Emeklilik için üç şartı yerine getirmek gerekiyor. Bunlar belli bir yaşa gelmek, ilk sigorta olduğunuz tarihten sonra belli bir süreyi geçirmek ve belli bir sayıda prim ödemek. Bu süreleri ve prim sayılarını ilk sigorta olduğunuz yani çalışmaya başladığınız tarih belirliyor. Sigortalılar bazı durumlarda çalışma imkanları bulamadıkları için prim eksiklikleri oluyor.
Çalışma hayatına askerlik, doğum, eğitim, yurtdışı gibi sebeplerle ara vermek zorunda kalınıyor. İşte bu durumda bu eksik günleri satın almak yoluylla yani borçlanarak tamamlama imkanı var. Üstelik bazı durumlarda bu işlem size yıllar önce erken emekli olma şansı da sağlıyor. Örneğıin sigortadan önce askerlik yapanlar 1 yaş erken emekli olabilirken, kadınlar 3 çocuk borçlanarak 6 yıl kazanıyor, yaş şartı tamamsa 6 yıl erken emekli olabiliyor.
YASADA SIRALANIYOR
Sigortalıların borçlanma yapabilecekleri süreler 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun 41'inci Maddesi ile düzenlenmiştir. Bu maddeye göre şu süreler borçlanılarak prim kazanılabiliyor. Burada borçlanmaktan kasıt o günlerin parasını ödeyerek satın alma anlamı taşıyor. İşte o süreler:
a) Sigortalı kadının, 3 defaya mahsus olmak üzere doğum tarihinden sonra 2 yıllık süreyi geçmemek kaydıyla borçlanılacak sürelerde uzun vadeli sigorta kolları açısından sigortalı sayılmaması ve çocuğunun yaşaması şartlarıyla talepte bulunulan süreleri,
b) Er veya erbaş olarak silah altında veya yedek subay okulunda geçen süreleri,
c) Kamu personelinin aylıksız izin süreleri,
d) Sigortalı olmaksızın doktora öğrenimi veya tıpta uzmanlık için yurt içinde veya yurt dışında geçirdikleri normal doktora veya uzmanlık öğrenim süreleri,
e) Sigortalı olmaksızın avukatlık stajını yapanların normal staj süreleri,
f) Sigortalı iken herhangi bir suçtan tutuklanan veya gözaltına alınanlardan bu suçtan dolayı beraat edenlerin tutuklulukta veya gözaltında geçen süreleri,
g) Grev ve lokavtta geçen süreleri,
h) Hekimlerin fahrî asistanlıkta geçen süreleri,
ı) Seçim kanunları gereğince görevlerinden istifa edenlerin, istifa ettikleri tarih ile seçimin yapıldığı tarihi takip eden ay başına kadar açıkta geçirdikleri süreleri, i) 4857 sayılı Kanun'a göre kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalışan sigortalıların, kısmi süreli çalıştıkları aylara ait eksik süreleri,
j) Sigortalı olmaksızın, 08/04/1929 tarihli ve 1416 sayılı Ecnebi Memleketlere Gönderilecek Talebe Hakkında Kanun'a göre yurt dışına gönderilen ve öğrenimini başarıyla tamamlayarak yurda dönenlerden yükümlü bulunduğu mecburi hizmet süresini tamamlamış olanların, yurt dışında resmi öğrenci olarak geçirmiş oldukları öğrenim sürelerinin 18 yaşının tamamlanmasından sonraki döneme ait olan kısmı, sigortalının kendilerinin veya hak sahiplerinin yazılı talepte bulunmaları halinde borçlanma hakları bulunmaktadır.
NASIL BORÇLANILIYOR
Borçlanma yapmadan önce buna hakkınız olup olmadığınızı belirlemeniz gerekiyor. İsterseniz bazı borçlanmaların size ne kazandıracağını daha detaylı bakalım.
ASKERLİK BORÇLANMASI: Askerliğini sigortalı olmadan önce yapanlar için erken emeklilik şansı var. Bu kişiler askerlik günlerini borçlanarak, işe giriş tarihlerini o kadar gün geriye çekebiliyor. Bu durum onlara en az 1 yıl erken emeklilik sağlıyor. Eğer sigortadan sonra askerlik yapılmışsa bu durumda yine borçlanılarak eksik günler tamamlanabiliyor
DOĞUM BORÇLANMASI: Kadınlar sigortadan sonra dünyaya gelen ç3 çocuklarını borçlanarak 6 yıl yani 2160 gün kazanabiliyor. Bu da 6 yıl çalışmalarına gerek olmadan primlerini tamamlamalarını sağlıyor. Örneğin bir kadın 58 yaşına gelmiş ancak primi 6 yıl eksik. Bu kadın üç çocuğunu borçlanarak 6 yıl daha çalışmaya ve beklemeye gerek olmadan erken emekli olabiliyor.
YURTDIŞI BORÇLANMA: Yurtdışında 18 yaşından sonra geçen çalışma sürelerini erkek sigortalılar borçtla8arak yani satın alarak Türkiye'de emekli olabiliyor. Eğer Türkiye'de de sigortaları varsa bu durum daha da avantaj oluyor. Kadınlar ise yurt dışında 18 yaşından sonra geçen süreleri çalışmasalar da satın alabiliyor. Ancak son yasal değişiklikle yurtdışı borçlanma Bağ-Kur kapsamına alında unutmamak lazım.
KISMİ ÇALIŞANLAR TAMAMLIYOR: Part-time çalışanlara 2011 yılında çıkartılan bir yasa ile önemli bir borçlanma imkanı getirildi. Buna göre kısa süreli çalışanlar 25 Şubat 2011 tarihinden sonra günlerini 30 güne tamalamak için borçlanma yapabiliyor.
MEMURLARIN HAKLARI: Memurlar ise ücretsiz izne ayrıldıklarında geçen süreleri borçlanarak keseneklerine ekleyebiliyorlar.
NE YAPMAK LAZIM
Borçlanma yapmak için işlemler zor değil. Öncelikle hakkınız olup olmadığınıo belirledikten sonra şu adımları izleyin:
*SGK'ya dilekçe ile başvurulur
*Borçlanılacak süre belirlenir
*Borçlanma tercihine göre para ödenir
ÖDEME TABLOSU
En düşük
Brüt asgari ücret 3.577,50 TL
1 günlük borçlanma 38,16 TL
1 aylık borçlanma 1.144,80 TL
18 aylık askerlik 20.606 TL
1 çocuk (24 ay) 27.475 TL
En Yüksek
Brüt asgari ücret 3.577,50 TL
1 günlük borçlanma 286,20 TL
1 aylık borçlanma 8.586 TL
18 aylık askerlik 154.548 TL
1 çocuk (24 ay) 206.064 TL
