Sabah Gazetesi yazarı Mahmut Övür:
"Türkiye'nin darbe anayasalarından ve vesayet kalıntılarından kurtulması için nihayet 46 yıl sonra siyaset ve toplumun çoğunluğunda bir konsensüs oluşmuş durumdaydı.
SON İŞARET FİŞEĞİNİ BAHÇELİ ÇAKTI
Başkanlık arayışıyla ilgili son işaret fişeğini kritik bir dönemde kritik bir rol üstlenen Devlet Bahçeli çakmıştı. Şimdi siyasette bu uzlaşmanın meyvesini toplama aşamasına gelindi. Başkanlık sistemi ile Türkiye adımlarını türlü engellerle boğuşmak zorunda kalmadan çok daha kısa bir sürede atabilecek.
TEK ADAM KORKUTMASININ KARŞILIĞI YOK
Türkiye bu tarihi dönemece gelmişken hâlâ siyaset üretemeyenler diktatörlük veya "tek adam" korkutması yapıyor ancak bunların bir karşılığı yok. Çünkü topluma dokunan politikalar üretmeden siyaset yapma döneminin sonuna gelindi. Bu aşamaya gelinmesi için elini taşın altına koyanları tarih yazacaktır diye düşünüyorum."
Takvim Gazetesi yazarı Ekrem Kızıltaş:
"Bu uzlaşma artık inşaAllah değişikliğin yapılacağı manasına geliyor. Bu aylardır beklediğimiz bir gelişmeydi. Türkiye'nin hakikaten sağlıklı bir şekilde yürüyebilmesi için çok çok önemli bir adım diyebiliriz.
VESAYET MEKANİZMALARINI ENGELLEYECEK
Ülkemizin yürüyüşünü durdurmak isteyenlerin kullandığı vesayet mekanizmalarını büyük çapta engelleyecek bir gelişmedir. Cumhurbaşkanımız gündeme getirdiğinden beri içerde karşı çıkanların yanısıra batı da hayalimizi kırabilmek için elinden geleni yaptı.
TÜRKİYE'YE YÖN VERMEK İÇİN TEK ÜMİTLERİ MEVCUT SİSTEM
Çünkü batılı ülkeler Türkiye'de parlamenter sistem devam ettiği müddetçe belirli ölçüde devam edeceğini düşünüyorlar. Bugün doğruları dillendiren, çifte standartlara karşı çıkan bir Türkiye var. Zaten bu rahatsızlığın neticesi olarak karşı çıkıyorlar. Dolayısıyla Başkanlık ile Türkiye'nin kendi ayakları üzerinde durma kararlılığı daha da artacaktır.
EMPERYAL NİYETLER KOLAYCA ORTAYA ÇIKACAK
Emperyal niyetlerle yaklaşanları daha çabuk açık edecek gelişmeler bundan sonra bizi bekliyor diyebiliriz.
YENİ TÜRKİYE'NİN YENİ MUHALEFETİ: MHP
Cumhurbaşkanımız seçildiğinde önemli bir söz söylemişti. "Yeni Türkiye'ye yeni muhalefet gerek" demişti. Bu anlamda Yeni Türkiye'nin yeni muhalefeti Milliyetçi Hareket Partisi olmuştur. Ve bunun gereğini yerine getiren bir parti olduğunu göstermiş durumda."
Yeni Birlik yazarı Avni Özgürel:
Belki de anayasada yapılacak değişiklikle yakın dönem itibarıyla ilk kez iki büyük siyasi parti önemli bir karar noktasında anlaşma sağladı. Bu fevkalade önemli diye düşünüyorum. Elbette içerik olarak anayasadaki esaslı bazı düzenlemelerde mutabakat sağlanmış olması önemli. Türkiye'de bu bir rejim değil ama sistem değişikliğine duyulan ihtiyacın ifadesidir.
