Son bir yılda meydana gelen terör eylemleri, ülkemizdeki etnik hassasiyeti artırdı. Fındık bahçelerinde çalışan Güneydoğu'lu işçiler, ister istemez korktu... Onların tek derdi para kazanmak... Başka dertleri yok... Aslında bu ilişkiyi bu kadar basit bir anlatımla sunmak da doğru değil... Laf olsun diye söylemiyorum. Kız alınmış, kız verilmiş. Fındık bahçelerinde başlayan aşklar, etnik kökencilerin, kafatasçıların yüzüne yapışacak bir şamar olmuş... Aşkların meyvesi olan çocuklar bu güzelliği yansıtıyor. "Türk-Kürt evliliği var mı?" diye sordum, "Çoook, çoook" dediler. Sözü, ilk çiftimiz Muhammed ve Menice Bilgin'e bırakalım: " 4 yıl önce evlendik. İkinci çocuğumuz olacak. Birbirimizi seviyoruz ama insanlara sevgimizi anlatabilmek için özel bir çaba harcamamız gerekiyor." Mardinli Menice'nin yüzü gülüyor ama kalbini kıranlar da var... Anlatıyor: "Buraya ilk kez 12 yaşımda geldim. Fındık topladım. Aradan yıllar geçti. Aile vesile oldu, Muhammed'le evlendim. Memleketimi özlüyorum." Bazı köylülerin iğneleyici lafları, Menice'yi üzüyor....
TAŞ DEĞİL FINDIK...
Onlar taş atmıyor, fındık topluyor... Üstüne bir de farklı bir kültür öğreniyor. Hepsi Diyarbakır - Mardin-Nusaybin -Şırnak hattından gelmiş...Yaşları 12 ile 20 arasında... Kimi üniversitede okuyor, kimi parasızlıktan okuyamıyor, ev geçindiriyor. Hepsinin mutlu olma hayali var. Şırnaklı Berivan, kız çocuğu ya, 8'inci sınıftan sonra okula gönderilmemiş. Saz, doğunun vazgeçilmez bir parçası. Tıpkı Batı'nın gitarı gibi... Doğu'dan Batı'ya gelen yanık sesli Berivan, gitar çalıyor. Fazla detay vermiyor, "Sevdim, öğrendim" diyor. 16 yaşındaki çuval taşıyıcısı Gaffur Karataş, 9 kardeşine bakmak zorunda. O yüzden okuyamamış. 4 kardeşiyle birlikte fındık toplamaya gelmiş. Ağır yük taşıdığı için çift yevmiye alıyor. "Eğer bütün masraflar çıktıktan sonra elime 2 bin lira kalırsa güzel para. Bizi 3 ay geçindirir" diye konuşuyor. İş bulursa Akçakoca'da kalmaya niyetli. İşvereni de onu takdir ediyor... "Çok çalışkan. İş vereceğim" diyor. Peki Akçakocalılar fındık toplamaya gelen işçilerle ilgili olarak ne düşünüyor? Geneli yansıtmasa da söyledikleri şu: "İster istemez aramızda bir soğukluk oldu, bu durum karşılıklı olarak çekingenlik doğurdu. Ancak onlar bizim misafirimiz."
BİTMEYEN KAVGA
Akçakocalı fındıkçının derdi çok... 2006'da fındık fiyatı 10 dolar olunca köylüler korkusuzca bankalardan kredi kullanmış. Araba, ev almış. Gelin görün ki evdeki hesap çarşıya uymamış. Fındık fiyatları bir oynamış, pir oynamış. Çoğu köylünün fındık bahçesi icralık... Üreticinin derdi belli, ürününü ucuz fiyata kaptırmamak. İhracatçı hesap üzerine hesap yapıyor. Fiyatın yükselmesine izin vermiyor. İhracatçı ile üretici arasındaki kavga sürüp giderken, "oy deposu olarak görülen üretici" siyasetçiyi harekete geçiriyor. Fındıkta alttan alta tekelleşme sürüyor. Türkiye, dünyanın en büyük fındık üreticisi. Gelin görün ki, bir türlü rekolte tahmininde bile orta yol bulunamıyor. Geçen yıl, yok yılıydı. Rekolte 500 bin ton, fiyat 4-4.5 liraydı. Eğer, Fiskobirlik alım yapsaydı, fiyat 5 lira olurdu... Bu yıl daha iyi, hasat başladı. Uluslararası Sert Kabuklu Meyveler Konseyi (INC), 2010 üretimini 630 bin ton, Ulusal Fındık Konseyi 603 bin ton, Tarım Bakanlığı 650 bin ton, üretici ise 580-620 bin ton civarında bekliyor. Çık çıkabilirsen işin içinden...
