Genellikle ileri yaştaki erkeklerde görülen idrar kaçırma sorunu; demanstan Parkinson'a kadar birçok ciddi hastalığın belirtisi olabilir. Öte yandan depresyon ve cinsel istekte azalmaya yol açan bu sorun; erkeklerin ruh durumunu da olumsuz etkiliyor. Gaziosmanpaşa Hastanesi Üroloji Uzmanı Doç. Dr. Adem Fazlıoğlu; erkeklerde idrar kaçırmayla ilgili soruları yanıtladı:
İdrar kaçırma bir hastalık mıdır?
Bu; sadece yaşlanmanın neden olduğu bir rahatsızlık değildir. Direkt olarak kalp yetmezliği, kronik böbrek yetmezliği, şeker hastalığı, kronik obstrüktif akciğer hastalığı, inme, demans, multipl skleroz, uyku bozukluğu, uyku apnesi, Alzheimer, Parkinson, prostat büyümesi ve prostat gibi çok çeşitli hastalıklara bağlıdır.
Hastalık genetik midir?
İdrar kaçırmanın genetik olarak aktarıldığını gösteren araştırmalar olsa da, bu konuda kesin bir bilgi yok. Babada veya amcada; prostat, mesane ve böbrek hastalığından dolayı idrar kaçırma şikayeti varsa, ikinci kuşakta da bu sorun görülebilir.
Kilolu insanlarda daha mı fazla görülür?
Evet, özellikle de aşırı kilolu insanlarda daha sık görülür diyebiliriz.
İŞ GÜCÜNDE DÜŞÜŞ YAŞAR
Peki bu sorun cinsel yaşamı etkiliyor mu?
İdrar kaçıran erkeklerde yüksek oranda depresyon, cinsel istekte azalma ve iş gücünde düşüş görülür.
Ne zaman bir üroloji uzmanına başvurulmalı?
Problem başladığında... Kanama, ağrı, tekrarlayan enfeksiyon, işeme problemi olan hastalar vakit kaybetmeden üroloji uzmanına başvurmalı. Prostatında radyoterapi veya cerrahi işlem yapılmış hastalar da hemen bir uzmana görünmeli.
İlerlemiş idrar kaçırma, prostat veya mesane kanserine yol açar mı?
Hayır, kansere yol açmaz.
SEBEBİ BULUNMALI
İdrar kaçırmaya neden olan ilaçlar var mı?
Diüretik, kalsiyum kanal blokerleri, antidepresanlar, kas gevşeticiler ve uyku için alınan ilaçlar; idrar kaçırmaya sebep olabilir.
Ameliyatla düzelir mi?
İlk başta önemli olan; idrar kaçırmanın sebebini bulmaktır. Mesane boynu darlıkları, üretra darlıkları ve prostat büyümesine bağlı idrar kaçırmalarında ameliyat başarılı sonuçlar vermektedir. Öte yandan; bazı hastalarda botoks ve deflux gibi maddelerle de cerrahi olarak enjeksiyon tedavisi yapılır.
YAŞAM KALİTESİ BOZULUR
Bu sorun için kullanılan tıbbi cihazlar var mı?
Erkekler için emici idrar tutamama ürünleri, torbalar, damla kolektörleri ve pedler kullanılabilir. Kataterlerden de cerrahi sonrasında veya bazı durumlarda uzun vadeli bir çözüm olarak faydalanılabilir. Kondom veya kılıf toplama cihazları da kullanılabilir. Ancak bu sorunda penis üzerine gevşek olarak monte edilmelidir.
Peki ilaç ve cerrahi girişimler nelerdir?
Temel yöntemler başarısız olduğunda, yaşam kalitesi ciddi şekilde bozulur. Bu sorun için antikolinerjik veya antimuskarinik ilaçlar denenmeli, sonra da cerrahi girişime başvurulmalıdır. Askı ameliyatı, dolgu, yapay sfinkter, botoks enjeksiyonu, nöromodülasyon, otoogmantasyon, mesane ogmantasyonu ve üriner diversiyon; idrar kaçırma probleminde başvurulabilecek cerrahi girişimlerin başında gelir.
