Mustafa Kemal Atatürk'ün, Milli Mücadele'yi başlatmak üzere 1919'da Samsun'a çıktıktan sonra Havza'dan Amasya'ya giderken "Rum çetelerinin kendisine pusu kurduğu" istihbaratı üzerine bir gün kaldığı ev, Samsun Büyükşehir Belediyesince koruma altına alındı.
Büyükşehir Belediye Başkanı Yusuf Ziya Yılmaz, evin önünde gazetecilere yaptığı açıklamada, Milli Mücadele'yi başlatmak üzere 19 Mayıs 1919'da Samsun'a çıktıktan sonra Havza'dan Amasya'ya giden Atatürk'ü, halkın Tersakan Köprüsü'nden uğurladığını belirtti.
Büyük Önder Atatürk'ün, 12 Haziran 1919'da Havza'dan Amasya'ya giderken "Rum çetelerinin kendisine pusu kurduğu" istihbaratını aldığını ifade eden Yılmaz, Atatürk'ün bunun üzerine Çonoğlu Bayram Efendi'nin sahibi olduğu Sekizgöz Un Fabrikası'na gittiğinin belirlendiğini söyledi.
Burada yapılan değerlendirmenin ardından güvenlik tedbiri nedeniyle konaklama kararı alındığını anlatan Yılmaz, "Amasya Tamimi'ni yazmak için Rauf Orbay'ın da yanında olduğu Atatürk, Bayram Efendi'ye ait konakta bir gece kaldıktan sonra tekrar yola çıktı." dedi.
Bu tarihi bilgiye, Samsun'dan, önce Havza, sonra Amasya'ya geçen Atatürk'ün kullandığı yolu bulmak için başlatılan "Atayolu Projesi" kapsamındaki çalışmalar sırasında ulaştıklarını dile getiren Yılmaz, atıl un fabrikası ile konağın bulunduğu 16 dönüm araziyi mirasçılarından satın aldıklarını kaydetti.
Yılmaz, çürümeye terk edilen tarihi iki yapının restore edilmesine karar verdiklerini belirtti.
