11 Eylül
2001'de Dünya Ticaret Merkezi'ne yönelik terör saldırısında hayatını kaybeden 3 bin kişiyi anmak için geçtiğimiz günlerde açılan anıt müze tartışmaları da beraberinde getirdi. Müze kapsamındaki kafe ve hediyelik eşya mağazasına tepki gösterenler arasında yakınlarını kaybeden aileler başı çekiyor. Aslında bir trajediyi anmak için kurulan müzelerde, hediyelik eşya mağazasının bulunması olağandışı bir durum değil; başka örnekleri de var. Hatta bir müzenin, galerinin yaşamını sürdürebilmesi için hediyelik eşya satışından elde edilen gelir hayati önem taşıyor. Ama konu Amerikan tarihinin en büyük trajedilerinden biri olunca ve müzenin kurulduğu yerde cansız bedenine ulaşılamayanların yattığı düşünülünce halkın hassasiyeti de anlaşılabiliyor.
İNCELİKTEN YOKSUN TİCARET
Tartışmayı ilk kez sayfalarına taşıyan The New York Post oldu. Gazete konuyla ilgili makaleyi 'Küçük Korku Dükkanı' başlığıyla yayınladı. Oğlu Matthew'u saldırıda kaybeden Kurt Horning de mağazaya karşı olanlardan. Horning, Washington Post'a yaptığı açıklamada müzenin bulunduğu alana dikkat çekiyor: "Kutsal bir yerde incelikten yoksun bir ticari anlayışla karşı karşıyayız. İlla ki mağaza açmak istiyorlarsa bunu başka bir yerde yapsınlar." Müzeyi açılmadan bir hafta önce ziyaret etme fırsatı bulan Jim Riches da itfaiyeci olan oğlu Jimmy'yi kaybettiği yerde bilezik satılmasına isyan ediyor: "Oğlumun ölüsü üzerinden para kazanıyorlar. Bu mağaza kalkmadığı sürece müzeye adımımı atmayacağım." Mağazaya dönecek olursak, satılan ürünlerden bazıları gerçekten de dayanışma ruhunu taşıyan, ince düşünülmüş ürünler. Üzerinde "onur, hatırla, birleş" yazan siyah tişörtler gibi... New York İtfaiyesi anısına satılan oyuncak kamyon ve yeleğinde 'arama kurtarma' yazan peluş köpek ise ne kadar anlamlı elbette tartışılır... Ya da önünde İkiz Kuleleri yücelten bir çizim bulunan kahve fincanı... Müzesinin yöneticisi Joe Daniels hediyelik eşya mağazasında en çok saldırıyla ilgili DVD ve kitapların satıldığını söylüyor. Satışa sunulan ürünlerin titizlikle seçildiğini savunan müze yetkilileri de müzenin açık kalabilmesi için yılda 65 milyon dolar gerektiğine dikkat çekiyor. Müzenin gelir kaynaklarını 24 dolarlık giriş ücreti ve hediyelik eşya mağazasından elde edilen gelir oluşturuyor.
Tartışmaların gölgesinde açılan müzede, Kuzey Kulesi'ne çarpan ilk uçaktan geriye kalan alüminyum parça da sergileniyor.