Uluslararası EMC (Elektromanyetik Uyumluluk) Türkiye 2015 Konferansı, 2-4 Eylül 2015 tarihleri arasında Feyziye Mektepleri Vakfı Işık Üniversitesi ev sahipliğinde gerçekleşti. 1970'li yıllardan günümüze gelişen teknolojilerin hayatımıza ve sağlığımıza etkilerinin konuşulduğu oturumda, antenlerden hızlı trenlere, wi-fi teknolojisinden mikrodalgalara kadar pek çok konuya değinildi. 'Elektroniğin Dahisi' olarak da tanınan dünyaca ünlü Elektrik-Elektronik Mühendisi ve FMV Işık Üniversitesi Mütevelli Heyeti Başkanı Prof. Dr. Sıddık Yarman, herkesin kafasında soru işaretine neden olan 'Elektromanyetik dalgaların sağlığımıza zararları var mı?' sorusuna açıklık getirdi...
KALP PİLİ OLANLAR DİKKAT!
Hayatımızın her alanında yer alan elektromanyetik cihazlar insanlara zarar veriyor mu?
Bugüne kadar yapılan çalışmalarda elektromanyetik dalgaların, en azından cep telefonlarından çıkan elektromanyetik dalgaların insanlara zarar verdiklerine dair herhangi bir bulguya rastlanmadı. En azından sigara kadar öldürücü değiller. Sigaranın insanları kanser yaptığı ve öldürdüğü kanıtlanmış bir gerçek! Bununla beraber çok yüksek enerjili enerji nakil hatlarının altından geçen kalp hastalarının dikkat etmesi gerekir. Bu yüksek enerjiler, kalp hastalarının kalp pillerini etkileyebilir. O bakımdan yüksek gerilim hatlarından uzak durmak lazım. Yine vücudunda birtakım metalik parçalar olan insanların da elektromanyetik dalgalarla imal edilmiş güvenlik sistemlerinden girip çıkarken dikkatli olmaları gerekiyor. Kalp pili olanların etkilenme ihtimali var. İnsanların bu tür cihazlara girmeden önce yetkilileri uyarmaları gerekiyor. Ancak radyo ve televizyon dalgalarının insan vücuduna dönük olarak herhangi zararlı bir etki yaptığına dair bir bulgu bulunmamaktadır.
Wi-fi'ler beyin tümörü ve kansere sebep olur mu?
Kesinlikle olmaz. Wi-fi dediğimiz cihazlar 1 watt'ın çok altında çalışır. Wi-fi cihazları evinizde veya ofisinizde vücudunuza yakın mesafelerde ise paniklemenize gerek yoktur çünkü onların çıkardığı enerji o kadar düşük ki vücuda zarar vermesi mümkün değil.
İKİ CİHAZ YAN YANA BULUNMAMALI
Elektromanyetik dalgaların zararlarından korunmak için ne yapmalıyız?
Elektrikle çalışan cihazların ciddi bir şekilde topraklanması gerekiyor. Toprak kaçağı olan çamaşır makineleri, buzdolabı, bulaşık makineleri 1 kW'a yakın 500 Volt seviyesinde enerji tüketirler. Dolayısıyla 220 volt'un insanı çarpması hoş bir olay değil. İnsanı şoka sokabilir. Çarpma suretiyle ağır yaralanmalara sebebiyet verebilir. Dolayısıyla bu cihazları kullanırken dikkatli olmak ve kesinlikle topraksız priz kullanmamak lazım. Ayrıca cihazlar birbirlerini etkilerler. Cihazların çalışmasına engel olurlar. Örneğin; cep telefonunuz çalarken bilgisayarınıza yaklaştırdığınızda bozucu dalgalar çıkardığını görürsünüz. Bu nedenle uzak tutulmasını öneriyorum. Ayrıca satın alınan cihazların istenmeyen miktarda elektromanyetik dalgalar yayıp yaymadığına dikkat etmek lazım. Avrupa standartlarında CE dediğimiz damgayı görmediğiniz cihazı satın almayın.
BAŞ AĞRISINA SEBEP OLABİLİR
Cihazları yaşam alanımızdan ne kadar uzakta tutmalıyız?
