Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu (
HSYK), yapısında değişiklik içeren yasa teklifinin görüşüldüğü sırada dün önemli bir adım atıldı. Adalet Bakanı Bekir Bozdağ'ın ilk kez katıldığı HSYK Genel Kurulu, hâkim ve savcı atamalarında yetkili olan 1'nci Daire'nin iki üyesini değiştirdi. Öneri Bakan Bozdağ'dan geldi, Yargıtay ve Danıştay kökenli üyelerin blok desteğiyle kabul edildi. Bu yer değişikliğiyle eleştirilerin odağındaki 1. Daire'de "tarafsız denge" kuruldu.
1. DAİRE'YE NEŞTER
HSYK Genel Kurulu'nda Bakan Bozdağ, Kurul'un seçimle gelen tüm üyelerinin yerlerinin değiştirilmesini önerdi. Bu öneri kabul görmeyince Bozdağ bu kez 1'inci Daire'nin idari yargıdan seçimle gelen üyesi Ahmet Berberoğlu ile Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün atadığı Bülent Çiçekli'nin 2 ve 3'üncü Dairelerde, bu dairelerden Rasim Aytin ile Halil Koç'un ise 1'nci Daire'de görevlendirilmesini önerdi.
KARARA ŞERH KOYANLAR
Bakan Bozdağ'ın 1'inci Daire için önerdiği isimler
HSYK'nın 26 Aralık'ta yayınladığı "Adli Kolluk Yönetmeliği Bildirisi"ne birlikte muhalefet şerhi yazan isimlerdendi.
"YÜKSEK YARGI"DAN BLOK DESTEK
Bozdağ'ın 'performans eksikliği' gerekçesiyle sunduğu öneri, HSYK Genel Kurulu'nda bir süre tartışıldı. Öneriye karşı çıkan üyelerin, "HSYK üyeliği seçimlerine 6-7 ay gibi kısa bir süre kaldı. Şimdiye kadar uyum içinde çalışılırken böyle bir değişiklik yapılması Kurul'un saygınlığını yıpratacağı gibi bir amaca yönelik hareket ediyormuş görüntüsü verir. Kaldı ki performans eksikliği oldukça soyut bir tanımlama. Bu değişikliğin zamanlaması ve amacı manidardır" dedikleri öğrenildi. Tartışmalardan sonra oylamaya geçildi. 1. Daire'nin iki üyesinin yerlerinin değiştirilmesi önerisi 9'a karşı 13 oyla kabul edildi. Kurul'un Yargıtay ve Danıştay tarafından seçilerek gelen üyeleri; Ahmet Karayiğit, Ulvi Yüksel, Zeynep Kavlak, Zeynep Nilgün Hacımahmutoğlu ve Ziya Özcan, Bakan Bozdağ'ın önerisine destek verdi. Bu isimlerin Bozdağ'ın önerisine destek vermelerindeki sürprizse, bu 5 ismin yapıları değişmeden önce Yargıtay ve Danıştay'dan seçilerek Kurul'a gelmiş olmaları oldu.
1'İNCİ DAİRE'DE DENGE DEĞİŞTİ
HSYK Genel Kurulu'nun dünkü kararı, 1'inci Daire'deki dengeleri değiştirdi. Değişiklikle bu dairedeki üyelerin konumu şu hale geldi:
Başkan İbrahim Okur: Dünkü değişikliğe karşı çıktı. HSYK'nın yapısının değiştirilmesini öngören kanun teklifine de karşı olduğu biliniyor.
Üye Zeynep Nilgün Hacımahmutoğlu: Yargıtay'dan 25 Ekim 2010'da seçildi. Dünkü kararda, Bakan Bekir Bozdağ'ın önerisine destek verdi.
Üye Kenan İpek: Adli Kolluk Yönetmeliği Bildirisi'nden sonraki krizde Adalet Bakanlığı Müsteşarlığı'na getirildi. Kurul'un doğal üyesi.
Üye Halil Koç: Bakanlığın önerisine destek verdi, zaten kendisi 2'nci Daire'den 1'inci Daire'ye getirildi.
Üye Rasim Aytin: Kendisini 3'üncü Daire'den kritik konumdaki 1'inci Daiye'ye getiren Bakanlık önerisine destek verdi.
Üye İsmail Aydın: Adli yargıdan HSYK üyeliğine seçilen isimler arasındaydı. Dünkü oylamadaki oyu bilinmiyor ancak Adli Kolluk Yönetmeliği bildirisine imza atmamış, "açıklama yapmayalım" demişti.
Üye Teoman Gökçe: Seçimle gelen üyelerden. Dünkü oylamadaki tavrı bilinmiyor.
