Yazının başlığı benim sözlerim değil. Türk Patent Enstitüsü'nün (TPE) coğrafi işaret ile ilgili sloganı. Peki, nedir coğrafi işaret? Yine TPE'nin tanımıyla;
"Belirgin bir niteliği, ünü veya diğer özellikleri itibariyle kökenin bulunduğu bir yöre, alan, bölge veya ülke ile özdeşleşmiş bir ürünü gösteren işaretlerdir." Benim bu tanımda en çok dikkatimi çeken ve bence coğrafi işareti özetleyen iki sözcük var 'ün' ve '
yöre'. Örneğin coğrafi işarete sahip
Afyon kaymağı,
Diyarbakır karpuzu, Çorum leblebisi, Malatya kaysısı, Hereke halısı, Antep fıstığı, Antep baklavası ve daha birçok Anadolu ürününün de oluşturduğu algı ün ve yöre değil midir? Anadolu toprakları yüzlerce yıllık yöresel birikim, deneyim ve emekle oluşmuş benzersiz ve mükemmel nitelikteki ürün çeşitliliğine sahiptir. Bu ürünleri tanıtmak ve korumak için bir anahtardır '
coğrafi işaret'. Mesela sadece Gaziantep'in coğrafi tescile sahip dört yöresel ürünü var.
Antep fıstığı,
Antep baklavası,
bakır el işlemeciliği,
sedef el işlemeciliği… Baklava için burada bir parantez açalım. Antep baklavası sadece Türkiye'de değil Avrupa Birliği'nde de coğrafi işaret tesciline sahip ilk ve tek Türk ürünü. Üstelik baklavanın TSE tarafından standardı da belirlendi. TSE, Türkiye genelinde uygulanacak '
Türk Baklavası Standardı' yayımladı.
Gaziantep'te ürün çok, üretim çok… Dolayısıyla coğrafi işaret için sırada bekleyen birçok ürün var.
Kutnu kumaşı,
Antep işi, Antep peyniri, katmer gibi ürünlerimizin hem ulusal hem uluslararası coğrafi işaretini almak için kurumlarımızın çalıştığını biliyoruz. Ben bu çalışmaları çok önemsiyorum. Çünkü tanıtım için, markalaşmak için, sonuçta kalkınma için atılan önemli adımlardan biri olarak görüyorum. Elbette markalaşma ve tanıtımı sadece yöresel ürünler bazında yapmıyoruz, yapamayız da.
Hele de Gaziantep mevzu bahis ise işin doğasına aykırı.
Sen ülkenin en fazla ihracat yapan 6. kenti ol, dünyanın yüzde 40 halısını üret, un, makarna, iplik, ayakkabı gibi daha birçok üründe liderlik koltuğunda ol, tanıtım ve markalaşma noktasında yöresel ürünlerde coğrafi işaret almaktan öteye gideme, olur mu öyle şey! Olmuyor da zaten. Çünkü markalaşma becerisi ve yenilikçilik sıralamasında 5. sırada olan Gaziantep, endüstriyel tasarım başvurusunda 3., marka ve patent başvurusunda da 6. sırada yer alıyor. Yolun açık olsun demekten, elimize sağlık demekten başka ne denir ki bu kente?
