Yaşantımızda önemli bir yer edinen dijital mecralar son dönemde, terör örgütleri tarafından eleman devşirmek için de kullanılabiliyor. Terör örgütlerinin hedefinde de hiç şüphesiz öncelikli olarak gençler yer alıyor. SABAH Pazar ekibi , 'Gençlerin dijital terör bataklığına düşmemesi için ne yapılmalıdır?' sorusuna yanıt aradı. İbn Haldun Üniversitesi İletişim Fakültesi Dekanı Prof. Dr. İzzet Bozkurt ve Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi Görsel İletişim Tasarımı Anabilim Dalı Başkanı ve Dijital İletişim Araştırmacısı Prof. Dr. Ali Murat Kırık bu sorunun cevabını verdi. BİLİNÇ ŞART
Sosyal medyada ücretsiz sunulan içeriklere dikkat edilmesi gerektiğini söyleyen Prof. İzzet Bozkurt, "Eğer sosyal medyadan bir şey size ücretsiz sunuluyorsa, satın alınan siz ve bilgilerinizdir. Sosyal medya, günlük yaşamın vazgeçilmez bir parçası haline geldi. Milyarlarca insan her gün bu platformları kullanarak bilgi alışverişinde bulunuyor, sosyal ilişkiler kuruyor ve dünyada olup bitenler hakkında fikir sahibi oluyor. Ancak, bu dijital ortamın sunduğu fırsatlar kadar, özellikle çocuklar ve gençler için birçok tehlike de barındırdığı bir gerçek. Terör örgütleri, geniş kitlelere ulaşmanın ve özellikle genç zihinleri etkileyebilmenin kolaylığını fark ederek, sosyal medyayı kendi hedefleri doğrultusunda kullanmaya başladı" diyor.
Sahte profillerdeki tuzak
Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi Görsel İletişim Tasarımı Anabilim Dalı Başkanı ve Dijital İletişim Araştırmacısı Prof. Dr. Ali Murat Kırık ise terör örgütlerinin yöntemlerini şu şekilde sıraladı.
Sahte profiller
Teröristler, çekici ve güvenilir görünen sahte profiller oluşturarak çocuklarla ve gençlerle iletişime geçerler. Bu profillerde genellikle masum hobiler, ilgi alanları ve sosyal sorumluluk mesajları kullanılır.
Manipülatif dil
Teröristler, propaganda içeren mesajlar, din veya adalet gibi kavramları kullanarak duygusal manipülasyona başvururlar. Masumlara, onurlu bir dava için savaşma ve dünyayı daha iyi bir yer haline getirme imkanı sunduklarına dair yanlış bir algı yaratmaya çalışırlar.
Yalan ve dezenformasyon
Teröristler, gerçekleri çarpıtarak ve yalan haberler yayarak hedef kitlelerini yanıltmaya çalışırlar. Savaş bölgelerinden gelen çarpıtılmış görüntüler, abartılı tehditler ve başarı hikayeleri kullanarak korku ve endişe yaratabilirler.
Kapalı gruplar ve sohbet odaları
Teröristler, Telegram, WhatsApp gibi kapalı platformlarda özel gruplar oluşturarak üyelerini gizler ve kontrol altında tutarlar. Bu gruplarda propaganda materyalleri, eğitim videoları ve şiddet içerikli paylaşımlar yapılır.
Hashtag'ler ve trendler
Teröristler, belirli hashtag'ler ve trendler kullanarak propagandalarını yaymaya ve yeni üyeler çekmeye çalışırlar. Bu hashtag'ler genellikle dini, politik veya sosyal mesajlar içerir.
Eğlenceli ve ilgi çekici içerik
Teröristler, oyunlar, videolar ve müzik gibi eğlenceli içerikler aracılığıyla ideolojilerini gençlere aşılamaya çalışırlar. Bu içerikler genellikle masum görünse de, şiddeti ve nefreti normalleştirmeye yönelik mesajlar içerir.
Yaş ve cinsiyete göre
Teröristler, mesajlarını ve içeriklerini hedef kitlenin yaş ve cinsiyetine göre uyarlarlar. Örneğin, gençlere yönelik içerikler daha eğlenceli ve görsel açıdan çekici olabilirken, yetişkinlere yönelik içerikler daha politik ve ideolojik mesajlar içerebilir.
Dil ve kültür
Teröristler, hedef kitlenin konuştuğu dili ve kültürünü kullanarak daha kolay iletişim kurarlar. Yerel dilde propaganda materyalleri ve videolar üreterek ve bölgesel sorunlara değinerek daha geniş kitlelere ulaşmayı amaçlarlar.