Cebinize, belinize elektromanyetik dalga yayan bir anten probunu sokmanız gerekmiyor. Yani telefonu cebinizde değil çantanızda taşımanız gerekli. Özellikle yüksek enerjiyle çalışan elektromanyetik cihazlara en az bir metre mesafede olmak gerek. Örneğin, televizyonlardan belli bir mesafe uzakta olmak gerekiyor. İyonize edilmiş dalgalar, baş ağrısına sebep olabilir.
Ne kadar süre etkisi altında kaldıktan sonra cihazların zararlarını görürüz?
Bilgisayara çok fazla baktığınız zaman yayılan dalgalar göz bozukluğu yapabilir. Sürekli bilgisayar ekranına bakarak çalışanlarda denge bozuklukları ve baş dönmesi olabilir. Ben öğrenciyken CRT yani katot ışınlı, tüplü ekranlara bakmak zorunda kaldım. Göz ülseri oldum. Onlarda enerji çok fazlaydı. O bakımdan bu tür hastalıklar görülebiliyor. Ama dediğim gibi, cep telefonlarının 30-40 senedir herhangi bir sıkıntı yarattığı yok. CRT (tüplü) televizyonlardan uzak durmak gerekiyor. Özellikle çocukları televizyondan uzak tutmak lazım.
Elektromanyetik uyumluluk ne demek?
EMC; çevremizde giderek artan elektromanyetik alanların hem cihazlarla, hem de canlılarla etkileşimiyle ilgilidir. Haberleşme, tıp, çevre, eğitim, pazarlama ve savunma uygulamalarının ürettiği elektromanyetik alanlarla kuşatılmış durumdayız. Evler, iş yerleri, caddeler, taşıtlar, giderek daha fazla sayıda elektronik cihazın bir arada ve ortak yaşamasını zorunlu kılıyor. Üzerimizde taşıdığımız cihazlar (cep telefonları, giyilebilir bilgisayarlar, algılayıcılarla donatılmış akıllı giysiler) içinde yaşadığımız elektromanyetizmin bir kısmını temsil ediyor. Tüm bu cihazlar hem birbirlerini olumsuz etkilemeden çalışmalı, hem de canlılara herhangi bir zarar vermemeli.
KAKTÜSÜN ELEKTROMANYETİK ETKİYİ AZALTIĞI KOSKOCA BİR ŞEHİR EFSANESİ
Kaktüslerin elektromanyetik dalgaları engellediği bir şehir efsanesi mi yoksa gerçeklik payı var mı?
40 seneyi aşkın elektrikelektronik mühendisiyim. Özellikle elektromanyetik dalga konferanslarına katılıyorum yani uzmanlık alanım elektronik haberleşmede, özellikle telsiz haberleşmede kullanılan cihazlar ama ilk defa böyle bir soruyla karşılaştım. Elektromanyetik dalgaları azaltması demek kaktüs ve benzeri bitkilerin paratoner gibi manyetik dalgaları üzerine çekiyor olması demektir. Bu düşünce elektrik dalgalarının sivri uçlarda toplanmasından dolayı çıkmış olabilir. Kaktüsün de sivri ucu var ancak kaktüs bir iletken değil. Bu, koskoca bir şehir efsanesi.
KEMİKLER İYİLEŞİYOR
Odada bitki bulundurmak bizi biraz olsun korur mu?
Bitkilerin bir etkisi olmaz. Bitkiler, gece karbondioksit salgılar bu nedenle uyuduğunuz odada bitki bulundurmamalısınız.
Elektromanyetik dalgalar sağlık alanında kullanılıyor mu?
Doğrudan elektromanyetik dalga bulunan bölge içerisine sokulan kırıklarda, kemiklerin gelişmesinde, yenilenmesinde faydaları olduğu görülmüştür. Tıbbi tedavilerde kullanılıyor. Elektrikle tedavi var. Mikrodalgalarla kanser tedavileri var. Mikrodalgaların kanser yaptığı söyleniyor. Ancak doğru bir şekilde kullanılan mikrodalga kanseri iyileştirir.
