Doç. Dr. Serdar Dağ, halk arasında bunama olarak bilinen demans hastalığını ve bu hastalıkla unutkanlık arasındaki farkları anlattı:
Demans; zihnin işlevini yitirmesi, entelektüel fonksiyonların kaybı demektir. Genellikle orta yaş ve orta yaşın ileri evrelerinde görülmeye başlar.
Alzheimer; demans türlerinden biridir. Demans hastalığının yarısından fazlasını Alzheimer tipi demans oluşturur. Bundan sonraki sırayı ise beynin yeterince beslenmesine bağlı 'vasküler demans' alır.
DEMANS NASIL ANLAŞILIR?
Bu hastalıkta dikkati çeken ilk belirti unutkanlıktır. Hasta başlangıçta gözlüğünün yerini veya arkadaşlarının adını hatırlamamaya başlar. Ancak bu sorun zamanla yaşantısını zorlaştırır. Ancak her unutkan kişi demans değildir. Unutkanlık; yoğun çalışanlarda ve depresyonda da sık görülür. Aralarındaki en önemli fark; bunayan insanlar geçmişi çok iyi hatırladıkları halde yakın zamanı hatırlayamazlar.
Cinsel istek, demanslı hastada devam edebilir. Hastanın kendisini engelleme duygusu zayıfladığı için cinsel ağırlıklı konuşmalar görülebilir.
Hastanın hafif sinirli hali fark edilmezse; öfkesinin dozu artar, kendisine ve çevresine zarar verebilir. Bu tür hastalarda motivasyon eksikliği, boş boş bakma, depresyon, uykusuzluk ya da aşırı uyku haline sık rastlanır. Takıntı, şüphe ve paranoya da vardır.
Demanslılar sevdiklerinin peşinden ayrılmazlar, sürekli bir talepte bulunurlar. Bu durum terk edilme korkusu nedeni ile ortaya çıkar. Özellikle Alzheimer tipi demansta, geçen zamanla birlikte hasta; tuvalet ve yemek yeme gibi ihtiyaçlarını kendisi karşılayamaz.
BEYİN SAĞLIĞINA İYİ GELECEK İLAÇLAR MUTFAĞINIZDA VAR!
B VİTAMİNİ: Bu vitamin; et, balık, yağsız süt, yoğurt, muz, yeşil yapraklı sebzeler ve kuru baklagillerde bulunur. Eksikliğinde; beyin ve beynin emirlerini uygulayan sinir sisteminde çeşitli derecede hasarlar oluşur. Özellikle orta yaşlılarda, el ve ayaklarda yanma, iğnelenme, duyu kusuru oluşur.
KARBONHİDRAT: Unlu mamüller, baklagiller, patates, muz ve elma; karbonhidrat bakımından zengindir. Beynin tek enerji kaynağı olan şeker de bu gruptandır. Ayrıca balıkta bulunan Omega 3 ve Omega 6 yağları da hayati önem taşır. Bu yağlar bunamaya, baş ağrılarına ve konsantrasyon bozukluğuna iyi gelir.
GÜNEŞTEN MAHRUM KALMAYIN
E VİTAMİNİ: Havuç, ıspanak, çilek, ceviz, badem, domates, koyu yapraklı yeşil sebzeler, yer fıstığı ve bitkisel yağlarda bulunur.
A VİTAMİNİ: Balık yağı, tereyağı, krema, peynir, yumurta sarısı, havuç, brokoli, patates, tahıllar ve kayısıda bol miktarda vardır.
D VİTAMİNİ: Karaciğer, balık, yumurta, tereyağı ve mantar bu vitamin bakımından zengindir. Ancak vücudun faydalanabilmesi için güneş ışığı gerekir.
ERKEN TEŞHİSİN ÖNEMİ ÇOK BÜYÜK
Bunama ne kadar erken teşhis edilirse, tedavisindeki başarı oranı o kadar artar. Kan akımına bağlı demanslarda; erken teşhisle beyne giden kan akımı düzeltilerek kişi bunamadan sağlığına kavuşturulur. Alzhemier tipi demansta ise erken teşhis hastalığın şiddetini azaltır.
AİLEDE VARSA DİKKAT!
Özellikle anne ve babasında demans yani bunama olanlar; ileriki yaşlarda maalesef bu hastalığa adaydırlar. Bu yüzden hazırlıklı olmaları gerekir. Korunmak için; iyi beslenmek, spor yapmak, çalışma hayatından kopmayarak beyni zinde tutmak ve stresten uzak kalmak gerekir. Aşırı unutma başlarsa beyin fonksiyonları kontrol ettirilmelidir.
ÇALIŞMAK BEYNİ ZİNDE TUTUYOR
Çalışmak, insan beynini daima zinde tutar ve olumsuz düşüncelerden uzaklaştırır. Yapılan araştırmalarda; çalışma hayatı uzun olan insanların demansa yakalanma olasılıklarının daha düşük olduğu tıbben kanıtlanmıştır. Çalışma hayatının yanında düzenli spor yapmak da; zihni genç tuttuğu gibi diğer sağlık sorunlarına da olumlu katkıda bulunur.
