütlerinin de yer aldığı gösteride, ırkçılık karşıtı sloganlar atıldı. Türk bayrakları ile mahkeme salonu önüne gelen Türk dernekleri, Nazi terörünü lanetledi ve NSU örgütünün arkasındaki isimlerin de tespit edilmesi talebinde bulundu. Göstericiler ellerinde kurbanların resimlerini de taşıdı.
SİYASİLERDEN ARAMA TEPKİSİ
İnsan Hakları İnceleme Komisyonu'nun CHP'li üyesi avukat Mahmut Tanal, girişte üzerinin aranmasına tepki gösterdi. Avrupa Birliği tarafından verilen bir kimliğe sahip olduğunu belirterek, "Bir AB ülkesinde bu kartı gösterdiğinizde, üzeriniz aranmaz. 'Siz de AB ülkesisiniz. O halde arayamazsınız, ben avukatım' dedim. Ama buna rağmen üstümü aradılar" diye konuştu.
ŞİMŞEK: GÜVENİM KIRILDI
NSU'nin ilk kurbanı çiçekçi dükkânı sahibi Enver Şimşek'in kızı Semiya Şimşek, davayı 13 yıl beklediğini belirtirken "Almanya'ya güvenim kırıldı" dedi. "İçimde taşıdığım pek çok soru var. Neden benim babam? Tesadüf müydü? Öldürecekleri insanları hangi kıstaslara göre seçiyorlardı" diyen Şimşek, ayrıca kurban ailelerinin cinayetler sonrası hangi gerekçelerle güvenlik birimleri tarafından zan altında bırakıldığı sorusunun açıklığa kavuşmasını da bekliyor.
İDDİANAME OKUNMADI
NSU davasında salonda 50 gazeteci sabit yer bulurken, akredite olamayan ve aralarında üç Türk gazetecinin de bulunduğu 25 gazeteci seyirci olarak salona girmeyi başardı. Salonun dışında ise yüzlerce gazeteci davayı takip etti. Dava başlamadan saatler önce televizyon kanalları canlı yayına başladı.
TBMM İnsan Hakları Komisyonu Başkanı Ayhan Sefer Üstün ve milletvekilleri Kerim Özkul, Çağatay Kılıç, Mustafa Erdem ve Mahmut Tanal, AK Parti MKYK üyesi Osman Can ve Münih Başkonsolosu Hidayet Eriş de salonda hazır bulundu. Saat 11.25'te Berlin Büyükelçisi Hüseyin Avni Karslıoğlu da geldi. İnsan Hakları İnceleme Komisyonu üyesi ve MHP milletvekili Prof. Dr. Mustafa Erdem, duruşmaya gelen parlamenter ve diplomatlara gerekli kolaylığın gösterilmediğini belirterek, "Mahkemenin çok uzun süreceği, iddianamelerin uzun zamanda okunacağı, bunu engellemek için her yolun devreye sokulacağı kanaatini edindik" dedi.
Kurban yakınlarıyla görüşen Büyükelçi Karslıoğlu, "Aileler çok üzgün" dedi. İlk gün iddianame okunmadı ve dava sanık avukatlarının reddi hakim taleplerinin incelenip karar verilmesi için 14 Mayıs'a ertelendi.
'Avukatlar mahkemeyi oyalıyor'
Tarihi davayı izleyen TBMM İnsan Hakları İnceleme Komisyonu Başkanı Ayhan Sefer Üstün, sanık avukatlarının oyalama taktiği kullandıklarını söyledi. Üstün, "Sanık avukatları önce hâkim heyetini reddettiler. Uzun uzun tartışıldı. Mahkeme bu ret talebini reddetti. Şimdi de bu sefer diğer sanıkların avukatları aşağı yukarı benzer sebepler ileri sürerek yine mahkemeyi reddedecekler. Bu, diğer sanıkların avukatlarının sözleri tükenene kadar bu şekilde geçecek" dedi. Daha sonra iddianamenin okunmasına, ifadelerin ve beyanların alınmasına geçileceğini kaydeden Üstün, "Bu dava sonuçta bitecektir. Davanın başlamış olması sevindirici, çünkü davanın başlangıcında davanın başına gelmeyen kalmadı. Artık yavaş yavaş işin esasına doğru ilerlemesi sevindirici. Her şeyden önemlisi bu davanın sonunda adil bir karar çıkması. Bunu bekleyeceğiz ve takipçisi olacağız" diye konuştu.
Mikdat KARAALİOĞLU İsmail ERELRahmi TURAN / MÜNİH
