Memorial Şişli Hastanesi Nefroloji Bölümü'nden Prof. Dr. Aydın Türkmen, kronik böbrek yetmezliğine neden olan hastalıkları ve bunlar için alınması gereken önlemleri anlattı:
Böbrek yetmezliği sinsi bir hastalıktır; belirti vermeden ya da kişinin, hastalıkla çok bağdaştıramayacağı belirtilerle ortaya çıkabilir. Hastada sık tekrar eden taş düşürme atakları, ileride böbrek yetmezliğine dönüşebilir. Ayrıca çok idrara çıkma görülebilir. Prostatta ve diyabetik hastalarda görülen sık idrara çıkma; böbrek hastalığının da belirtisi olabilir. İdrar miktarı, böbrek yetmezliğinin en son aşamasında bile azalmayabilir. Bazı hastalarda idrar miktarı, birkaç litre olabilmesine rağmen yine de vücuttaki toksik maddelerin atılımı tam olarak sağlanamayabilir. Bu gibi durumlarda da diyaliz tedavisine ihtiyaç duyulabilir. Kişi hiç idrara çıkmıyorsa, bu durumda kesinlikle böbrek yetersizliğinden söz edilir.
ÇOCUKLAR GELİŞEMİYOR
Böbrek yetmezliği hastalarında; kansızlık, halsizlik, iştahsızlık, kilo kaybı ortaya çıkmaya başlar. Hastalık ilerledikçe, cilt rengi koyulaşarak toprak rengine döner. Bu hastalarda genellikle yüksek tansiyon da görülür. Bu süreçte hipertansiyona bağlı olarak baş ağrıları ortaya çıkabilir.
Böbrek yetmezliği olan hastalarda görülen kemik ağrısı ise; böbreklerin, iskelet kas sistemi ile ilgili görevlerini tam olarak yerine getirememesinden kaynaklanır. Eğer hastalık belirti vermeden ilerlediyse, kemiklerde erime ve ciddi kırıklar meydana gelebilir.
Böbrek hastalığı ayrıca birtakım kalp-damar hastalıklarına neden olabilir. Böbrek yetmezliği olan bir hastada kalp krizi sıklığı da artmaktadır.
Böbrek yetmezliği olan çocuklar, gelişemez. Özellikle büyüme çağı bitmeden ortaya çıkan kronik böbrek yetmezliklerinde çocuklar, yaşıtlarına göre çok daha küçük kalır. Bu çocuklar için hormon tedavisi uygulanması gerekir. Ayrıca çocukta anemi gelişir, kemik ve iskelet sistemleri olumsuz etkilenir. Bu nedenle ciddi boy kısalıkları ve gelişme kusurları oluşur. Örneğin; 20'li, 30'lu yaşlardaki bazı hastalar hâlâ bir çocuk görünümünde oldukları için, çocuk hastalıkları tarafından takip edilebilmektedir.
ROMATİZMAL AĞRI KESİCİLERE DİKKAT!
Bazı ilaçların; bilinçsiz ve doktor kontrolü dışında kullanmak, böbrek yetmezliğine neden olabilir. Özellikle romatizmal ağrı kesici ilaçlar, bazı antibiyotik grupları ve görüntüleme yöntemlerinde kullanılan kontrast, yani boyalı maddeler; böbrek yetmezliğine neden olabilir.
GENETİK OLABİLİR
Polikistik böbrek hastalığı, kişiyi böbrek yetmezliğine götüren önemli sorunlardan biridir. Anne ya da babada polikistik böbrek hastalığı varsa, çocuklarında görülme ihtimali yüzde 50'dir. Böyle bir hasta saptandığında, aile bireylerinde de inceleme yapılması, erken tanı açısından önemlidir.
40 YAŞINDAN SONRA HER YIL TEST YAPTIRIN
Böbrek
yetmezliği; kalp ve beyni de etkiler. Bu nedenle şu önlemleri alın:
Kilo almaktan kaçının.
Sigara içmeyin.
Tuz tüketimini sınırlandırın.
40 yaşından sonra yılda bir kez böbrek fonksiyonlarını değerlendiren testler yaptırın.
Her gün belli bir miktarda alkol almak, tansiyon yükselmesine neden olur. Bu durum da böbreklere zarar verebilir. Bu nedenle alkol kullanımının sınırlandırılması gerekir.
Sebze ve meyve ağırlıklı bir beslenme tarzı benimsemelisiniz. Özellikle kronik böbrek yetmezliği şikayetiniz varsa, protein tüketimini azaltmalısınız.
Ağır ve yağlı yemek tüketmekten kaçınmalısınız.
KÖPÜREN İDRAR HASTALIK BELİRTİSİ
İdrar berrak olmalıdır. İdrarın hafif sarıya çalan rengine, içinde bulunan pigmentler neden olur.
İdrar; açık çay, et yıkanan su ya da kola gibi tabir edilen renklerdeyse, bir böbrek hastalığına işaret edebilir.
Fazla köpüren idrara dikkat edilmeli. İdrarda aşırı protein çıkışı olduğunu gösteren bu durum; kronik böbrek yetmezliğinin işaretidir.
Yetersiz su alımına bağlı olarak idrarın renginde koyulaşma olabilir.
Kişi ne kadar az su içerse içsin, idrarı 400 cc'den az olmamalı. Toksik maddeleri atabilmek için her gün mutlaka yarım litreye yakın bir idrarın çıkarılması gerekir.
YARIN: BÖBREK KANSERİNİN BELİRTİLERİ
