Somali Kızıldeniz'den Aden Körfezi'ne açılan noktada bulunan, uzun sahillere sahip bir ülke. Ayrıca Afrika'nın en gelişmiş ülkeleri olan Kenya ve Etiyopya'ya giden yolu da kontrol ediyor. Bu ülke, Türkiye'nin 2011'den bu yana geliştirdiği Afrika açılımında ilk ayağı oluşturmuştu.
Türkiye Somali'ye yıllardır önemli yardımlarda bulunuyor. Bu işbirliğinin şimdi askeri alanda da kendini göstereceği anlaşılıyor.
Birleşmiş Milletler'in onayladığı yaklaşık on bin 500 Somalili asker, Türkiye'nin Somali'de oluşturacağı askeri tesiste eğitim görecek. Bir seferde yaklaşık 500 askerin eğitileceği tesisin yaz sonunda faaliyete geçmesi bekleniyor. Tesisin güvenliğin sağlamakla ve eğitim faaliyetiyle görevli yaklaşık 200 Türk askeri burada görev yapacak. Somali'de açılacak askeri eğitim tesisi 'Savunma Sanayi İşbirliği Anlaşması'na dair kanun tasarısı adıyla Meclis Savunma Komisyonu'nda onaylandı.
Somali'de El Kaide bağlantılı Eş Şebab saldırıları ve devletin ciddi bir güvenlik biriminin olmaması sebebiyle yaklaşık 80 milyon hektarlık tarım alanı işlenemiyor, doğal kaynaklar için yatırım yapılamıyor.
Savunma sanayi için açılım alanları
Türk diplomatik kaynakları, Türkiye'nin bu girişimlerinin bir sebebinin de savunma sanayi alanında dışarıya açılım yapmak olduğunu belirtiyor. Türkiye, ürettiği küçük ve orta ölçekli silahlar için yeni pazarlar arıyor. Bu adımı Afrika ve Ortadoğu bölgesinde atarak başlıyor. Türkiye'nin hem ilişkilerin ileri düzeyde olduğu hem de jeopolitik öneme sahip Katar, Somali gibi ülkeleri tercih etmesinin sebeplerinden biri de bu.
Yurtdışındaki ilk Türk askeri üssü Katar'da kuruluyor
2014'ün Aralık ayında Katar Emiri Al Tani'nin Ankara ziyaretinde, iki ülke aralarındaki işbirliğini askeri alanda daha ileri boyutlara taşıma kararı almış; bu çerçevede Katar'da bir Türk üssü kurulmasında mutabakat sağlanmıştı. Kasım 2015 itibariyle de ortak tatbikatlarla karar pratiğe dökülmüş oldu. Tatbikata giden yaklaşık 100 Türk askeri Katar'dan dönmedi, böylece ilk askeri unsurlar çalışmaya başladı. Üssün tamamlanmasıyla birlikte yaklaşık üç bin Türk askerinin Katar'da görev yapması planlanıyor.
Al Jazeera'ye konuşan diplomatik kaynaklar, Türkiye'nin bölgede siyasi olarak daha fazla etkili olabilmesi için askeri işbirliği de yaratmak gerektiğini söylüyor. Bunun da adımları, hem jeopolitik önemi olan hem de ikili ilişkilerin iyi olduğu ülkelerle başlıyor.
Katar'ın 'hem ilişkilerinin gergin olduğu ülkeler hem de terörist gruplar tarafından tehdit altında olduğunu' söyleyen kaynaklar, önlem almak için işbirliğine ihtiyaç duyduğunu, bunun için de Türkiye ile askeri ilişkileri geliştirmek istediğini belirtti. Türkiye'nin askeri alanda da varlığını ortaya koymak için Katar'ın önemli bir üs olduğunu söyledi.
Bölgede güç kazanmak için İran ve Suudi arabistan arasında yükselen bir rekabet var. Suriye ve Yemen'deki savaşlarda da iki ülke arasında nüfuz yaratma mücadelesi sürüyor. Son olarak Şii din adamı Şeyh Nimr'i idam eden Suudi Arabistan'ın Tahran'daki büyükelçiliği basıldıktan sonra Suud Büyükelçi Riyad'a geri çağırıldı. Bu mücadelede Suudi Arabistan'ın yanında yer alan Katar da Tahran'dan büyükelçisini çekti. Katar, Basra Körfezi'nin Arap yakasını, Kuveyt, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri ve Bahreyn ile birlikte kontrol eden ülkelerden biri.
Kaynak: Al Jazeera/Ece Göksedef