ÖNLEM İÇİN BESLENME ŞEKLİNİ DEĞİŞTİRİN
KAFEİN: Kafeinli ve gazlı içeceklerden kaçının. Kahve, çay, enerji içecekleri ve kola; mesane duvarını rahatsız ederek idrar hissi uyandırır. Bunu önlemek için saat 19.00'dan sonra kafeinli içecekler içilmemeli. Bunun yerine kafeinsiz içecekler, düşük asitli kahve ve limon içermeyen bitkisel çaylar içilebilir.
ÇİKOLATA: Bitter çikolata yerine kafeini az olan beyaz çikolata tüketilebilir.
PORTAKAL VE ASİTLİ MEYVELER: Limon, portakal, greyfurt ve mandalina gibi mesaneyi rahatsız eden asitli meyve sularından kaçının. Kızılcık da, asidik olduğu için idrar kaçırmaya sebep olabilir. Ayrıca ananas, domates ve domatesli yiyecek ve soslardan asidik özellikleri sebebiyle kaçınmak gerekir.
KARBONATLI İÇECEKLER: Maden sodası ve şampanya gibi karbonatlı, köpüklü içecekler mesaneyi rahatsız edebilir.
BAHARAT VE ACI: Acılı yiyecekler ile şeker, bal ve yapay tatlandırıcılar; şikayetleri artırabilir. Baharat ve acı; mesane duvarında tahrişe sebep olur ve verdiği huzursuzlukla idrar hissi uyandırır. Aniden idrarı gelip tuvalete yetişememe şikayeti olanlar bu tip yiyecekleri yememeli. Aşırı soğan tüketimi de sorun yaratabilir.
İŞLENMİŞ YİYECEKLER: Kabızlığa iyi gelen kuru erik ve diğer kurutulmuş meyveler, mesaneyi rahatsız edebilir. İşlenmiş yiyecekler yerine, ev yemeklerini tercih etmek daha faydalıdır. İşlenmiş yiyeceklerde bulunan MSG, benzol alkol ve sitrik asit; idrar şikayetlerini artırabilir.
KİLO VE SİGARA: Yaşam tarzı gözden geçirilerek kiloya dikkat edilmeli. Kilolu hastalarda karın içi basınç artışı, sigara içenlerde ise öksürük; idrar kaçırma riskini artırır.
FAZLA SIVI: Çok az veya çok fazla su içmek önerilmez. Çok az su içmek az idrara, idrar torbasının tahriş olmasına ve enfeksiyona yol açar.
ALKOL: Bira, şarap ve likör gibi alkollü içecekler; idrar miktarını artırarak dehidrasyona neden olur. Ayrıca, mesane kası üzerindeki kontrolü azaltır ve beyni idrar için uyarır. Bundan dolayı alkol tüketimi kısıtlanmalıdır.
ŞEKERE DİKKAT: Diyabet yani şeker hastalığı; mesanenin sinir iletisine hasar verdiği için idrar kaçırmaya neden olabilir. Kan şekeri normal bile olsa, idrar kaçırmalar sürebilir.
SORUNLAR FARKLILAŞIR
Stres ile idrar kaçırma arasında nasıl bir bağlantı var?
İdrar kaçırma; özellikle prostat ameliyatlarından sonra ortaya çıkar. Öksürme, koşma, atlama gibi aktiviteler sonrası istemsiz olarak idrar kaçırma görülebilir. Her erkekte şikayetler farklıdır. Bazıları kısa süreli, anlık ve az miktarda idrar kaçırırken; bazıları uzun süreli ve devamlı idrar kaçırabilir. Ancak uygun tedavi ile hastaların çoğu iyileşebilir.
BAŞLICA TEDAVİ YÖNTEMLERİ
Yaşam stilini değiştirmek
Pelvik taban kaslarını egzersizle güçlendirmek
Mesanenin eğitilmesi
İlaç tedavisi ve cerrahi girişimler
Botoks
