Her şeyin sahtesiyle birlikte yaşar olduk. Sahte bal, sahte rakı, sahte zeytinyağı, sahte yoğurt... Ve sahte reyting...
Sahi ne oldu bu reyting soruşturması? Gelinen son noktayı bilen var mı?
Skandal patladığında ve ölçüm şirketinin binası polis ekipleri tarafından basıldığında bültenlerde ilk haberdi. Sonra? Sonrası meçhul... Bizdeki pek çok soruşturma gibi o da tavsadı, sulandı...
Haydi bir soru daha sorayım:
Futboldaki şike soruşturmasının bugün gelip dayandığı noktadan bir şey anlayanınız var mı? Suçlu ile suçsuz ayırt edilebildi mi?
Kim düşecek, kim kalacak, kim salıverilecek, kim hüküm giyecek bir tahminde bulunabiliyor musunuz?
YENİ DÖNEM BAŞLARKEN
Bugün yeni bir şirketin ölçeceği yeni reytinglerle tanışacağız. Tabii son dakikada bir aksilik olmazsa... Zira iş daha başlamadan sarpa sardı. Yeni ölçüm şirketinin genel müdür yardımcısı ile işi ona veren kurumun yöneticisi iki gün önce şüpheli sıfatıyla savcılığa çağrılıp ifadeleri alındıktan sonra serbest bırakıldılar. İşveren kurumun, denetçi olarak görevlendirdiği üniversitenin akademisyenleri, 'Bu sistem sağlıklı değil' diye rapor verdiler. Aldıran olmadı. Onlar da denetçilikten çekildiler. 'Her şeye rağmen' bugün yeni ölçüm sistemi başlayacak.
Milletin sisteme güvenini sarsacak o kadar çok gelişme yaşandı ki, sanırsınız gizli eller bu ölçüm işinin tamamen devlet denetimine bırakılması için zemin hazırlıyorlar. Elin ağzı torba değil, piyasada bunlar konuşuluyor.
BOMBA YERİNE AYAR
Peki, bu reyting işi niye bu kadar önemli? Nasıl olmasın? Günün beş saatini ekran karşısında geçiren inanlara neyi izleyip neyi izlemeyeceklerini bu sistem dayatıyor. Çok izlenen program türlerinin sayısı ve etkinliği artıyor, izlenmediği varsayılanlar çöpe atılıyor.
Eskiden savaşların kaderini 'büyük bombalar' belirlerdi. Nagazaki'ye, Hiroşima'ya atom bombası attınız mı, size boyun eğerlerdi. Şimdi Ankara'nın orta yerinde hidrojen bombası patlatacağınıza, televizyon reytingleriyle oynayıp milletin kültür ayarını bozmanız yetiyor.
Bir de işin para kısmı var. Reyting ölçümleri yıllık 3.5 milyar liralık reklam pastasını dilimliyor.
Değişmez kuraldır; çok paranın döndüğü her mecra, kendi mafyasını yaratır.
Reytingde iki puanı birinden alıp ötekinin hanesine yazdınız mı, bütün dilimlerin şekli şemali değişir.
Reyting ölçümlerinin giderek 'kriminal' bir hal alması işte bundandır.
