Yeryüzüne kadın olarak gelip de yemeklerle sorun yaşamayan yoktur. Bunda fast-food beslenmenin, hazır yiyeceklerin, hareketsizliğin, yaşadığımız çağa ait streslerin, güvenli ve temiz gıda tüketemeyişimizin etkili olduğu belirtildi. Son yıllarda özellikle de kadınların başını "duygusal yeme" olarak ifade edilen bir dert sardı. Acıbadem Fulya Hastanesi Psikoloji Bölümü'nden Uzman Klinik Psikolog Nuray Sarp Kulkara, duygusal nedenlerle yiyenleri şöyle tarif ediyor: "Duygusal nedenlerle yiyenler, kendilerine zarar veriyor gibi görünseler de aslında kendilerine yardım etmek için yiyorlar. Çünkü yeme hali o anlık rahatlama sağlar ve kendini rahatlatan, iyi hissettiren şey 'yiyecek' olarak zihinde işaretlenir. Bu nedenle olumsuz duygular ortaya çıktığında duygusal yeme sorunu olanların, ilk gittikleri yer mutfaktır." Duygusal yeme konusundaki temel sorunları tespit etmenin yanısıra, duygusal yeme sorunu bulunan kadınlara kendi kendine yardım amacını taşıyan bir de kitap yayınlayan Sarp Kulkara, kitabında kadınların sorunlarına ışık tutuyor.
DUYGULARINI YEME!
Negatif duygulara olan tepkinin yiyecek almayı azaltmak yönünde olması gerekirken tam tersinin yaşandığına değinen Nuray Sarp Kulkara, "Çünkü negatif duygulanım, bedende tokluk hissine benzer bir doygunluk hissi yaratıyor. Fakat negatif duyguların yeme patolojisinde önemli bir yere sahip olduğunu görüyoruz. Örneğin, obez ve bulimik insanlar, negatif duygular yaşadıklarında daha çok yeme isteği duyup, daha çok yiyecek tüketirler. Bu ilginç mekanizmayı açıklamaya yönelik birkaç teori bulunuyor" diyor. Bu iki teoiriyi ise şöyle açıklıyor: Birinci teoriye göre; negatif benlik farkındalığından kaçmak için yiyecek kullanımıdır. Aşırı yiyen kişiler, benliklerini tehdit eden bir duygulanım yaşadıklarında, düşüncelerden ve anlamlardan dikkatlerini yemek ile dağıtarak kaçarlar. İkinci teori ise; aşırı yemenin pozitif duyguları artırma yoluyla negatif duygulanımı hafiflettiği yönünde bir teori. Daha çok yasaklı meyveyi yemenin zevki gibi görülebilir. Son olarak, maskeleme teorisine göre; aşırı yiyen kişiler orijinal stres kaynağından, dikkatini yeme yoluyla dağıtarak, algılanan stresi yanlış yorumlayıp maskelerler. Her ne olursa olsun, bütün bunlar aslında yaşadığımız duyguları düzenlemek için kötüye kullandığımızı ifade eder.
HANGİ DUYGULAR BAŞA BELA OLUYOR?
Duyguların psikoloji ve nöropsikolojinin son yıllardaki altın konularından birisi olduğuna değinen Nuray Sarp Kulkara, duygularla ilgili her keşfin aslında insan türü içinde evrensel bir dili olduğunu belirtiyor. Sarp Kulkara, şunları söylüyor: "Hangi duyguların bu kaslardan ifade edildikleri de bulunmuş. Örneğin hangi coğrafyadan gelirse gelsin mutlu yüzü tanırız ve bizde de bir yansıma oluşturur. Üzgün yüz için de aynı şey geçerli. Duyguların davranışsal ifadesi bireye göre değişir ve bu davranışları göstermemizde öğrenmelerimiz önemli bir yer tutar. Yeme davranışı duygulardan en çok etkilenenler arasındadır. Yiyecek seçimi, miktarı ve sıklığı sadece fiziksel değil, duygusal ihtiyaçlara göre de değişir".
10 SORULUK TEST İLE DUYGUSAL YEME ORANINIZI BULUN
Duygusal nedenlerle yemek yiyen kişilere bir de test öneren Nuray Sarp, aşağıdaki 10 soruya kişinin kendisini en iyi yansıttığı puanı vermesini öneriyor:
0: Asla
1: Nadiren
2: Bazen
3: Sıklıkla
4: Neredeyse her zaman
SORULAR:
1-Kilo vermeye çalışırım, başaramam ve bırakırım. ( )
2-Yememin kontrolümün dışında olduğunu hissediyorum. ( )
3-Aç olmadığımda yerim. ( )
4-Stresli ve kızgın olduğumda yemeğe yönelirim. ( )
5-Yiyecekleri, ödül ve zevk kaynağı olarak kullanırım. ( )
6-Yiyecek hakkında çok düşünürüm. ( )
7-Kilo kontrolünde diyette istikrarı sağlayamıyorum. ( )
8-Ya tıkınıyorum ya yiyecekleri tırtıklıyorum. ( )
9-Kendimden ve yememden utanıyorum. ( )
10-Yiyecekler duygularımla baş etmede bana yardım ediyor. ( )
PUANINIZI TOPLAYIN
0-10 Yok veya çok az duygusal yeme
11-20 Hafif düzey duygusal yeme
21-30 Orta düzey duygusal yeme
31-40 Ciddi düzey duygusal yeme
