IZHEVSK, Rusya - Kalaşnikov (AK- 47) tüfeklerinin üretildiği fabrikaya ev sahipliği yapan bu şehrin lakabı, "Rusya'nın Cephaneliği". İjevsk Mekanik İşleri şirketinin torna ve pres tezgâhları yirmi dört saat boyunca çınlayarak tüm dünyadaki isyancılar ve ordular için AK-47 ile ona benzer silahlar üretti ve fabrika yıllar içinde pek çok ülkeye silah sağladı. Ama bugünlerde İjevsk'te üretilen silahların çoğu son derece farklı amaçlarla başka bir yere gönderiliyor: ABD. Bu silahın şiddet dolu tarihine rağmen (ya da muhtemelen bu tarih nedeniyle), ABD'li avcılar ve silah meraklıları on binlerce Kalaşnikov tipi tüfeği ve av tüfeğini havada kapıyor. Talep öyle canlı ki fabrika son iki yılda, ağırlığı askeri amaçlı üretimden sivil amaçlı üretime kaydırdı. İjmaş olarak bilinen fabrikanın yetkililerine göre, ABD'de Saiga markasıyla sattıkları sivil kullanıma yönelik silahların satışı geçen yıl yüzde 50 arttı. ABD toplamda dünyanın en büyük sivil silah pazarı. Bu kısmen, silah edinme konusunda görece daha yumuşak yasalara sahip olmasından kaynaklanıyor. Geçen yıl 4.3 milyar dolarlık hacme ulaşan ABD silah pazarında, Rus silahlarının payı çok küçük. Ama Saiga'nın satışları, 2011'de yüzde 14 düzeyinde olan pazar büyüme oranının çok üzerindeydi. Tennessee'de garaj kapısı montajı yapan eski deniz piyadesi Josh Laura, "Atası olan AK serisiyle birlikte Rusya'da üretildiği i çin S aiga m arka b r silah aldım. Dünyada bunun kadar güvenilir bir tüfek yok" diyor. ABD'lilere ve başka sivillere tüfek satmak, 1947'de icat edilmesinden bu yana Kalaşnikov modeli silahları üreten ama bugünlerde zor durumda olan İjmaş fabrikasını kurtarma çabası açısından çok önemli. Kalaşnikov serisinden askeri amaçlı yeni silahlara yönelik talep çok azaldı. Görece düşük maliyetle üretilen bu basit ve dayanıklı silahlardan bugüne kadar yaklaşık 100 milyon adet üretildi. Yani dünyada 70 kişiye bir Kalaşnikov düşüyor. Depolar bunlarla dolu ve piyasaya bol miktarda kullanılmış AK serisi silah sürüldü. Kalan müşterilerin çoğunu da Çin malı taklit silahlar çalıyor. Şu anda ABD'li müşterilerin İjmaş'tan aldığı Kalaşnikov tipi silahların sayısı, Rus ordusu ile polisinin aldığı silahların sayısına eşit. Ölçek ekonomilerini iyileştirip askeri ve sivil imalatı birleştirmelerine yardım ederek bir dizi askeri sanayiyi canlandırmak isteyen Kremlin, bu değişimi teşvik ediyor. ABD'ye sivil tüfek satışı, fabrikanın yeni AK-12 tüfeği üretimi için alet parkını yenilemesine yardım ederek Kremlin'in masraflarını düşürüyor. ABD'ye silah satışı herkesin işine geliyor. ABD'de bu silahlar artık kendi sektörünü oluşturmuş durumda. New Hampshire'da Kalaşnikov tüfekleri üzerine uzmanlaşan Snake Hound Machine adlı s ilah dükkânının sahibi Owen Martin, Rus ordusunun siparişlerinin de ABD'de kendisinin ve diğer müşterilerin aldığı AK türü si lahların fiyatını düşürdüğünü söylüyor. Martin, "Yani sattığımız silahlar daha ucuz. Kimse bunun vatanseverliğe aykırı olduğunu düşünmüyor" diyor.
ANDREW E. KRAMER
