Erkeklere oranla kadınlarda sekiz kat daha fazla görülen idrar yolu enfeksiyonlarında, nedene yönelik bir tedavi planlanması yapılmalıdır. Aksi takdirde idrar yolu enfeksiyonlarının yüzde 20-30'u tekrarlayabilir. Tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları da böbrek yetmezliğine yol açabilir. Bu nedenle idrar yolu enfeksiyonlarını basit bir enfeksiyon olarak görmemek gerekir. İdrar yolu enfeksiyonunun altında yatan sebepler araştırılmalı ve etkin bir tedavi yapılmalı ve koruyucu önlemler alınmalıdır. Memorial Ataşehir Hastanesi Nefroloji Bölümü'nden Prof. Dr. Murat Tuncer, idrar yolu enfeksiyonları hakkında bilgi verdi...
BEŞ KADINDAN BİRİNDE GÖRÜLÜYOR
İdrar yolu enfeksiyonları, genellikle dışkıdaki mikro organizmaların tırmanarak idrar yollarına ulaşması ile gelişir. Kişi ilaç kullanmıyorsa, şeker hastası değilse ve idrar yolarında tıkanıklık, yani ürolojik bir problemi yoksa, ancak yine de idrar yolu enfeksiyonu yaşıyorsa; bu bazı yanlış alışkanlıkları olduğunu gösterir. Masum gibi görünen bazı alışkanlıklar; önce idrar yolu enfeksiyonlarına, sonra da böbrek yetmezliğine giden süreci başlatabilir. Kadınlar, üretra mesafeleri daha kısa olduğu için bu enfeksiyonlara daha sık yakalanır. Her beş kadından biri, hayatının bir evresinde idrar yolu enfeksiyonu yaşar ve birçoğu da ilerleyen dönemde tekrarlar. Bu durumda masum gibi görünen bazı alışkanlıkların payı oldukça fazladır. Örneğin, tuvalet sonrası genital bölgeyi ıslak mendil ya da sabunla temizlemek idrar yolu enfeksiyonlarına karşı koruyucu yararlı bakterilerin yok olmasına yol açar. Bu da zararlı bakterilerin rahatlıkla çoğalmasına neden olur. Günlük pedlerin kullanımı da, idrar yolu enfeksiyonlarına yol açan en önemli sebeplerdendir. Sık jakuzi kullanımı ve genital bölgeye sürülen jeller de idrar yolu enfeksiyonuna yol açabilir. Genital bölgeye koruma amaçlı sürülen jeller doğallığı yok eder ve enfeksiyon riskini artırır. Erkeklerde görülen idrar yolu enfeksiyonlarının sebebi ise çoğunlukla şeker, prostat ve taş gibi durumlardır. Özellikle idrar yapma sırasında ağrı, sık tuvalete gitme, ani şekilde işeme hissinin oluşması, idrar renginde bulanıklık, ağrılı ve birkaç damla şeklinde işeme, idrarda kan olması gibi belirtiler; erkeklerde idrar yolu enfeksiyonuna işaret edebilir. Enfeksiyon ilerlediği takdirde; kasıklara vuran ağrı, ateş, halsizlik ve terleme gibi belirtiler de eşlik eder.
İKİ FARKLI TÜRÜ VAR
İdrar yolu enfeksiyonları ikiye ayrılır. En sık görüleni; alt idrar yolu enfeksiyonu, yani sistit olarak bilinen türdür. Sistitte idrar yapılmasına rağmen kısa bir zaman içinde tekrar idrar yapma hissi meydana gelir. Bu, idrar yolu enfeksiyonlarının en basit halidir. Bol sıvı takviyesi ve üç günlük ilaç kullanımı ile tedavi sağlanabilir. Daha tehlikeli olan diğer idrar yolu enfeksiyonu ise Piyelonefrit, yani üst idrar yolu enfeksiyonlarıdır. Mikroplar, alt bölgeyi aşarak böbreklere ulaşmıştır. Titreme, kusma, bulantı, ateş gibi belirtiler oluşabilir. İdrar yolu enfeksiyonlarında mutlaka idrar kültürü alınmalıdır. Üst idrar yolu enfeksiyonlarında, bir-iki haftalık antibiyotik tedavisi planlanabilir. Bulantı, kusma, tansiyon düşüklüğü gibi belirtiler varsa yatarak tedavi gerekir.
EZBERE ANTİBİYOTİK KULLAN MAYIN
İdrar yolu enfeksiyonlarında yapılan en önemli hata; herhangi bir test yapılmadan doğrudan antibiyotik tedavisi uygulanmasıdır. İdrar yolu enfeksiyonunun sebebi belirlenmelidir. Her antibiyotiğin etkili olduğu bir mikrop vardır. Kısacası test sonucuna göre belirlenen mikroba etkili antibiyotik kullanmak gerekir.
KIRMIZI YABAN MERSİNİ TÜKETİN
İdrar yolu enfeksiyonlarında ateş, titreme, halsizlik gibi ilk belirtiler çok önemlidir. Durum kronikleştikten sonra çok ciddi belirtiler vermez; sadece gece sık idrara çıkma gibi belirtiler olabilir. Mide bulantısı, halsizlik, iştahsızlık, nedensiz kilo kaybı gibi belirtiler önemsenmeli, erken dönemde müdahale edilmelidir. İdrar yolu enfeksiyonlarından korunmak için beslenme de çok önemlidir. Kırmızı yaban mersini, tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları için koruyucu bir besindir. Yatmadan önce çiğ ya da bitki çayı olarak kırmızı yaban mersini tüketebilirsiniz.
ENFEKSİYONDAN KORUNMAK İÇİN HER GÜN DUŞ ALIN
İdrar yolu enfeksiyonlarından korunmak için bu noktalara dikkat edin:
Uzun süre idrar tutulmamalı.
Günde 2 litre su içilmeli.
İdrar yanması varsa mutlaka kültür testi yaptırmalı.
İç çamaşırı her gün değiştirilmeli, pamuklu iç çamaşırları tercih edilmeli.
Genital bölge temizliğine çok dikkat edilmeli. Mümkünse her gün duş almalı.
Cinsel ilişki sonrası tuvalete gidilmeli.
Vajinal tampon ve pedler sıklıkla değiştirilmeli.
Çok dar kıyafetlerden kaçınılmalı.
EN RİSKLİ YER HAVUZLAR
Birçok
kişinin ortak kullandığı, farklı salgılarla kirlenen ve uygun dezenfeksiyon yapılmayan havuzlar idrar yolu enfeksiyonları açısından en riskli bölgedir. Özellikle bakterilere karşı daha hassas olan çocukların kullanacağı havuzların hijyeninden emin olmak gerekir. Havuz sonrası mutlaka duş alınmalı ve bakterilerin üremeleri için uygun ortam oluşturan nemli mayo, bikiniler değiştirilmelidir. Buna yetişkinlerin de özellikle dikkat etmesi gerekir. Bunun için mümkünse tatillerde daha çok deniz tercih edilmelidir. Kişinin eğer idrar yolları ile ilgili bir problemi varsa, havuz ya da denize girmemelidir. Bu daha çok yanma hissine yol açabilir.