YÜKSEK YARGIYI DA ETKİLEYECEK
HSYK Genel Kurulu'nun yaptığı değişiklik, önümüzdeki dönemde önemli sonuçlar doğuracak. İlk olarak HSYK Birinci Dairesi önümüzdeki haftalarda, gecikmiş olan ve "Güz Kararnamesi" diye de bilinen ana hâkim - savcı kararnamesini çıkaracak. Dünkü, "yüksek yargı - bakanlık" ittifakı kararname sırasında da devam ederse bu ittifak büyük oranda kararnameye şekil verecek. Hâkimler ve Savcılar Kanunu'nda, Yargıtay ve Danıştay üyeliğine seçim için 20 yıllık kıdem şartı getirilmişti. Şimdi, eski hükümetler ve HSYK döneminde mesleğe alınan kıdemli hâkim - savcıların Yargıtay ve Danıştay üyelikleri de kolaylaşacak. Bu arada Adalet Bakanlığı'nın, Kurul'a 2 bin 500'e yakın hâkim-savcının görev yerinin değiştirilmesini öngören kararname taslağını gönderdiği öğrenildi.
ANAYASA KOMİSYONU DA TOPLANACAK
HSYK Yasa Teklifi'nin Meclis Anayasa Komisyonu'nda görüşülüp görüşülmeyeceği tartışmalarına son noktayı TBMM Başkanı Cemil Çiçek koydu. Çiçek, muhalefet milletvekillerinin çağrısı üzerine Anayasa Komisyonu'nun toplanması gerektiğini belirtti. Komisyonun toplanarak, HSYK teklifinin anayasaya uygun olup olmadığını tartışması bekleniyor. Öte yandan HSYK yasa teklifinin Adalet Komisyonu'ndaki görüşmeleri sırasında CHP'li Atilla Kart, Çiçek'in görüşünü içeren yazısını, Anayasa Komisyonu'na gönderdiğini, çalışmaların Anayasa Komisyonu'nun kararına kadar durdurulmasını istedi. Adalet Komisyonu Başkanvekili Hakkı Köylü ise görüşmeleri sürdürdü. Tasarıdaki 3 madde daha kabul edildi. Buna göre Teftiş Kurulu Başkan Yardımcısı sayısı üçe çıkartılıyor. Teftiş Kurulu Başkanı ve Başkan Yardımcıları kurul müfettişleri ile aynı haklara sahip olacak. Kurul müfettişlerinin atanmasında ikinci daire teklifte bulunacak.
SIRADA YARGI REFORMU VAR
Hükümet, HSYK değişikliğinin ardından kapsamlı bir yargı reformu için düğmeye basmaya hazırlanıyor. Reform paketinde 17 Aralık operasyonunda yaşanan hukuka aykırılıkların tekrarının önlenmesi öncelikli hedef olacak. İşte o çalışmadan bazı detaylar:
YASAL DİNLEMEYE 3. ŞAHIS AYARI : Yasal dinlemeler yapılırken bir kişi üzerinden pek çok isim dinlenebiliyor. Düzenlemeyle bunun önüne geçilecek. Dinleme yapılacak telefon numarasının, dinlemenin hedefindeki şüpheliye ait olduğu savcı tarafından belgelenecek. Eğer telefon başkası adına ise ancak şüpheli tarafından kullanılıyorsa savcının onu da ispat etmesi gerekecek. Yasa dışı dinlemeler mahkemelerde delil olarak kabul edilmiyor. Yeni çalışma çerçevesinde hakkında dinleme kararı alınmış bir kişinin dışında yapılan dinlemeler de delil olarak kabul edilmeyecek. Üçüncü şahıslarla ilgili bilgiler imha edilecek.
ÇEKMECE DOSYALARA YAPTIRIM : 17 Aralık operasyonunda en çok tartışılan konu soruşturmayı tamamlayan savcıların harekete geçmek için "uygun zamanlamayı" beklemesiydi. Düzenlemeye göre soruşturma başlatıldıktan sonra savcılar belli bir süre içerisinde harekete geçmezse dosya düşecek ya da dosyayı belli bir süre bekleten, hemen harekete geçmeyen savcılar hakkında işlem yapılacak.
UYAP'A EKSİKSİZ KAYIT : Soruşturmayla ilgili bilgiler UYAP'a tam olarak girilecek. Soruşturmaya konu olanların açık kimlikleri yazılacak.
TMK 10'LA GÖREVLİ MAHKEMELER: Çalışma kapsamında TMK 10'la görevli mahkemelerin kaldırılıp kaldırılmayacağı, kaldırılırsa sonuçları konusunda detaylı inceleme ise sürüyor.
