Öyle de diyebiliriz. Çünkü bu ağrılarda yaşam koşulları ve özellikle de stres çok önemli bir faktör. Bu ağrılar bizim de o kadar fazla yaşamımıza girmiş ki; dilimize bile yerleşmiş vaziyette. Her hangi bir şeye sinirlendiğimizde hemen; 'Beni fıtık ettin!' deriz.
Bu ağrıların fıtığa dönüşmesi nasıl oluyor?
Fıtıklar da stresle doğrudan alakalı aslında. Çünkü keyifliyken yaptığımız ters hareketler, genellikle bize dokunmaz. Ama ne zaman ki çok gergin ve sinirliysek, ya da ani olarak birine kızmışsak, o zaman vücut kaslarımız da aynı şekilde gerilir. Bu haldeyken yaptığımız en ufak bir hareket, örneğin ani bir öne eğilme, ya da bir kaykılma bile fıtıklaşmaya yol açabilir. Fıtık omurgalar arasında bulunan disk dediğimiz yumuşak maddenin dışarı doğru taşması olayıdır. Bir benzetme yaparsak omurgalarımızı iki tost ekmeği, diski de aralarındaki peynir olarak düşünebiliriz. Nasıl ki tost ekmeklerimizi ısıttığımızda peynir dışarı doğru akarsa fıtıklaşma dediğimiz olay da öyledir.
Hangi durumlarda ameliyata gerek duyuyorsunuz?
Aynı benzetmeye devam edersek, bazen o tost ekmeklerinin aralarını açarak peyniri içeri sokabiliriz, bazen de sokamayız. Sokamadığımız zaman taşan kısmı almamız gerekir. Fıtık söz konusu olduğunda bu da ancak ameliyatla mümkündür. Dünyadaki en kötü en acıtıcı kelime ameliyattır. İnsanlar ameliyat kelimesini duyduğu zaman çılgına döner çünkü herkes ameliyattan korkar. Fakat bel fıtığındaki ameliyatlar o kadar kolaylaşmıştır ki artık ameliyat kelimesini bel fıtığında değiştirmemiz lazım. Bel fıtığında ufak bir delikten giriyoruz. Hasta yaklaşık olarak 2 saat sonra ayağa kalkabiliyor. Ama bu kadar kolay olmasına rağmen bel fıtığında ameliyat, hasta felce doğru gidiyorsa yapılır. Sadece ağrı ve uyuşukluk için doğrudan bel fıtığı ameliyatı yapılması tıbben uygun olmayabilecektir.
Bel fıtığında ne gibi ameliyat teknikleri var?
Bel fıtığı ameliyatında birkaç teknik var. En çok kullanılanı, açık şekilde yapılan klasik distektomi dediğimiz yöntem; çıplak gözle yapılıyor. Bunun dışında endoskopik distektomi dediğimiz endoskopla yapılan bir yöntem daha var. Bir diğer yöntem, nükleoplasti dediğimiz radyo frekans dalgalarıyla yapılan bir ameliyattır. Fakat altın standart dediğimiz yapılması en doğru olan cerrahi ise mikro cerrahidir. Mikro cerrahi, mikroskop altında çok büyük büyütmelerle daha iyi bir aydınlatmayla ufak bir kesiden girilerek yapılan ameliyatlardır. Ama mikrocerrahi tekniğini başarıyla uygulamak için bu tür ameliyatlarda çok deneyimli olmanız ve en gelişmiş teknolojiye sahip aletlerinizin olması gerekir. Mikrocerrahi konusunda yeterince bilgi ve deneyimi olmayanlar genellikle diğer teknikleri seçerler.
Ameliyat sonrası dikkat edilmesi gerekenler?
Hastalara koruyucu anlamında ortalama 10 gün korse takmalarını, 1 hafta evde kalmalarını ve 3 günden itibaren de sadece bahçe ya da komşularına gitmelerini tavsiye ediyoruz. Bunun sonucunda yorulduklarında mutlaka istirahat etmeleri, bel bölgelerini soğuktan korumaları gereklidir.
Op. Dr. Aybars Akkor
Beyin ve Sinir Cerrahisi Uzmanı