Ön Çapraz Bağ Yaralanmalarına Dikkat

Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Opr. Dr. Serdar Azat Ataman, ön çapraz bağı kopmuş bir kişilerin cerrahi tedavi görmeden futbol, voleybol, basketbol, tenis, hentbol gibi spor dallarında faaliyet gösteremeyeceğini ancak golf, yüzme, yürüyüş ve bisiklet aktivitelerini yapabileceğini söyledi.
Medical Park Samsun Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Kliniği’nden Opr. Dr. Serdar Azat Ataman “ön çapraz bağ yaralanmaları” hakkında bilgi verdi. Ön çapraz bağın, diz ekleminin içinde yer alan en önemli ve en sık yaralanan bağ olduğunu söyleyen Dr. Serdar Azat Ataman, “Tibianın (kaval kemiği) femurun (uyluk kemiği) önüne aşırı hareket etmesine engel olur, yani dizi yerinde tutar. Koptuğu zaman diz ekleminde boşalma, dönme, kaçma gibi hastaların ifade ettiği yakınmalara çok sık rastlanır. Yaralandığı durumlarda diz ekleminde aşırı gevşeklik ve öne-arkaya aşırı hareket ortaya çıkar ve bu durumda diz içindeki diğer yapılar (menisküsler ve kıkırdak) da zamanla zarar görür” dedi.
“SIKLIKLA SPORCUNUN KENDİSİNİN YAPTIĞI HAREKET SIRASINDA OLUR”
Ön çapraz bağ yaralanmalarının, genellikle sabit ayak üzerinde ani dönme hareketi sırasında ortaya çıktığını söyleyen Dr. Ataman, “Sıklıkla sporcunun kendisinin yaptığı bir hareket sırasında olur. Daha nadiren dize gelen doğrudan darbeler, trafik kazaları, yüksekten düşme ve endüstriyel kazalar sonrasında ön çapraz bağ yaralanmaları ortaya çıkabilir. Bu durumda, ön çapraz bağ yaralanmalarına arka çapraz bağ, yan bağlar ve menüsküslerin yaralanmaları da eklenebilir. Kadın sporcuların yapısal özelliklerinden dolayı ön çapraz bağ yaralanmaları erkek sporculara göre daha sık görülür. Erişkinlerde yaralanmalar bağın gövdesinden kopması şeklindeyken, çocuklarda yaralanma bağın kemiğe yapıştığı yerden bir parça koparması şeklinde olabilir” diye konuştu.
ÖN ÇAPRAZ BAĞ YARALANMALARININ BELİRTİLERİ NELERDİR?
Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Opr. Dr. Serdar Azat Ataman, “Yaralanma esnasında başlayan ağrı vardır. Beraberinde eklemde kanamaya bağlı olarak hızlı gelişen bir şişlik olur. Zaman geçtikçe şişlik azalır ve yerini stabilite bozukluğuna bırakır. Yaralanma esnasında bağın kopma sesi duyulabilir ancak duyulan her ses bağın koptuğu anlamına gelmez. Kısmi bir yırtık söz konusu ise ağrı sadece ön çekmece testi sırasında hissedilebilir” şeklinde konuştu.
Ön çapraz bağ yaralanmasından bir hafta sonra diz eklemindeki şişlik ve ağrıların azaldığını belirten Dr. Ataman, “Diz hareketleri kazanılır ve topallama kaybolur. Ancak bu sefer özellikle ani dönüşlerde, ani yavaşlama hareketi sırasında ve merdiven inerken dizde boşluk ve emniyetsizlik hissi ortaya çıkar. Ön çapraz bağ kopması olan dizlerde yüzme, bisiklet gibi sporlar yapılabilir ancak futbol, basketbol, hentbol, voleybol, kayak gibi ani sıçrama, dönüş ve hızlanmaların olduğu sporların üst düzeyde yapılması mümkün değildir. Genç, spor yapan veya aktif yaşam stiline sahip bireylerin ön çapraz bağ yaralanmalarında cerrahi tedavi uygulanmalıdır” açıklamasında bulundu.
ÖN ÇAPRAZ BAĞ YARALANMALARINDA TEDAVİ SEÇENEKLERİ
Opr. Dr. Serdar Azat Ataman şu bilgileri verdi: “Ön çapraz bağ yaralanması (yırtılma-kopma) tanısı konmuş bir hastada tedaviye karar verirken hastanın beklentileri, yaşı, fiziksel aktivite düzeyi, günlük hayatındaki yakınmaları, spora dönmek isteyip istemediği ve ameliyat sonrası rehabilitasyona uyum sağlama arzusu tedavide belirleyici rol oynar. Cerrahi tedavi artroskopik yöntemle uygulanan ve sonuçları yüzde 90 üzerinde başarılı bir tedavi şeklidir. Hastaların kopmuş olan ön çapraz bağı yine hastanın kendisinden alınan tendonlarla yeniden yerine yerleştirilir ve tespit edilir. Bu işlem artroskopik olarak gerçekleştirildiği için ameliyat sonrası yakınmalar en aza inmiştir. Ameliyat sonrasında hasta bir rehabilitasyon programına alınır ve belli aralıklarla takip edilir. Hastaların büyük çoğu uygulanan cerrahi tedavi ve sonrasındaki rehabilitasyonla yaralanmadan önceki fiziksel aktivite düzeyine ulaşabilmekte ve kendi spor branşına dönebilmektedirler.”
Konservatif (ameliyatsız) tedavi cerrahi tedavinin uygun olmadığı ya da hastaların cerrahi tedaviyi arzu etmediği durumlarda uygulandığını söyleyen Opr. Dr. Serdar Azat Ataman sözlerini şöyle tamamladı: “Ancak dizde boşalma, dönme yakınmaları belirgin ise konservatif tedaviden yarar beklenmemelidir. Bu tedavi şeklinde diz çevresi kaslar güçlendirilir, hastanın derin duyu algısı geliştirilmeye çalışılır ve günlük aktivitelerine sorunsuz bir şekilde dönmesi hedeflenir. Unutulmaması gerekir ki ön çapraz bağı kopmuş bir kişi cerrahi tedavi görmeden futbol, voleybol, basketbol, tenis, hentbol gibi spor dallarında faaliyet gösteremez ancak golf, yüzme, yürüyüş ve bisiklet yapabileceği aktivitelerdir.”