Belem Sarayı'nda Portekiz Cumhurbaşkanı Cavao Silva'yla yaptığımız görüşme sırasında oldukça düşünceli olduğunu gördüm. Belli ki kafası hala birkaç dakika önce görüştüğü Başbakan Petro Coelho'nun yeni kemer sıkma programındaydı. Portekiz AB'yle anlaşması doğrultusunda 4 yılda kamu harcamalarında 6,5 milyar kesmek için daha fazla kemer sıkmaya başladı. Silva bir gün sonra Lizbon'a gelecek olan Euro Bölgesi Başkanı Jean Claude Junker'le görüşmeye hazırlanıyordu. AB ülkeleri liderleri, parçalanmak yerine Brüksel'den denetimle dayanışmanın ipine sarıldılar. Yunanlar ve Rumlar her ne kadar sokakları ateşe verseler de Alman Başbakan Angela Merkel batının en büyük projesini ayakta tutmak için bir milim kımıldamadı. Türkiye'ye gelince? 3 kez Başbakanlık 2 kez de Cumhurbaşkanlığı yapan Avrupa'nın en tecrübeli siyasetçisi olan Portekiz Cumhurbaşkanı' yla kuşkusuz Türkiye'yi de konuştuk. İşte Silva'nın Türkiye'nin AB üyeliği ve Ortadoğu coğrafyasındaki gelişmelere bakışı:
Türkiye dinamik bir ekonomi. Büyük bir pazar. Üyeliği AB'nin krizi aşmasında etken olabilir mi ?
- Biz Türkiye'nin üyeliğini hep destekledik. Müzakerelerde ilerleme görmek istiyoruz. Türk ekonomisi çok dinamik. Önemli bir büyüme yakalandı. Zaten Türkiye AB'nin önemli bir ticaret ortağı. Ayrıca Türkiye'deki yabancı yatırımların yüzde 75'i AB'den geliyor. Önemli ekonomik bağlarımız var. Ama müzakerelerin karmaşık olduğunu unutmayın. Portekiz'in müzakereleri 7 yıl sürdü.
Ama Türkiye-AB müzakereleri 2.5 yıldır derin dondurucuya kondu. Buzlar bir türlü erimiyor..
- Kıbrıs'ın dönem başkanlığının zor olduğunu biliyorum. İrlanda dönem başkanlığıyla birlikte yeni bir dinamizm geldi. Sosyal başlık da müzakere ediliyor. Biz Türkiye'nin katılımı sağlayacak anlaşmaya varmanın AB'nin lehine olduğuna inanıyoruz.. Türkiye sadece önemli bir pazar değil aynı zamanda da Avrupa ve farklı kültürler arasındaki bir köprü. Eğer Türkiye tam üye olursa AB'nin stratejik gücünü artıracak ve sağlamlaştıracak. Türkiye de AB üyeliğiyle daha fazla kalkınıp modernleşmesini tamamlayacak. Türkiye bir gün Avrupa trenine binecek. Bence Türkiye'deki reformlarla birlikte müzakereler de devam etmeli. Tabii Türkiye'deki yasal süreç de önemli. Sürecin süratlenmesi gerekiyor.
"gaz, türkiye'den taşınır"
Kıbrıs'ın çevresinde bulunan gaz rezervleri adanın birleşmesi ve Türkiye'ye AB yolunun açılması için bir çıkış noktası olabilir mi ?
- Türkiye AB'ye üye olursa Avrupa'nın ihtiyacı olan gazın taşınmasında önemli rol oynar. Böylece Avrupa'nın enerji alanında özerkliğine katkı yapar. Türkiye Kafkaslar, ve Ortadoğu'da da çok önemli bir oyuncu. O bölgede barış ve istikrarın sağlanmasına yardımcı oluyor. AB Türkiye gibi bir üyeyle o bölgede güvenliği sağlamak için daha da önemli rol oynayabilir.
Peki ya Ortadoğu? Yeni bir harita mı çiziliyor bu bölgede?
- Abbas ve Netanyahu'nun müzakerelere başlaması önemli. Başkan Obama süreçte kilit rol oynuyor. Ayrıca Filistin ailesinde de barış şart. Suriye'de yaşananlar ise korkunç bir savaşta olabileceklerden daha dehşet verici. Türkiye göçmenleri kabul ederek trajedinin azaltılmasına önemli bir rol oynuyor. Bence Ortadoğu'da barış için çabalar sürmeli ancak haritalara dokunulmamalı. Sınırlarla ilgili kuşku yaratmak çok tehlikeli ihtilaflar doğurur.
'HALK, KEMER SIKMAYA İNANMIYOR'
Yunanlar ve Rumlar ekonomik krize karşı daha fazla kemerleri sıkmak isteyen Merkel'e ateş püskürüyorlar. Sizce bunun nedeni ne?
- Halklar kemer sıkmaya neden ihtiyaç olduğunu anlamakta zorlanıyor. Tedbirlerin sorunu çözeceğinden kuşkuları var. Hatta kemer sıkmanın ekonomiyi durduracağını, ekonomi durunca da daha fazla kemer sıkmaya sürüklenileceğinden korkuyorlar. Bu yüzden de sert tepki gösteriyorlar. Bakın İtalya'da son seçimlerde neler oldu. Bu çerçevede halkları AB'nin sorun değil çözüm olduğuna ikna etmekte zorlanıyoruz. Almanya ve Fransa'nın AB'nin ana direklerini oluşturduğu bir gerçek. Alman halkının bazı ülkelerin kamu harcamalarında böylesine hatayı nasıl yaptıklarını anlayamadıklarını zannediyorum. Çünkü Almanlar süratle çalışarak verimli olabilen bir ulus. Onlar da AB'nin ve Euro bölgesinin sürüklendiği sorunları çözmek istiyorlar.
