Sinemada gişe rakamlarını en doğru adresi Box Office Türkiye, En İyi Film dalında Oscar'a aday gösterilen yapımların 5 Mart itibarıyla en son elde ettikleri toplam seyirci sayılarını açıkladı:
'Aşıklar Şehri' (La La Land) 284 bin 627, 'Geliş' (Arrival) 220 bin 748, 'Lion' 44 bin 998, 'Ay Işığı' (Moonlight) 38 bin 558, 'Yaşamın Kıyısında' (Manchester by the Sea) 37 bin 528, 'Savaş Vadisi' (Hacksaw Ridge) 32 bin 631, 'Gizli Sayılar' (Hidden Figures) 26 bin 670.
İşte Türkiye'de sinema salonlarında oluşan tekelci zihniyetin ulaştığı hazin tablo bu. Bu filmler öyle izlemesi zor sanatsal ağırlıklı yapımlar da değil. Tüm dünyanın konuştuğu Oscar'a aday gösterilen, Oscar kazanan yapımlar bunlar. Türkiye'de bütün sinema eleştirmenleri, köşe yazarları bu filmlerden bahsetti.
Her yerde bu filmlerle ilgili haberler çıktı.
Oscar ödülleri günlerce konuşuldu ama Türkiye'de bu filmleri izleyen yok.
Yıllardır yazıyorum; sinema salonlarında tekelci bir zihniyet hakim. Vasat yerli komedilere ve yabancı aksiyonlara hak ettikleri sayının çok üstünde salon veriliyor ya da 'Recep İvedik 5' tüm salonlardaki koltuk kapasitesinin neredeyse yüzde 60-70'ni işgal ederek diğer filmlere yaşam hakkı tanımıyor.
Elbette popüler yapımların tüm dünyada olduğu gibi daha çok salonda gösterilmesi normal ama bizdeki normal olmayan bir durum. Sanatsal yönü güçlü yerli ve yabancı filmler ya hiç gösterime giremiyor ya da birkaç salonda göstermelik yer buluyor.
Yukardaki tablo ise bu tekelci zihniyetin Oscar'lık filmleri bile kulvar dışına ittiğini gösteriyor. Evet, insanlar artık bir eşcinselin, bir göçmenin, bir madencinin vs. sorunlarını anlatan mesaj kaygılı, gerçekçi yapımları eskisi kadar çok sinemada izlemek istemiyor. Sinema salonunda daha çok kafa boşaltacağı eğleneceği komedi ve aksiyon türü yapımlar izliyor.
Elbette salon sahipleri de daha çok bilet satmanın peşinde olacak ama bu para kazanma hırsının da bir sınırı olmalı. Her AVM'ye 10-15 katlı ev diker gibi vasat komedilere ya da aksiyonlara salon verilirse, ülke kültürel anlamda çöle dönüşür.
KOTA UYGULANMALI
Gelinen nokta çok acıklı.
Artık sinemaseverler Oscar'lı filmleri bile korsandan izlemek zorunda bırakıldılar.
Bugün bol ödüllü 'Tepenin Ardı', 'Bir Zamanlar Anadolu'da' filmleri Fransa'da, Türkiye'den daha çok salonda gösterime giriyorsa, bu utanç verici bir durumdur. Defalarca yazdık, sektörün önde gelenleri dile getirdi, hatta bu sorunla ilgili belgesel bile çekildi ama ne şimdiki Kültür ve Turizm Bakanı Nabi Avcı, ne de ondan önceki bakanlar bu sorunla ilgilenmediler. Oysa yapılacak iş çok basit. Acilen sadece sanat filmleri gösteren 'art house' sinema salonları açılmalı. Olmadı; Avrupa ülkeleri örnek alınıp sanat filmleri için sinema salonlarına kota uygulanmalı.
Sekiz-dokuz salonlu büyük sinema komplekslerinde mutlaka bir salon, sanatsal filmlerin gösterimine ayrılmalı. Bu da çıkarılacak bir kanuna bakar ama kimse kılını kıpırdatmıyor.
