Ermenistan ordusunun, geçen yıl 27 Eylül'de Dağlık Karabağ'da Azerbaycan ordusuna ait mevzilere ve sivil yerleşimlere saldırmasının ardından başlayan büyük operasyon sonunda Ermenistan yenilgiyi kabul ederek anlaşma imzalamak zorunda kalmıştı.
Fuzuli, Cebrail, Zengilan, Gubadlı ve Şuşa illeriyle Hadrut kasabasını askeri operasyonla işgalden kurtarmayı başaran Azerbaycan, Rusya'nın ara buluculuğunda imzalanan ateşkes anlaşmasıyla Ermenistan'ın Ağdam, Kelbecer ve Laçın'dan çekilmesiyle yaklaşık 29 yıl önce işgal edilen topraklarını kurtarmış oldu. Türk SİHA'larının savaşın kaderini belirlediği Karabağ'daki zaferle ilgili konuşan Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, "Kardeş Türkiye Devleti ve kardeş Türk halkı, savaşın ilk saatlerinden itibaren Azerbaycan ile dayanışma içinde oldu. Türkiye yönetimi ve sevgili kardeşim Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından yapılan açıklamalar bize çok büyük siyasi destek oldu, bize ek güç verdi. Bunu asla unutmayacağız" dedi.
30 YILLIK YARA
Dağlık Karabağ bölgesi 8 Mayıs 1992'de Ermeniler tarafından işgal edildi. Ermenistan'ın saldırıları 1993'te de devam etti ve Kelbecer, Ağdam, Fuzuli, Cebrayil, Gubatlı ve Zengilan gibi dağlık karabağı çevreleyen bölgeler de Ermenilerin eline geçti. 1994'te belli belirsiz bir ateşkes üzerinde anlaşılana kadar 30 bin kadar kişi öldü ve 1 milyon kişi evlerini terk etmek zorunda kaldı. Savaş sırasında yerinden edilenlerin büyük kısmının geri dönüşüne izin verilmedi. 1990'larda yaşanan büyük yenilgi Azerbaycan halkı üzerinde büyük bir travma yarattı. Dağlık Karabağ'dan kaçan 1 milyon sivil yıllarca evsiz ve yurtsuz yaşamak zorunda kalmıştı. Azerbaycan ile Ermenistan arasında kangrene dönüşen Dağlık Karabağ sorunu yaklaşık 30 yıl sonra ikinci Karabağ savaşıyla son buldu.
ERMENİSTAN SİVİLLERE SALDIRDI
Savaş devam ederken cephe hattında istediğini elde edemeyen Ermensitan Ordusu sivl yerleşim yerlerine saldırdı. Ermenistan Ordusunun sivillere yağdırdığı bombalar yüzünden 92 Azerbaycanlı yaşamını yitirdi, 404 kişinin yaralandı. Saldırılarda 2 bin 971 ev, 100 apartman ve 502 kamu binasının kullanılamaz hale geldi. Azerbaycan, Ermenistan'ın sivilleri hedef alan saldırıları nedeniyle Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine (AİHM) başvurdu. Bu arada Ermenistan ordusu, Bakü-Tiflis-Ceyhan Petrol Boru Hattı'nın güzergahını, sanayi şehri enerji santrallerinin bulunduğu Mingeçevir şehrini onlarca kez hedef aldı. Berde'ye, Gence'ye hatta Bakü'ye atılmaya çalışan onlarca füze Azerbaycan Ordusu tarafından havada imha edilerek Ermenistan ordusunun daha büyük sivil katliamlar yapması engelledi.
TÜRK SİHA'LAR SAVAŞIN KADERİNİ BELİRLEDİ
Dağlık Karabağ savaşının kaderini Bayraktar TB2 SİHA'lar belirledi. Ermenistan Ordusunun yıllardır yaptığı tüm hazırlıkları boşa çıkartan SİHA'lar Azerbaycan Ordusunun zafer yürüyüşünde en önemli rollerden birini üstlendi. Savaştan sonra Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, SİHA'ların mimarı Selçuk Bayraktar'a Azerbaycan topraklarının işgalden kurtarılmasında hizmetleri bulunan asker ve sivillerin ödüllendirilmesi için tesis edilen "Karabağ Nişanı"nı takdit etti. Aliyev, Baykar ürünlerinin Azerbaycan topraklarının işgalden kurtarılmasında ve düşman teçhizatlarının imha edilmesinde önemli rol oynadığını söyledi.
