Van-Bahçesaray yolundaki Karabet Geçidi'ne yakın bölgeye 4 Şubat 2020'de çığ düştü. Yoldan geçen bir iş makinesi ile bir minibüs kar yığınları altında kaldı.
Çığ altında kalan 2 kişiyi arama çalışmaları sırasında, ilkinden daha büyük bir felaket yaşandı. Aynı bölgede yine çığ meydana geldi ve bu kez tonlarca kar yığını arama kurtarma ekiplerinin üzerine düştü. Peş peşe yaşanan iki çığda 11'i jandarma, 9'u güvenlik korucusu toplam 42 kişi kar altında can verdi, 84 kişi yaralandı.
Facianın ikinci yılında SABAH Muhabiri Uğur Yıldırım, Bahçesaray'dan izlenimlerini aktardı.
"Facianın ikinci yılında Bahçesaray'a gitmek için yola çıkıyorum. Çığ tehlikesine karşı yol ortasına konulan kapının anahtarı karayolları ekiplerinde, onları arıyorum. Çığ tehlikesinin olmadığı bölgelerde günlük yol açma çalışmalarına eşlik edeceğim. Bölgedeki Jandarma komutanını arıyoruz.
Ekip Şefi Murat Yücel, "Komutanım bilginiz olsun bölgedeyiz" diye bilgi veriyor. Yaklaşık 40 kilometre telefon çekmeyecek. İki yıl önce çığ felaketinin yaşandığı bölgeden geçiyoruz. Tipi var, göz gözü görmüyor. Yol üzerinde 16 büyük çığ bölgesi var. Çığ bölgelerini adım adım biliyorlar.
Hemen hemen her virajda yaşanan bir çığ olayının, görev başında hayatını kaybeden bir çalışma arkadaşının hikayesi anlatılıyor.
Çığ, bu yolun acı gerçeği. Murat Yücel, "Burası Türkiye'nin en çok kar alan bölgesi, 9'uncu gezegenimiz Bahçesaray" diye konuşuyor. Vanlılar, Bahçesaray'a yolları sürekli kapandığı ulaşımı zor olduğu için buraya 9'uncu gezegen diyor. Geri dönüyoruz. Komutana sağ salim çıktığımız bilgisini verip kapı kilitleniyor.
Bu yoldan Bahçesaray'a gitmek çok güç olduğu için Bitlis'in Hizan ilçesinden Bahçesaray'a giden yaklaşık 300 kilometrelik yolu deniyoruz.
Van'dan çıktıktan 5 saat sonra ancak Bahçesaray'a ulaşabiliyorum. Yaklaşık 15 bin nüfuslu Bahçesaray, Müküs çayı boyunca uzanan bir yer. 20 köy, 72 mezrası var.
"BUGÜNLERE ŞÜKÜR"
Bahçesaray'a eski zamanlarda 9 ay ulaşım olmuyormuş. '9 ay Allah'a 3 ay Van'a bağlıydık" diye şakalaşıyordu insanlar birbiriyle. Bugünlerine şükrediyorlar.
Kahveler bildiğimiz kahveler gibi değil. Kahvelerde, evlerde satranç oynanıyor. Nereden öğrendiniz diye soruyorum, onlar da bilmiyor. Fekiye Teyran başta olmak üzere onlarca edebiyatçı ve alim yetiştirmiş.
Bahçesaray'ın çiçeği burnunda Kaymakamı Ömer Tuğrul Kundakçı kısa zamanda kendini bölge halkına sevdirmiş. Dikmetaş Köy yolunda 7-8 metre kar var. Yol çalışmaları yerinde görmek için bölgeye gidecek, birlikte hareket ediyoruz. İş makineleri çalışıyor.
Kaymakam Kundakçı, "Bahçesaray'ın en uzak köy ve mezrasının yolunu açtık. Kar ile mücadelede Karayolları Genel Müdürlüğü, Van Büyükşehir Belediyesi ve Bahçesaray ilçe belediyesi ortak bir çalışma yürütüyor.
Bahçesaray'da kış aylarında yaşanan ulaşım sorunun ortadan kaldırmak için 3 fizibilite çalışması yapıldı. Tüneller, yeni yol projeleri, bu yılın sonunda bu 3 çalışmadan biri üzerinde karar çıkacak ve ilk kazma vurulacak " diye konuşuyor.
"BİZİM İÇİN ÖLDÜLER"
Çığ felaketinin ikinci yıl dönümünde acılar taze... Kaymakam Ömer Tuğrul Kundakçı ile faciada yakınlarını kaybetmiş aileleri ziyaret ettik. Ahmat Alav, Çığ felaketinde eşi Muteber Alav'i kaybetmiş. Torununu görmeye giden Muteber Alav'ın dönüş yolunda çığın altında kaldığını anlatıyor.
Eşinden daha çok eşini kurtarmak için yardıma giden arama kurtarma ekiplerinin ölümüne üzüldüğünü anlatıyor. "Bizim için öldüler, keşke böyle olmasaydı" diye ekliyor. Binevş Ereyli de çığ felaketinde oğlunu kaybetmiş. Kürtçe, oğlunun 4 çocuğu olduğunu onu çok özlediğini söylüyor.
SAĞLIKÇILAR YOLLARDA
Sağlık çalışanları, Van Büyükşehir Belediyesi Bahçesaray şantiye Şefi Abdullah Karca ile birlikte çalışıyor. Hastaya ulaşmak için belediye ekipleri yol açıyor arkada sağlık çalışanları bazen araçlarla bazen yürüyerek hastaya ulaşıyor.
En uzak köy Dikmetaş, yolu açılınca evde sağlık hizmeti bekleyen iki hasta için Doktor Buşranur Dağ ile Hemşire Celal Orta yola düşüyor. Yol açık ama dik yamaç buz tutmuş, araç çıkmıyor. Bir kilometreye yakın birlikte yürüyüp köye ulaşıyoruz. Doktor Buşranur Dağ bir buçuk yıldır Bahçesaray'da. 'Kışı hariç Bahçesaray'ı çok seviyorum' diyor.
Sağlık çalışanları bu köy yollarına sürekli çığ düştüğünü anlatıyor. "Korkuyoruz ama hastalara da ulaşmak zorundayız" diye konuşuyorlar. Köyün gençlerinden Kerem Oktay "Coğrafya kaderdir denir ya burada coğrafya kederdir abi" diyor.
Bahçesaray Belediye Başkanı Meki Arvasi, Van- Bahçesaray arasında tünel yapılmasını istiyor.
