Türkiye'nin ilk kadın emniyet müdürü Şerife Feriha Sanerk'in ismi, "NİSVAN-Tarihe Adını Yazdıran Kadınlar" belgeseliyle bir kez daha gündeme geldi. 1953'te Emniyet Müdürü rütbesine yükselmesine karşın kadın olduğu için ataması gerçekleştirilmeyen Sanerk, hukuki mücadelesini kazanarak kendisinden sonra gelen kadınlar için de yol açmıştı. Sanerk'in hikâyesi ailesindeki kadınlara da ilham oldu ve ailenin kadınları Türkiye'de pek çok ilke imza attı. Sanerk'in kız kardeşi Jale Birsel ilk kadın tiyatrocularından biriydi. Sanerk'in kızlarından Rezzan Canca, İzmir Devlet Senfoni Orkestrası'nın kurucularından biri oldu. Diğer kızı Nurdan Canca ise anne babası gibi emniyet müdürü olmayı seçti ancak aynı zamanda judoda Türkiye'nin siyah kuşak ve uluslararası hakemlik alan ilk kadını unvanını aldı. Ailenin bayrağını şimdi torun Jülide Canca Eke taşıyor.
HAYATINI KURTARDI
Türkiye'nin tek kadın orkestrası Feministanbul'un kurucusu olan Eke, belgesel projesi adına düzenlenen gecede bir konser verip anneannesini oynayan oyuncu Elif Tayhan ile buluştu. "Anneannem çok akıllı, esprili, prensipli, şefkatli, sözüne güvenilen ve adaletli bir insandı" diyen Eke, anneannesini ve ailedeki diğer kadınları nasıl etkilediği şöyle anlattı: "Sporu çok severdi. Mülkiyede voleybol takımı kurmuşluğu vardır. Çocuklarıyla ve sonraları biz torunlarıyla, Bizet'nin Carmen operası ile jimnastik yapardı. Müziğe ve spora sevgisi çocuklarına da geçti. Annemin yeteneğini keşfedip konservatuar sınavlarına soktu. Teyzem ise judo ile ilgilendi." Eke, anneannesinin bir emniyet müdürüne yakışır kahramanlığını ve hayatını nasıl kurtardığını ise şöyle aktardı: "Bir yaz günü dışarıda otururken, bir su kamyonun geri geri gelmesini son anda fark eden anneannem beni hızla kenara fırlattı. Kendisinin kaçması için yeterli vakit olmadığını anlayarak, kamyonu hizalayıp altına boylu boyunca uzandı. Herkes koşturunca anneanem kollarını yukarı uzatıp,'Ne bakıyorsunuz, çeksenize beni buradan' demişti. İşte o, sevgi dolu, şefkatli anneannemin, soğukkanlı polis kişiliğini anlamaya başladığım ilk an olmuştu. Türkiye'de ilk kadın Emniyet müdürü olduğu dönemde, Avrupa'da kadın polis bile olmadığını biliyorum."
Kadın ruhu ve estetiği
Jülide Canca Eke, İstanbul, Ankara ve Viyana'da tamamladığı klasik müzik eğitiminin ardından 12 yıl boyunca çalıştığı Akbank Oda Orkestrası'nın kapanmasıyla bir boşluk yaşamış. Fakat bu boşluğun Feministanbul Kadınlar orkestrasını oluşturmasına fırsat yarattığını anlatan Eke, "Orkestramızın amacı, müziğe değişik bir tadla yani kadın ruhu ve estetiği ile yaklaşmak. Orkestramıza erkek şef ve solistler her zaman konuk olarak katılacaklardır" dedi. Belgeselde Sanerk'i canlandıran Elif Tayhan ise Sanerk'e benzerliği ile aile üyelerini de şaşırtmış. "Onun hikâyesi bana da ilham oldu. Proje başladığında hayattaydı ve telefonda görüşme fırsatımız olmuştu. Onunla tanışmak en büyük hayalimdi" diye konuştu.