BÜYÜK DÖNÜŞ BAŞLADI
Rusya, Azerbaycan ve Ermenistan arasında imzalanan anlaşma ile Dağlık Karabağ'ın işgalinden kurtarılmasının duyurulması tüm ülkede bayram coşkusuyla kutlandı. Yıllardır bir çivi bile çakılmayan işgal altındaki toprakların imarı için hemen harekete geçildi. 44 günlük bir mücadelenin sonunda zafere ulaşan Azerbaycan, savaş sonunda Dağlık Karabağ'ı yeniden ayağa kaldırmak için seferberlik başlattı. Türkiye'nin desteğiyle işgalden kurtarılan bölgelerde hayat verecek altyapı çalışmalarına başlandı. Ermenistan'ın harabeye çevrildiği Şuşa, Kelbecer, Ağdam, Fuzuli, Kubatlı, Cebrayil, Hocavend ve Zengilan şehirlerinde yol, elektrik, gaz, su, iletişim, eğitim, sağlık alanlarındaki projeler birer birer hayata geçirildi. Türk firmaları ve Türk işçileri Azerbaycan'ın kadim topraklarına hayat vermek için işgalden kurtarılan bölgelere geldi. Zafer Yolu, Fuzuli Havalimanı gibi dev projelerde Türk firmalar ve işçiler birlikte çalışmaya başladı.
MAYINLAR TEMİZLENİYOR
İşgalden kurtarılan bölgelerde ilk etapta mayın temizleme çalışmaları başladı. Azerbaycan Savunma Bakanlığı tarafından yürütülen çalışmalarda Türk istihkam birliklerinin de arama ve temizleme faaliyetlerine katıldı. Öncelikli olarak yollar, tarım arazileri ve yerleşim birimlerinin mayınlardan temizleyen mayın arama tarama birlikleri işgalden kurtarılan bölgelerde bugüne kadar 11 bin 900 hektar alanın istihkam birliklerince temizledi, 16 binden fazla mayın ve patlamamış mühimmatın ise imha etti.
ALİYEV TÜRKİYE'YE TEŞEKKÜR ETTİ
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Vatan Muharebesi'nin 1. yıl dönümü dolayısıyla ulusa sesleniş konuşmasında, "44 gün boyunca bize en çok destek olan kardeş Türkiye'ye bugün şükranlarımı sunuyorum. Kardeş Türkiye Devleti ve kardeş Türk halkı, savaşın ilk saatlerinden itibaren Azerbaycan ile dayanışma içinde oldu. Türkiye yönetimi ve sevgili kardeşim Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından yapılan açıklamalar bize çok büyük siyasi destek oldu, bize ek güç verdi. Bunu asla unutmayacağız. 44 günlük Vatan Muharebesi, bir kez daha dünyaya Türkiye-Azerbaycan birliğini gösterdi" dedi. Aliyev sözlerini şöyle sürdürdü: "44 günlük Vatan Muharebesi, milli irade, milli ruh ve milli onurun bir şaşasıydı" diyen Cumhurbaşkanı Aliyev, zaferi savaş meydanında kazandıklarını kaydetti ve sözlerini şöyle sürdürdü: "300'den fazla şehir ve köy savaş meydanında işgalden kurtarıldı. Bu bu zaferi kan dökerek, şehit vererek kazandık ve 30 yıl bize meydan okuyan, 30 yıl Azerbaycan halkının şeref ve haysiyetini ayaklar altına almaya çalışan düşmanı önümüzde diz çökmeye ve teslimiyet belgesi imzalamaya zorladık. Azgınlaşmış, kudurmuş, kuduzlaşmış düşman önümüze diz çöktü, beyaz bayrak çekti, teslim oldu ve 9 Kasım'ı 10 Kasım'a bağlayan gece kapitülasyon belgesini imzalamak zorunda kaldı. Bunun sonucunda yüzlerce şehir ve köy tek kurşun atılmadan, tek bir şehit verilmeden geri alındı."
