Türkiye sanayisinde önde gelen pek çok şirketin sahibi olan Çebi ailesi, daha çok Trabzon'un Araklı ilçesinden olarak bilinseler de aslında ülkenin dört bir tarafında Çebi soyadına rastlamak mümkün. Kökenlerine ilişkin bulgulara Çin Kütüphanesi'nde dahi rastlayan Çebi ailesi, soylarının 640'ta hüküm süren Doğu Hakanlığı hanlarından Çebi Han'dan geldiğine inanıyor. Yaklaşık 50 bin nüfusa sahip olan Çebiler, Türkiye'nin doğusu, batısı dahil olmak üzere pek çok kentte hayatını sürdürüyor. Çebiler aynı zamanda Ukrayna, Kafkasya ve Fas'taki akrabalarıyla iletişim halinde.
ONLARDAN ESKİSİ YOK
Bilinen en eski Türk ailelerinden biri olan Çebiler'in tarihi, 640'lara kadar gidiyor. Rus tarihçi Lev Gumilev, "Eski Türkler" kitabında Çebiler'in atasından Çebi Han diye bahsediyor. Soylarının Doğu Hakanlığı Hanları'ndan Çebi Han'a kadar dayandığını söyleyen Türkiye'deki Çebiler, Çin Kütüphanesi'nde ailenin kayıtlarını bulmuşlar. Çebi tarihine ilişkin araştırmalar yapan Dr. Yılmaz Çebi aile tarihinin daha sonraki kısmının rivayetlere dayandığını söylüyor: "O bölgeden göç ederken, bir sürü Çebi isimlerine ve Çebi ailelerine rastlanıyor Gürcistan'a kadar. Son Ukrayna'da Çebi köyü ve ovasını bulduk. Ailemizin en büyük göç merkezinin Konya ve Çukurova bölgesi olduğu söyleniyor. Yaşar Kemal'in Binboğalar Efsanesi'nde de Çebiler'e bir atıf var. Karadeniz'deyse tahsildarlarla vergi husumeti nedeniyle üç kol olarak 1500'lerde gelmişiz." Şu anda Türkiye çapında 50 bin nüfusa sahip olduğu düşünülen Çebiler, Osmanlı kayıtlarında da var. Osmanlı'da tımar sahibi olan aileye ait köyler varmış. Çebi ailesi yoğunlukla Doğu Karadeniz'de yaşamasına rağmen Türkiye'nin her yerine dağılmış bir aile: Van, Bitlis, Muş, Ordu, Ankara, Zonguldak, Samsun, Tekirdağ ve İstanbul ailenin çeşitli yüzyıllarda dağıldığı şehirlerden bazıları.
VAKIFLARIYLA BURS DAĞITIYORLAR
Dr. Yılmaz Çebi, Çebi ailesinin karakteristik özelliklerini ise şöyle anlatıyor: "Ailemizin belirgin özelliği bardağın hep dolu tarafına bakmaktır. Soframız herkese açıktır. Çebiler kendileri aç durur, misafirlerini yedirir. Politik olarak da her siyasi görüşten insanımız var. AK Parti, CHP, MHP'de vekillik yapmış çok sayıda Çebi var. Ama milletimize, kitabımıza bağlı bir aileyiz. Çebi ailesi birbirine tutkundur. Çebi lafını işittiğimizde tüylerimiz diken diken olur. Çebi Vakfı'nı 2010 yılında bu yüzden kurduk. Maksadımız, birbirimizle iletişim halinde olmak ama öncelikle gençlerimizi okutmak. Henüz iki yıllık bir vakıf olmamıza rağmen, 450 milyarlık burs verdik. Üstelik bu bursu verenler de sadece 10 kişi. Herkes kendi bölgesinde ihtiyacı olanları keşfediyor ve vakıfa bildiriyor. İnşallah artırırız. Mesela son zamanlarda bizim ailede okuyan çok fazla, 2 tane 3 tane lisan bilen gençlerle karşılaşıyorum, çok mutlu oluyorum, gurur duyuyorum."
SİYASETTE ÇEBİLER
Milletvekilleri: Ahmet Çebi (Millet Partisi), İbrahim Çebi (ANAP), Mehmet Çebi (DYP), Mehmet Akif Hamzaçebi (CHP)
Belediye başkanları: Ali Rıza Çebi (Sürmene), Yusuf Çebi (Araklı), Yılmaz Çebi, Osman Çebi, Ferhat Çebi, Niyazi Çebi, Ümit İsmail Çebi, Ali Çebi (İstanbul Büyükçekmece), Kadir Çebi (Tekirdağ), Dursun Çebi (Kıbrıs Dipkapraz).
TÜRKİYE DIŞINDA DA VARLAR
18 Mayıs 1944'te 2. Dünya Savaşı sırasında Sudak kazasına bağlı Ayseres köyünde yaşayan Çebiler'in bir kısmı, Devlet Başkanı Stalin'in talimatıyla Sibirya'ya, bir kısmı ise önce Özbekistan'a oradan Rusya'ya Kresnoda'ya, daha sonra Kırım/Kuban'a sürgün edildiler. Çebiler, Gorbaçov döneminde çıkan Urajaynik köyüne iskan edildiler. Gürcistan'da Çebiler ülkenin tarihinde önemli yerler edinmişler. Gagra Şehri Hakimi- Ruslan Çebi, Gagra Şehri Emniyet Müdürü Remzi Çebi. Gagra Şehri Turizm Müdürü Rauf Çebi, Pitşunda Şehri Emniyet Müdürü Timur Çebi ve Pitsunda Şehri Savcısı Valeri Çebi bunlardan en önemlileri. Ayrıca Fas'taki ilk ve tek kadın belediye başkanı Asmaa Chabi'nin (Esma Çebi), Orta Asya'dan göç ederek, dünyanın çeşitli yerlerine dağılan aile üyelerinden biri olduğu belirtiliyor.
AÇİNA HANEDANI'NDAN OSMANLI UÇ BEYLİĞİNE BİR TARİH...
Çebi, ilk Türkçe konuşan Türk devletinin hanıydı. Çebi Han; Açina Hanedanlığı'na bağlı, Doğu Hakanlığı'ndaki hanlardan biriydi. 'Küçük han' unvanıyla anılırdı. M.S. 630 yılında Altın Tağ'ın (Altay) kuzey taraflarına yerleşti. Çebiler, Türkler'in Anadolu'ya gelmesiyle beraber önce Konya bölgesine göç ettiler. Fatih Sultan Mehmet, Trabzon'u fethetmek için önce Pontus İmparatorluğu'nun başşehri olan Trabzon'a güvenilir iki uç beyini göndermiştir. Bu iki uç beyinden biri Çebi, diğeri de Üçüncü'ydü. Fetihten sonra Çebiler'e yazlık ve kışlık yerler verildi. Cumhuriyet'in kurulması ve Demokrat Parti dönemiyle beraber Çebiler, Türkiye'de etkin olmaya başladı. Çebi Vakfı Mütevelli Heyeti Başkanı Mustafa Yılmaz Çebi, Türkiye'nin kuruluş yıllarında sanayiye önem verdiklerini anlatarak başladığı sohbetimizde ilk 500 şirket arasında çok sayıda Çebi ailesi şirketinin olduğunu söyleyerek "Sanayide ailemiz üzerine düşeni yapmaya devam edecek" dedi.
YARIN:
DİYARBAKIR'IN ÇINAR İLÇESİ ARZULAR'DAN SORULUYOR
