İznik
Gölü Havzası, Marmara Bölgesi'nin Güney Marmara Bölümü'nün Samanlı Yöresi'nde yer alıyor. Gezgin İsmail Şahinbaş, doğasıyla ünlü İznik Gölü Havzası'nı bizim için kaleme aldı: Havzanın doğusunda Bursa'nın İznik, batısında Orhangazi ilçeleri var. İznik, İlkçağ'ın başlarında kurulmuş önemli bir yerleşme. Roma İmparatorluğu Dönemi'nde önemi artan İznik, bir ara Bizans Devleti'nin merkezi olmuş. 14. yüzyılın başlarında Bursa'dan önce Osmanlı Devleti'ne merkez olmuş, nitelikli sanat değerine sahip eserlerle donatılmış. Haliyle kent çinicilik merkezi haline gelmiş. İznik Gölü Havzası'nın kuzeyini boydan boya Samanlı Dağları kaplıyor... Samanlı Dağları silsilesi aynı zamanda Bursa'nın Yalova, Kocaeli ve Sakarya illeri ile sınırını da oluşturmakta. Bu dağ sırası aynı zamanda Karadeniz iklimi ile Ege iklimi arasında bir set oluşturuyor. Samanlı Dağları'nın Antik Çağ'daki ismi Arganthonios idi. Ksenodokhion'dan (Yalova) Kios'a (Gemlik) uzanan yol Samanlı Dağları'nı aşıyordu.
GENİŞ YAPRAKLI AĞAÇLAR
Yol üzerinde bulunan Pythia (Yalova'ya yakın termal alan), bu dağların batısındaki eski yerleşim alanlarından biriydi ve bugün de sıcak su kaynaklarıyla ününü sürdürüyor. Samanlı Dağları, Armutlu Yarımadası'ndan başlayıp, batı-doğu doğrultusunda uzanıyor. 130 km uzunlukta, 30 km genişliğinde. Havzanın güneyini ise yine boydan boya Katırlı Dağları kaplamakta. Silsile İznik Gölü ile Yenişehir Ovası'nı birbirinden ayırıyor. Batıdan doğuya doğru uzanan Mudanya Sıradağları'nın bir bölümü oluşturan Katırlı Dağları, Sakarya Nehri'ne kadar uzanır... Bitki ve hayvan çeşitliliği açısından çok zengin olan bölgenin kuzey yamaçları geniş yapraklı ağaçlarla kaplıdır. Silsilenin güney yamaçları ise iğne yapraklı ağaçlar ve maki topluluklarından oluşur. Bu dağ sırası; İznik'in güneydoğusunda yükselen Avdan Dağı (900 m), Orhangazi Narlıca Kasabası'nın güneyinde Hisarkale (835 m), Gemiç Köyü güneyinde Üçkaya (1283 m) gibi yükseltilere sahiptir.
TATLI SU KAYNAĞI
İznik Gölü Havzası, insanlık tarihi boyunca hep iskân edilen bir bölge oldu. Havzanın tercih edilmesinin en önemli etkeni elbette tatlı su kaynağı... İznik Ovası, Karadeniz yağmurları ile beslenen, Ege güneşi ile bereketlenen bir yapıya sahip olması sebebi ile burada bol ve çeşitli ürünler yetişiyor. Marmara Bölgesi'nin en büyük, Türkiye'nin ise beşinci büyük doğal gölü olan İznik Gölü'nün ana kaynakları çevresindeki dağların suyunu taşıyan Karadere ve Sölöz Deresi'dir. Böylesine büyülü bir coğrafyada şu günlerde tatlı bir telaş yaşanıyor. Bir yandan İzmit Körfezi'nde yapılan Körfez Geçişi Köprüsü ile daha kolay ulaşım olmanın beklentisi, diğer yandan Bursa Valiliği'nin tanıtım çalışmaları... Bursa Valiliği, iki yıl önce sürdürülebilir doğa turizm hamlesi başlatmıştı. İki yıl boyunca çalışan ekip; Samanlı Dağları'ndan Susurluk Ovası'na, Marmara Denizi'nden Sakarya Nehri'ne kadar uzanan Bursa coğrafyasını gözlemledi. Bölgenin doğal ve kültürel rotalar çıkarılıp 320 sayfalık bir kitapta toplandı. Tüm bu işler yapılırken gözlemlenen alanlardan biri de İznik Gölü oldu. İki yıl boyunca yapılan çalışmalarla gölün güneş haritası çıkarıldı. Gölün güneş haritasını çıkarırken bir küçük bir ayrıntı gözden kaçmadı. Gölün her tarafı dağlarla çevrili olmasına karşın, batıda küçük bir aralık bulunuyordu. O aralık Karsak Boğazı olarak bilinen, Katırlı ve Samanlı Dağları'nın birbirine en çok yaklaştığı konumda yer alıyordu.
İZNİK GÖLÜ'nde GÜN BATIMI
İznik Gölü'nde güneş kıştan bahara geçerken Karsak Boğazı'ndaki o küçük aralıkta Mart ayının ortalarında bulunuyordu. Ama bu güneşin bir de dönüşü vardı. O dönüşte Ekim ayının başlarında gerçekleşiyordu. Karsak Boğazı'nda 14-21 Mart ile 3-10 Ekim tarihleri arasında, güneş suya değdiği an suyun içerisinde dağılıyor. Bu doğa olayı dışında her gün gölde büyülü gündoğumları ve günbatımları yaşanıyor. İznik Gölü'nde en etkileyici gündoğumlarını görmenin adresi Orhangazi'de bulunuyor. Gündoğumunu ve gölün tamamını görebilmek için Gürle Dağı'na çıkmak gerekiyor. Özellikle Bayraktepe olarak isimlendirilen bölgeden, gölün üzerine düşen gün ışığı ile birlikte, Gemlik Körfezi'ni de kuşbakışı görmek mümkün. İznik ilçesi sınırlarının her yerinden gözlemlenebilen gün batımı ise özellikle Abdulvahap Hazretleri Türbesi'nin bulunduğu tepe, İznik Limanı'nda deniz fenerinin önü, Kayıkhane bölgesi, Çakırca ve Boyalıca kasabaları, Göllüce gibi farklı noktalarda keyifle izlenebilir. Bu yıl birincisi düzenlenen İznik Günbatımı Şenliği, 19-20 Mart tarihlerinde gerçekleşti. Dünya üzerindeki göllerde çok az rastlanabilecek bu doğa olayının en güzel görüldüğü yer ise İznik'e bağlı Çakırca Kasabası.