ÖRGÜTLERİN KULLANDIĞI 5 YÖNTEM
MADDİ DURUMU DÜŞÜK AİLELERİN ÇOCUKLARI HEDEFTE
Günümüzde, insanların dijital kimlikleri aracılığıyla her an, her yerde, her zaman ulaşılabilir olmaları, terör örgütleri için benzersiz bir fırsat alanı sunmaktadır. Bu örgütler, özellikle kentlerin gecekondu bölgeleri ve kırsal alanlarda, çeşitli vaatler ve dijital araçlar kullanarak istedikleri kitlelere ulaşabilmekte ve daha önce sempati kazandırdıkları gençleri kendi saflarına çekerek militanlara dönüştürebilmektedir. Sosyal medya, bu süreçte sempati oluşturma ve militan dönüşümü için kritik bir platform işlevi görmektedir.
SAHA ÇALIŞMASI YERİNE SOSYAL MEDYA
Burada ele alınması gereken soru, terör örgütlerinin geçmişte kentlerin gecekondu bölgelerinde ve taşra alanlarda düşük gelirli ailelerin çocuklarını saha çalışmalarıyla ikna etme yöntemlerinin, günümüzde dijital medya aracılığıyla nasıl yürütüldüğüdür.
KİŞİSEL VERİYE GÖRE ANALİZ
Sosyal medya, algoritmalar ve veri analizi aracılığıyla genişleyen bir platformdur. Her kullanıcının dijital kimliği belirlenmiş olup, her türlü bilgi doğrudan veya gruplar aracılığıyla iletilmektedir. Bu süreç, veri tabanlı iletişim olarak adlandırılmaktadır.
OYUNLARA GİZLENMİŞ GİZLİ YAZILIMLAR
Diğer yandan, dijital medya üzerinden işleyen ancak sosyal medya platformları kullanılmadan gençlere ve çocuklara ulaşabilen dijital kanallar da bulunmaktadır. Özellikle gençlerin ve çocukların oynadıkları oyunlarla, bu oyunlara gizlenmiş gizli yazılımlar, pop-up'lar ve gençleri teşvik edecek cazip içeriklerle gençlere tuzak kurulmakta ve onlar bu şekilde ikna edilerek sempatize edilmektedir.
DUYGUSAL MANİPÜLASYON
Terör örgütleri, genellikle duygusal manipülasyon, yanıltıcı bilgiler ve kışkırtıcı görüntüler gibi yöntemleri kullanarak bireyleri kandırır. Bu içerikler, özellikle belirli bir ideolojiye meyilli veya toplumda kendini yalnız hisseden gençler üzerinde etkili olabilir.
PARA, GÜÇ VE MACERA VAAT EDİYORLAR
Maddi destek
Para, yiyecek, barınma ve iş gibi imkanlar.
Manevi destek
Aidiyet duygusu, aile ve arkadaş ortamı, din ve maneviyat.
Cennet ve ebedi mutluluk
Dini inançlara dayalı ödüller ve ahiret vaadi.
Güç ve statü
Örgüt içinde önemli bir rol ve saygınlık.
Macera ve heyecan
Tehlikeli ve sıra dışı bir yaşam tarzı.
İntikam ve adalet
Haksızlıklara karşı savaşma ve intikam alma imkanı.
SONRASI BÜYÜK BİR HÜSRAN
Eğitim ve Görevlendirme: Teröristler, yeni üyeleri ideolojileri ve yasa dışı faaliyetleri hakkında eğitirler.
Silahlı Eğitim: Teröristler, yeni üyelere silah kullanımı ve bomba yapımı gibi konularda eğitim verirler.
Tehlikeli Görevler: Teröristler, yeni üyeleri saldırılar, suikastlar ve kaçakçılık gibi tehlikeli görevlerde kullanırlar.
Yaralanma ve Ölüm: Terörist faaliyetlerde yer alan kişiler yaralanma veya ölüm riski ile karşı karşıya kalırlar.
Psikolojik tehlikeler
Beyin Yıkama ve Manipülasyon: Teröristler, üyelerini sürekli propaganda ve ideolojik eğitim ile beyin yıkamaya çalışırlar.
Eleştirel Düşünmenin Bastırılması: Teröristler, üyelerinin eleştirel düşünmesini ve sorgulamasını engellerler.
Travma ve Psikolojik Sorunlar: Terörist faaliyetlere maruz kalan kişiler travma, anksiyete, depresyon ve PTSD gibi psikolojik sorunlar yaşayabilirler.
