Türk Toraks Derneği Merkez Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Tamer Altınok, tütün endüstrisinin kadın cinsiyetine yönelik saldırgan pazarlama taktiklerine 'dur' denmesi gerektiğini belirterek şu çarpıcı araştırmayı örnek olarak sundu: "2022 yılında yayınlanan Türkiye Sağlık Araştırmaları sonuçlarına göre; ülkemizde, 15 yaş üstü kadınlardaki tütün ve tütün ürünleri kullanım sıklığı yüzde 15.5. Bu oldukça yüksek bir oran. Ayrıca bu araştırmada çok çarpıcı olan bir sonuç da şudur ki; 35-44 yaş grubundaki kadınlarda tütün kullanımı, Cumhuriyet tarihinin en yüksek düzeylerine ulaşmıştır. Orta yaş grubundaki her 4 kadından biri sigara içiyor."
ÖZGÜRLEŞMENİN SEMBOLÜ OLDU
Bu kadınların çoğunun eğitimli, çalışan ve şehirde yaşayan kadınlar olduğunu belirten Prof. Dr. Altınok, şunlara dikkat çekti: "Kadınların sosyoekonomik ve eğitim durumunun içicilik üzerine etkisi, erkeklerden tamamen farklılık gösterir. Erkekler arasında düşük eğitim düzeyine sahip, işçi ya da işsiz olanlar daha sıklıkla sigara içicisi iken; kadınlarda durum tam tersidir.
Çünkü tütün endüstrisi, yüzyılı aşkın bir süredir, cinsiyete dayalı reklamcılık tekniklerini kullanarak; sigarayı geleneksel kadın rollerine isyan olarak konumlandıran, özgürleşmenin ve erkeklerle eşitliğin sembolü olarak tasvir eden reklam ve pazarlama taktikleri kullanmıştır." Yıllar boyunca, sigara reklamlarındaki sigara içen kadınların, özgür, başarılı, ince/zayıf, sofistike, çekici, eğlenceli, romantik kadın görüntüleri ile sunulduğunu belirten Prof. Dr. Altınok, "Maalesef bu reklamlar, kadınlarda sigara içme sıklığının artmasına doğrudan etki etmiştir. Bu durumun en belirgin örneği; İspanya'da yaşanmıştır. 1970 yılında, İspanya'da yüzde 9,4 olan kadınlardaki içicilik oranı bu tarihten sonra çok uluslu tütün şirketlerinin ülkeye girişine ve kadınlara yönelik reklamlarına izin verilmesi ile 1980'lerde yüzde 31,9'a ulaşmıştır" dedi.
DİJİTAL KANALLAR KULLANILIYOR
Günümüzde tütün endüstrisinin reklam imkanları giderek kısıtlandığından, tütün ürünleri kullanımının, özellikle dijital kanallar ve sanal ortamlara kaydığını söyleyen Prof. Dr. Altınok, şöyle dedi: "Dijital kanallar ve sosyal medyada geleneksel anlamda reklam gibi görünmeyen bir bağlamla, kadınların tütün ürünleri kullanımı konusundaki izleyici algıları halen şekillendirilmektedir."
