Rusya-Ukrayna Savaşı nedeniyle aksayan tahıl sevkiyatına ilişkin cuma günü imzalanan anlaşmanın ardından tarihi bir adım daha atıldı. Erdoğan'ın girişimleriyle tahıl koridoru için İstanbul'da Milli Savunma Üniversitesi'nde Müşterek Koordinasyon Merkezi faaliyete başladı. Tarihi törende, Türkiye, Ukrayna ve Rusya'dan askeri yetkililerle birlikte BM'yi temsilen diplomatlar da hazır bulundu. Açılış programında konuşan Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, "Türkiye'nin duruşunun, her iki ülke ile diyalog halinde olmasının doğruluğu ve önemi bir kez daha ortaya çıkmıştır. Gıda krizinin önlenmesine ve uzmanlara göre gıda fiyatlarının düşmesine katkı sağlayacak olan bu merkezde yapılacak çalışmalar, benzer şekilde enerji krizi ve diğer bazı sorunların çözümüne de model olabilir. Ukrayna limanlarında bekleyen 25 milyon tondan fazla tahılın güvenli bir şekilde, kısa zamanda ihtiyaç sahibi ülkelere sevki için denizde bir koridor oluşturulması zarureti doğmuştur. Türkiye, Sayın Erdoğan'ın, Sayın Putin ve Sayın Zelenski ile görüşmeleri doğrultusunda sorunun çözümü için bir inisiyatif almıştır. Merkezin vazifesi; Ukrayna'dan ihraç edilecek tahıl ve benzeri gıda ürünlerinin Odessa, Çernomorsk ve Yujniy limanlarından emniyetle denizden nakliyatını sağlamaktır. Merkez, asker ve sivil olmak üzere Türkiye ile birlikte Rusya, Ukrayna ve BM'den 5'er temsilciden oluşmaktadır. Sahada herhangi bir askeri unsur bulunmamaktadır. Ukrayna limanlarındaki yükleme ile Türkiye'deki limanlara varışta uygun görülecek mevkilerde, müşterek denetim timleri tarafından gemilerin kontrolleri yapılacaktır. Mayın temizleme ihtiyacı olursa taraflarca mutabık kalınacak şekilde planlama yapılacaktır. Ancak şu aşamada bir ihtiyaç bulunmamaktadır. Taraflarca imzalanan belge, 120 gün için geçerli olacak, tarafların sonlandırma talebi olmadıkça da devam edecektir. Müşterek Koordinasyon Merkezi'nin yapacağı çalışmaların kalıcı barış ortamına da zemin hazırlamasını temenni ediyoruz" dedi.
İstanbul Koordinasyon Merkezi, Ukrayna'daki limanlardan çıkan tahıl yüklü gemilerin tüm hareketlerini anbean takip edecek. Ukrayna limanlarında kalan tahılların dünya pazarına açılması için yüklü gemiler, Karadeniz üzerinden İstanbul'a gelecek. Müşterek Koordinasyon Merkezi'ne ulaşan Ukrayna tahılının Türkiye üzerinden dünyaya ihracatı yapılacak. İlk geminin 2 hafta içerisinde hareket etmesi beklenirken, 20 milyon ton tahıl Karadeniz'de açılan güvenli koridor yoluyla dünyaya ulaşacak. İlerleyen zamanlara bu miktarın 50 milyon tona çıkması bekleniyor.
DÜNYANIN GÖZÜ İSTANBUL'DAYDI
Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar'ın katılımıyla gerçekleştirilen açılış töreni, basın mensuplarının yoğun ilgisiyle karşılaştı. 200 civarında yerli ve yabancı basın mensubu, dünyanın merakla beklediği çözüm merkezinden gün boyu yayın yaptı.
'SÜRDÜRÜLEBİLİR OLMASI GÜVEN ORTAMINI İNŞA EDER'
Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın: Tahıl sevkiyatı hem Rusya'nın hem Ukrayna'nın menfaatine. İki hafta içerisinde ilk gemilerin çıkmasını bekleyebiliriz. Bu, eğer sürdürülebilir, devam ederse, sadece Rusya ve Ukrayna değil, diğer ülkeler tarafından da desteklenirse, bundan sonra yeni ateşkes, esir mübadelesi ve barış anlaşmalarının zeminini hazırlayacak bir güven ortamı da inşa edilebilir. ANKARA
'ENGELLEMEK İSTEYENLER OLDU' DIŞİŞLERİ
Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu: Tahıl koridorunun sorunsuz şekilde işlemesi her iki tarafın yararına. İyi işlerse belki ateşkes için tarafların bir araya gelme olasılığı artar. Savaşın uzamasını isteyen ülkeler oldu. Hatta tahıl anlaşmasını engellemek isteyen ülkeler de oldu. Savaş ne kadar devam ederse Rusya zayıflar görüşünde. Savaşın uzaması herkesin zararına.
BETÜL USTA/ ANKARA
BM: DENETİM TAMAMEN TÜRKİYE'DE OLACAK
Birleşmiş Milletler (BM), Ukrayna tahılını Karadeniz üzerinden taşıyacak gemilerin denetimlerinin Ortak Koordinasyon Komitesi'nin desteğiyle Türk yetkililer tarafından gerçekleştirileceğini doğruladı. BM Genel Sekreter Sözcü Yardımcısı Farhan Haq, New York'taki BM Genel Merkezi'nde düzenlenen basın toplantısında, "Genel Sekreter (Antonio Guterres), 22 Temmuz'da varılan anlaşmaya göre, Ortak Koordinasyon Komitesi'nin desteğiyle hububat gemilerinin denetimlerinin Türk personel tarafından gerçekleştirileceğini, Ukraynalıların ise Karadeniz'den güvenli geçişi sağlayacağını söyledi" diye konuştu.
ABD: TÜRKİYE ÖNEMLİ BİR ARABULUCU
ABD Dışişleri Sözcüsü Ned Price, Rusya, Ukrayna, Türkiye ve Birleşmiş Milletler arasında imzalanan "Tahıl ve Yiyecek Maddelerinin Ukrayna Limanlarından Emniyetli Sevki Girişimi Belgesi"ne değinerek "Türkiye, Rusya ile Ukrayna arasında önemli bir arabulucu. Rusya-Ukrayna Savaşı'nı durdurmak için Ukrayna ile koordinasyon içinde gösterilen tüm çabaları destekliyoruz" dedi.
