Önümüzdeki hafta dünya liderlerini bir araya getirecek olan G-20 Antalya Zirvesi'nin kritik gündem maddesi Suriye olacak. Ekonomik ajandanın yanı sıra bölgesel meselelerin de masaya yatırılacağı zirvede, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın, ABD Başkanı Barack Obama ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'le ikili görüşmelerinde "Suriye dosyasını" özel olarak ele alması bekleniyor. G-20 Zirvesi için Ankara'nın hazırladığı Suriye Raporu'nda ise şu başlıklar ön plana çıkıyor:
KARAR ALINSA BİLE UYGULANMASI 2 YIL:
2011 yılında başlayan Suriye krizinde kritik bir viraja girildi. Uluslararası toplum krizin çözümüne yönelik karar alsa dahi uygulaması için en az iki yıl gerekecek. Viyana'da devam eden toplantılarda da Ankara bu görüşünü dile getirdi.
ESAD KALAMAZ:
Esad'ın 'sembolik olarak var olacağı geçiş formülüne Ankara 'şartlı yeşil ışık yakıyor. Bu süreçte Esad'ın eski gücünü koruması kesinlikle kabul edilemez bulunuyor. Ankara, "Rejimin eskisi gibi devam edeceği görülürse muhalifler ikna edilemez" diyor.
ÖSÖ SAHAYA HALA HAKİM:
Suriye muhalefetinin 75 bin silahlı unsuru mücadeleye devam ediyor. Rusya'nın operasyonları, Özgür Suriye Ordusu'nun hızını yavaşlattı ama muhalifler alandaki hakimiyetini koruyor. Rusya'nın Esad'ın kontrolündeki bölgeleri korumak için başlattığı hava operasyonları DAEŞ'in gücünü kırmıyor.
SURİYE'NİN RUSYA'YA FATURASI AĞIR:
30 Eylül'de Suriye'de hava operasyonlarına başlayan Rusya için Suriye'deki krize müdahil olmanın faturası da artıyor. Günlük 4 milyon dolar harcayan Rusya'nın şu ana kadar 100 milyon doları aşkın maliyete katlandığı ve 20 civarında askeri kaybı olduğu tahmin ediliyor.
RUSYA İKNA EDİLEBİLİR:
Tartus'taki deniz üssünü, Lazkiye'de hava üssü ile genişleten Rusya'nın, Doğu Akdeniz'deki stratejik çıkarlarını garanti etmesi kaydıyla Esad'sız formüllere ikna edilebileceği düşünülüyor.
İRAN ESAD'IN YANINDA AMA TIKANMIŞ VAZİYETTE:
Rusya'nın 'ilkesel olarak' Esad'ın kalması konusunda ısrarlı olmadığı öngörülmesine karşın İran'ın, Esad'ın sarsılmaz müttefiki olma özelliğini sürdüreceği düşünülüyor. Ancak İran, Afganistan başta olmak üzere çevre ülkelerden eskisi gibi Şii milis takviyesi yapamıyor. Hizbullah Suriye'de savaşan 12 bin civarındaki milis gücünü artık artıramıyor.
PKK-YPG İLİŞKİSİ:
Türkiye için PYD'nin siyasi kimliği mesele değil. Ancak PYD'nin silahlı kolu olan ve PKK ile açık bağı bilinen YPG öncelikli sorun. YPG'ye yapılan silah yardımlardan duyulan rahatsızlık daha önce ABD'ye defalarca iletildi. ABD, YPG'ye artık silah yardımı yapılmayacağını açıkladı. Ankara'nın diplomasi trafiğinde ABD'nin PYD-YPG ilişkisini kabul ettiği görüldü.
ANKARA GEREKİRSE TEK BAŞINA HAREKET EDER:
Dışişleri Bakanı Feridun Sinirlioğlu'nun 'askeri olarak harekete geçme seçeneğinden' söz etmesi ise G-20 Zirvesi öncesinde önemli bir işaret olarak yorumlanıyor. YPG, Fırat'ın batısındaki kırmızı çizgiyi geçerse Ankara, Suriye'den yönelecek tehdide karşı meşru müdafaa hakkını kullanacak. BM'ye de bu yönde daha önce bildirimde bulunuldu.
SIĞINMACILAR İÇİN PLAN ÖNERİLECEK
Suriye ve Irak'tan gelen 2.5 milyon sığınmacıya ev sahipliği yapan Ankara, bu problemin Avrupa'nın en batı ucuna kadar her ülkenin ortak çabası ile çözülebileceğini düşünüyor. Ankara, sığınmacılar için tampon bölge olmak istemiyor. Türkiye'deki sığınmacıların ihtiyaçlarının karşılanması ve rehabilitasyonu kadar Suriye'de oluşturulacak güvenli bölgelere dönüşün sağlanması için "uluslararası entegre plan" oluşturulmasını öneriyor. Bu dosyanın özellikle Şansölye Merkel'le değerlendirilmesi bekleniyor.
