Çocuklarda burun tıkanıklığı ciddiye alınması gereken bir sorun. Geniz eti, kemik ve kıkırdak eğrilikleri, alerjik nezle ve soğuk algınlığı gibi nedenlerle oluşan burun tıkanıklıkları tedavi edilmediğinde çocukta kişilik değişikliğine, öğrenme güçlüğüne, yüzde gelişim bozukluğuna neden olabiliyor. Medical Park Bahçelievler Hastanesi Kulak Burun Boğaz Uzmanı Yard. Doç. Dr. Denizhan Dizdar, çocuklarda sık görülen burun tıkanıklıkları hakkında bilgiler verdi:
DOĞUMDA SORUN OLABİLİR
Hayatın ilk yıllarından itibaren burundan nefes almak, en az işitme ve görmek kadar önemli. Çocukluğunuzda annenizin yaptığı kurabiyenin kokusunu ömrünüz boyunca unutmamanızın sebebi de budur. Koku hissi beyine en kısa mesafede ve direk olarak taşınıyor; dolayısıyla, siz daha bilinçli olarak koku aldığınızı hissetmeden koku direk burnunuza ulaşıyor. Bu yaşlarda kazanılan burundan kaliteli nefes alma alışkanlığı büyük önem taşıyor. Yapılan çeşitli çalışmalar, ağızdan alınan nefes ile burundan alınan nefes arasında; hem hava kalitesi, hem koku alabilme, hem de sosyal ilişkilerimizi düzenlemekte farklılıklar olduğunu gösteriyor. Koku alamayan çocuklar da aynı işitme veya görme problemi olan çocuklar gibi dış dünya ile bağlantımızı kuran hayati beş duyumuzdan birinden yoksun kalır. Öyle ki tam çocuğun dış dünya ile olabildiğince temas etmesi, anılar oluşturabilmesi, dışarıdan uyaran alması, çevresiyle ilişki kurması gereken zamanda, burun tıkanıklığı olan bir çocuğun gelişimi eksik kalabiliyor. Bu da uzun dönemde öğrenme güçlüğüne kadar gidebilen problemlere yol açabiliyor.
Burun tıkanıklığının birçok nedeni olabilir. Doğumdan itibaren görülen burun tıkanıklıklarının sık sebeplerinden biri koanal atrezidir, yani burun arkası ile geniz arasının zar veya kemik doku ile kapalı olmasıdır. Bu durum çocuk doğduğu günden itibaren kendini belli eder. Tek taraflı veya çift taraflı olabilir. Doğum sırasında veya sonradan burna darbe almak, burnun dış kısmının yapısal bozukluğu, burunda abse oluşumu da tıkanıklığa neden olur. Çocuklarda en sık görülen burun tıkanıklığı sebebi geniz etidir. Geniz eti, burnun arkasında bulunan bademcik gibi bir dokudur. Hemen hemen her çocukta bulunur ama kiminde çok büyüktür ve nefes almasını etkiyecek kadar hayatını etkileyebilir. Geniz etleri ancak özel aletler yardımı ile (endoskop) görülebilirler.
GENİZ ETİ BÜYÜKSE DİKKAT!
Geniz eti çok büyükse burundan nefes alıp vermeyi engeller. Buna bağlı olarak uykuda nefes durması (uyku apnesi) gibi hastalıklara sebep olabilir. Geniz eti dışında viral nezleler, kronik nezleler, sinüzit ile birlikte olan burun iltihapları, gribal enfeksiyonlar, enfeksiyonlar, alerji, ev tozları ve polenler burun tıkanıklıklarına yol açabilir. Bazı ilaçların da burun kuruluğuna ve tıkanıklığına yol açtığını bilmelisiniz. Çocuklarda uyku apnesi eğer geniz etine bağlı ise büyük olan geniz etinin alınması gerekir. Bademciklerin büyüklüğü de eşlik ediyor ise aynı seansta bademciklerde alınabilir.
Ayrıca vücudun büyümesi, gelişmesi ve kendini yenilemesi için gerekli hormonların önemli bir kısmın uyku esnasında salınıyor. Burundan nefes alamadığı için uyku kalitesi bozulan ve huzursuz olan bir çocuğun gelişimi de etkileniyor. Çocuğunuzun burnu tıkalıysa, sürekli ağzı açık geziyor, horluyor, yemek yerken zorlanıyorsa, iştahsızsa, uykusunda sürekli hareket halindeyse burun tıkanıklığı açısından araştırmakta fayda var.
Sürekli tek taraflı burun tıkanıklığı olan özellikle 3 yaş altı çocuklarda yabancı cisim akıldan çıkarılmamalıdır. Çoğu kez çocukların oyuncak parçaları, çevrede buldukları boncuk, toka, bozuk para, dikiş iğnesi ya da toplu iğne gibi cisimleri burunlarına sokmaları sorunlara yol açabilirler. Çocuğun burnuna sokabildiği yabancı cisimler genellikle yumuşaktır. Bunların arasında kâğıt mendil, toprak, oyuncak parçaları, silgi sayılabilir. Bazen çocuk bir şeyleri koklamaya çalıştığında da burnuna kaçabilir. Burunda yabancı cismin en sık belirtisi tek taraflı burun tıkanıklığıdır. Tıkalı olan burundan kötü kokulu akıntı gelir. Zaman zaman akıntı kanla karışık olabilir. Tedavide doktor tarafından yabancı cismin burundan çıkarılması esastır
Burun tıkanıklığı, tedavi edilmediği zaman özellikle çocuklarda fiziksel ve zihinsel bazı problemler ortaya çıkıyor. Dikkat dağılması, kişilik değişikliği, öğrenme güçlüğü bu sorunlardan birkaçı. Burun tıkanıklığı nedeniyle yaşanan bu sorunlar yüzünden çocuk psikoloğa götürülüyor, çocukta zeka geriliği olduğu bile düşünülebiliyor. Ancak gerçekte çocuğun sadece teşhis edilmemiş ciddi burun tıkanıklığı olduğu ortaya çıkabiliyor.