Heyelan, zeminin kaya veya yapay dolgu malzemesinden oluşan yamacın farklı etkilerle (su, yer çekimi, eğim vb.) aşağı ve dışa doğru hareketidir. Bazı heyelanlar çok hızlı gerçekleşeceği gibi bazı heyelanlarda yavaş yavaş gerçekleşir. Bu doğal afet dünyada çok fazla meydana gelen afetlerden biridir. Özellikle de aşınmada önemli rol oynarlar. Büyük çaplı heyelanlar ise topoğrafyada derin izler bırakırlar. Heyelan yağışı nasıl oluşur? Sorusun yanıtı ve heyelan yağışı en çok hangi iklimde görülür? İşte merak edilenlerin yanıtı...
HEYELAN NEDİR?
Heyelan kayalardan, döküntü örtüsünden veya topraktan oluşmuş kütlelerin, yer çekiminin etkisi ile yerlerinden koparak yer değiştirmesi olayıdır. Eğimlerin fazla olduğu yerlerde heyelan riski de fazladır. Fay yamaçlarının dik eğimler oluşturmasına neden olarak heyecan riskini arttırmaktadır. İnsani nedenlerden dolayı; yol çalışması, kanal ve tünel yapımı, madem kazıları gibi birçok nedenden dolayı da heyecan ortaya çıkabilir. Heyelanın diğer adı toprak kaymasıdır.
HEYELAN NASIL OLUŞUR?
Heyelan genel olarak zemini kaya veya yapay dolgu malzemesinden oluşan bir yamacın yer çekimi etkisi ile aşağı ve dışa hareket etmesi sonucu oluşur. Asıl heyelanlar türünde ise su hazırlayıcı rol oynar. Bu tür heyelan türü Türkiye'de çok sık görülmektedir. Çok yağış alan bölgelerde görülür. Göçme türü heyelanda ise, kaşığa benzeyen konkav kopma yüzeyleri boyunca dönerek yer değiştirme hareketi gerçekleşir.
HEYELAN EN ÇOK HANGİ İKLİMDE GÖRÜLÜR?
Heyelan en çok yağış alan iklimlerde görülür. Türkiye'nin Karadeniz Bölgesi'nde görülen iklim okyanusal iklim (Cfb) ve yağışlı dönencealtı iklimi (Cfa) altında sınıflandırılır. Ayrıca bu iklimler Batı Avrupa, Yeni Zelanda ile Çin ve ABD'nin güneydoğu kıyılarında da görülür. Yağış boldur (ortalama 842,6 mm), her mevsim yağışlıdır ve kurak dönem neredeyse hiç yoktur. Doğu Karadeniz'de en fazla yağış sonbaharda, en az yağış ilkbaharda düştüğü için en çok bu mevsimlerde görülmektedir.
HEYELAN EN ÇOK HANGİ BÖLGEDE GÖRÜLÜR?
Ülkemizde en çok heyecan Karadeniz Bölgesi'nde görülmektedir. Geyve, Ayancık, Sinop çevresi, Maçka, Of-Sürmene ve Trabzon-Sera heyelanları bunlara örnek gösterilebilir.