KARŞI ÇIKANLARIN SORUNU "SİSTEM VAR" ZANNETMELERİ
Buna karşı çıkanların da sorunu Türkiye'de parlamenter sistemin var olduğu zannından kaynaklanıyordu aslında. Oysa Türkiye'de bir parlamenter sistem filan yok. Bir sistem de yok. Onun için Türkiye'ye bir sistem inşası gerekiyor. Köklü bir düzenleme ile ilgili bir mutabakat.
UZLAŞMA SONRAKİLERE ZEMİN OLACAK
Bunun sonrasında Türkiye'nin yeni bir anayasa ihtiyacı ortadan kalkmış olmayacak. 13-14 madde değiştirince bu ihtiyaç tamamen ortadan kalkmayacak. Demokratikleşme hedefiyle alakalı başkaca Anayasa değişiklikleri, siyasi partiler, seçim kanunlarında değişiklikler… Arkasından onlar gelecek. Ama bu yapılmakta olan işin çekirdeği, özüdür. Arkasından da zorunlu olarak yapılması gerekenler gelecek. O açıdan bu uzlaşma çok önemli. Şöyle ki; Bu uzlaşma sonrasındaki adımlar için daha geniş mutabakat sağlanmasına da zemin hazırlayacak.
Akşam Ankara temsilcisi Emin Pazarcı:
Bu kilidi açan bir mutabakat. Sınırlı da olsa Türkiye'nin önünü açacak bir mutabakat.
70'Lİ YILLARDAN BERİ İLK KEZ…
70'li yıllardan bu yana gelen bir tartışma ilk kez bu aşamaya geliyor. Türkiye ne zaman fiilen başkanlığı uygulasa o dönemler hızlı atılımlar dönemi oldu.
UCUBE SİSTEM GİDECEK, BİN YILLIK TECRÜBEMİZ GELECEK
Onun için bunun şekillenmesi, ucubeleştirilmiş bir parlamenter sistemin sonrasında Türkiye'de büyük bir rahatlama sağlayacak. Bin yıllık Başkanlık deneyimimiz şimdi bizi prangalarımızdan kurtaracak. Türkiye'nin gözü aydın olsun diyorum ben.
Araştırmacı Adil Gür:
Ak Parti'nin 317 tane milletvekili var ve fire beklemiyorum. Farklı siyasi partilerden de evet oyu gelebilir, MHP'den de yüksek oranda evet oyu gelebilir. Şayet 330 evet oyu bulunamazsa ki olmayacaktır. Referandum için yaptığımız araştırmalarda, 15 Temmuz'dan sonra Cumhurbaşkanı'na teveccüh çok üst düzeye çıktı. Cumhurbaşkanı'na sempati duyan isimlerin birçoğu evet diyor.
15 TEMMUZ'DAN SONRA DESTEK BÜYÜK
15 Temmuz'dan sonra daha etkin karar alınması açısından, sistem değişikliğine destek de bir artış var. Araştırmalarda da sonucun evet çıkması adına bir sürpriz çıkmayacağını düşünüyorum. Şimdiden hayırlı olsun diyorum. Sistem değişikliği fiili olarak yapılmıştır, hukuki boyutunun kazandırılacağı kanaatindeyim.
CHP'NİN TAVRI DOĞRU DEĞİL
Yaptığımız araştırmalarda CHP'ye oy verenlerin önemli bir bölümün ideolojik nedenlerden dolayı oy vermediğini gördük. CHP'nin bu süreçte, gerek meclis oylamaları gerekse referandumda hayır kampanyası yaptığında sadece sistem değişikliğine hayır demesinden değil, HDP ile birlikte hareket ettiği için seçmen nezdinde olumsuz karşılanacağını düşünüyorum. CHP'nin siyaseti ve seçmeni doğru okuduğu kanaatinde değilim. CHP'nin tavrının doğru olduğu kanaatinde değilim.
Kaynak: Sabah.com.tr
