Deprem birçok insanın hayatını yarım bıraktı. Enkaz yığınlarının altından yaralı kurtulan çok sayıda kişide uzuv kayıplarına rastlanıyor. Gönüllülük esasına göre çalışan 2 dernek var ki onlar, uvuzlarını yitiren depremzedelere en çok da çocuklar için el üretiyor.
Bunlardan biri Robotel ama ta yürekten uzanan bir el. Robotel Derneği Başkanı Zeynep Karagöz, "Depremzedelerin yanındayız. Başvurular almaya başladık. Medikal süreçlerinin netleşmesini bekliyoruz. Yanlarında olduğumuzu bilmelerini istiyoruz.
Biz herkese el vermeye hazırız" dedi. Diğeri ise Uluslararası Doktorlar Derneği (AID). Derneğin Acil ve Afet Durum Sorumlusu Dr. Murat Kadir Topçu, depremde uzun kaybı yaşayan vatandaşlara protez desteği için bölgeye merkez kurmaya hazırlandıkları söyledi.
Asrın felaketinde binlerce insan hayatını kaybetti. Binlerce insan yaralandı. En çok da yaralı kurtulanlarda uzuv kayıpları mevcut. Bir yandan kaybettikleri canlara ağlarken, bir yandan da kaybettikleri uzuvlarına. Tam bir psikilojik yıkım. Belki de en son çocuklarının saçlarını okşadılar elleriyle, belki de en sevdiğine sarıldılar kollarıyla. Ama yalnız değiller.
Gönüllük esasına göre çalışan şimdiye kadar yaptıkları mekanik ellerle yüzlerce çocuğun yüzünü yeniden güldürmeyi başaran Robotel Başkanı Zeynep Karagöz, SABAH'a konuşarak "Depremzedelerin yanındayız. Robotel Türkiye el ve parmak protezi ihtiyacı duyan bireylere, özellikle çocuklara, 3 boyutlu yazıcılarla kişiye özel üretilmiş, ekonomik ve kullanılabilir mekanik ellerin ücretsiz paylaşıldığı bir sivil toplum kurumudur.
Amacımız öncelikle çocuklar olmak üzere parmak ve el deformasyonu nedeniyle proteze ulaşamayan veya kullanamayanlara destek vermektir. Bu eller biyonik / elektronik değil; temel kavrama hareketini yapan mekanik ellerdir. Robota benzediği için Rototel diyoruz. Sadece kavrama hareketi bile bisiklete binen, top oynayan kardeşlerimizin hayatında fark yaratmaktadır" dedi.
BENİM ÇOCUĞUMA DA EL YAPAR MISINIZ?
Yola çıkış hikayelerini ise Karagöz şöyle paşlaştı: "Ben ve eski eşim mimarız. Yani iki mimar ve bir mühendis tarafından tasarım ajansı olarak yola çıktık. 3 boyutlu yazıcılarla telefon kılıfı, süs eşyası yapıyorduk. 'Bundan daha fazlası ne yapabiliriz. İnsanlara nasıl bir faydamız olur' derken, kendimizi mekanik kol ve parmak yaparken bulduk. Ve bunu sosyal sorumluluk projemiz olarak başlattık. İlk kez 2014 yılında matbaada çalışırken 4 parmağını kaybeden birine sosyal sorumluluk projesi kapsamında yaptık. Daha sonra Yağmur kardeşimize el yaptık. 'Ne olur benim çocuğuma da yapar mısınız' diyerek, İstekler arttı. Dernek olduk, 4 bine yakın gönüllümüzün desteğiyle büyüdük. Her ulaştığımız çocukla mutluluğumuzda büyüdü. 2017'de Sabancı Vakfı tarafından Fark Yaratanlar projesi olarak seçildik.Bu öyle büyük bir operasyon ki. Şimdi ana sponsor bulmaya da çalışıyoruz" dedi.
400'ÜN ÜZERİNDE EL YAPTILAR
Kişiye özel tasarımlar yaptıklarını anlatan Karagöz, "Robotel herkes için kullanışlı; çünkü hem maliyeti yok denecek kadar az hem de fonksiyonel. Bu ellerin yapımı kişiye özel tasarım yapılmasını gerektirse de üretimde çocukların sürekli büyüdüğünü ellerin sürekli yenilendiği düşünülürse oldukça büyük avantaj sağlıyor. Kişiye özel çocukların istedikleri tasarımlar yapıyoruz. Bütün dünyada çocukların hayran olduğu süper kahramanlar bu mekanik ellerde canlanıyorlar" dedi. Bu mekanik eller sayesinde çocukların yüzünün güldüğünü söyleyen Karagöz, "Kol kaslarında erimeler, sağ beyin, sol beyin dengesiz büyüme sorunlarının dışında sosyo-psikolojik etkileri de oluyor. Çocuklar çok hızlı büyüyor. Onlar biyonik kolları rahat kullanamıyor. Çünkü büyüdükçe yeniden tasarlanması gerekir ve biyonik kolda bunun maliyeti büyük. Bugüne kadar 400'ün üzerinde çocuğa el yaptık. Onlarla bir aile olduk" dedi.
DEPREM BÖLGESİNDE 500'ÜN ÜZERİNDE ÇOCUK VAR
Şimdide depremzedelerin yaralarına el uzatmak için hazır olduklarını belirten Karagöz, şunları söyledi: "robotel.org sitemizde bir başvuru formu düzenledik. Uzuv kaybı yaşayan tüm vatandaşlarımızın yanındayız. Sadece belki medikal süreç için biraz beklemeleri gerekebilir. 500'ün üzerinde çocuğun uzuv kaybı yaşadığını ve bir o kadar da yetişkinin etkilendiğini tahmin ediyoruz. Biz onlara el uzatmaya hazırız. Yeni stratejiler oluşturduk. Şimdiye kadar sadece el ve parmak için mekanik kollar ürettik. Şimdi omuzdan da çalışan mekanik kollar yapmak istiyoruz. Ayrıca protez ve ortez konusunda da desteklemek istiyoruz. Bunun için 3 boyutlu yazıcı yeterli değil. Medikal destek de gerekiyor. Medikal destek ekiplerine de çağrılarımız oldu. Bunun için çalışıyoruz. Biz medikal bir ekip değil tasarımcı bir ekibiz, medikal ekiplerle birlikte çalışarak onlara üç boyutlu yazıcılardan çıkabilecek özel parçalar konusunda destek vereceğiz."
PROTEZ MERKEZİ KURACAĞIZ
Uluslararası Doktorlar Derneği (AID) Acil ve Afet Durum Sorumlusu Dr. Murat Kadir Topçu, depremde uzun kaybı yaşayan vatandaşlara protez desteğinde bulunacaklarını belirtti. Adıyaman, Hatay ve Kahramanmaraş'ta depremzedelere destek olmak için bulunduğunu belirten Topçu "AID olarak bölgede 2 sahra çadırımız var.
Orada protez için tespitler yaparkar, bir yandan da psikilojik destek ekiplerimiz depremzedelere yardımcı oluyor. AID'in Reyhanlı, İstanbul, Suriye ve Cerablus'ta 4 protez merkezi var. Cereplus'taki protez merkezimizi Hatay'a taşıyacağız. Protez için henüz erken, yaraların iyişleşmesi lazım. Sonra ölçüleri almaya başlayacağız" dedi.
