Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Romatoloji-İmmünoloji Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Eren Erken, romatizmal hastalıklar ile yaşamanın yollarını anlattı…
Romatizmal hastalıklar hayatı kısıtlar mı? Çalışmaya, anne olmaya engel midir?
Romatizmal hastalıklar yeterince tedavi edilmezse, hayatı kısıtlayabilir. Ancak erken tanı ve tedavi ile normal veya normale yakın bir yaşam sürdürmek mümkün. Romatizmal hastalıklarda kasiskelet sistemi sıklıkla etkilenir, bunun yanında hastalık çeşitli organları da etkileyebilir. Birçok romatizmal hastalık, anne olmaya engel değildir. Ancak bazı kısıtlayıcı durumlar söz konusu olabilir. Anne olmayı engelleyen en önemli faktör, hastanın kullandığı ilaçlardır. Tedavi için kullanılan birçok ilacın, gebelikten üç-altı ay önce kesilmesi gerekebilir. Yaşam boyu tedavi gerektiren bir hastalıkta ilacın kesilebilmesi için hastalığın iyi bir tedavi ile baskılanmış olması gerekir. Bazı romatizmal hastalıkların kendisi gebelikte sorun yaratabilir. Örneğin sistemik lupus eritematozus hastalığında gebelik esnasında hastalık alevlenebilir. Bu hastalarda tekrarlayan düşükler, bebekte bazı komplikasyonlar oluşabilir. Bu hastalarda, gebelikte kullanılabilen bazı ilaçlarla yapılan uygun tedavi ile annenin ve bebeğin korunması mümkün olabilir.
Hamilelikte tedavi nasıl ilerliyor?
Hamilelikte birçok ilacın kullanılması sakıncalıdır. Gerektiğinde hamilelikte kullanılabilecek ilaçlar hastaya verilebilir. Romatizma hastasına, hamile kalmaya karar verdiği zaman, hamilelik öncesinde kullanmakta olduğu uzun etkili birçok ilacı kesmesi önerilmelidir. Bazı ilaçları üç ay, bazılarını altı ay, hatta bir yıl öncesinden kesmek gerekebilir. Hastaya ayrıca hastalığının iyi kontrol altında olduğu, sessiz döneminde hamile kalması tavsiye edilmelidir. İlaç kesilince romatizmal hastalık alevlenebilir. Bu durumda mümkünse, düşük doz steroid gibi kısa etkili ve bebek için nispeten zararsız ilaçlarla hastalık baskılanmaya çalışılır. Romatoid artritte bazen gebelik boyunca hastalık sakin seyredebilir, bu durum ilaç tedavisini azaltmak açısından bir avantaj sağlayabilir. Hasta, kontrolsüz bir şekilde hamile kalmışsa, tedavisine uygun ilaçlarla devam edilebilir.
Pre-implantasyon genetik tanı (PGD) yöntemi ile mi hamile kalınması önerilir?
Romatizmal hastalıklarda kısırlık yoksa, tüp bebek uygulaması gerekmez. Romatizma hastaları doğal yolla hamile kalabilirler. Romatizmal hastalıkların oluşumunda genetik yatkınlığın etkisi, çoğu zaman birçok genin katkısı ile ortaya çıkar. Bu nedenle doğacak olan bebekteki genetik bozukluğun önceden araştırılması mümkün ve gerekli değildir.
Spor yapılmasını öneriyor musunuz?
Hastaların ağrısını dindirdikten sonra uygun egzersizi yapmaları gerekir. Ayrıca eklemlerine uygun şekilde fizik tedavi uygulanabilir. Romatizma hastaları ağır sporlardan kaçınmalıdır.Yürüyüş, pilates ve yüzme yararlıdır. Futbol, basketbol gibi ağır efor gerektiren sporları önermiyoruz.
ÇOCUK HEKİMLERİ DAHA DİKKATLİ OLMALI
Çocukluk çağında tanı ve tedavide nasıl bir süreç yaşanıyor?
Çocuklukta tanı güç olabilir. Tanı koymak için önce hastalıktan şüphe etmek gerekir. Bu açıdan çocuk hekimleri dikkatli olmalıdır. Türkiye'de 'Pediatrik Romatoloji Bilim Dalı' yeni kurulmuş olup sadece belirli bazı üniversitelerde hizmet vermektedir. Bu konuda hekimlerin eğitiminin yaygınlaştırılması gerekmektedir.
HAREKETSİZ KALMAK OLUMSUZ ETKİLER
Hangi meslekler romatizmal hastalıkları olanlar için uygun değildir?
Romatizma hastalarının aşırı efor gerektiren ağır işlerde çalışmaları sakıncalıdır. Romatoid artrit hastalarının, ellerini fazla kullanmalarını gerektirecek işler yapmamaları gerekir. Ankilozan spondilit hastalarının uzun süre hareketsiz kalmaları doğru değildir. Uzun süre ayakta kalmak kadar, uzun süre oturmak da bu hastalara iyi gelmez. Bazı hastalar ise soğuktan çok etkilenirler.
