Jüpiter ve Satürn'ün uydularında okyanus keşfedilmesinden yola çıkan Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) Deniz Bilimleri Enstitüsü Müdür Yardımcısı Doç. Dr. Mustafa Yücel ve ekibi bu okyanuslarda yaşam olup olmadığının ipuçlarını bulabilmek amacıyla dünyadaki derin denizlerde araştırma başlattı. Yücel ve ekibi Karadeniz, Atlantik ve Pasifik okyanuslarında 2 bin 500 metre derinliklerde, ışığın olmadığı alanlarda deniz yaşamını inceleyecek. Yücel, derin denizlerde, Jüpiter'in uydusu Europa ve Satürn'ün uydusu Enceladus'taki okyanusların benzerini bulmayı hedefliyor. Yücel şunları söyledi:
Kendi derin denizlerimizde, oksijen olmayan, güneş sistemindeki oksijensiz derin denizleri temsil eden habitatlar nelerdir, bunları çalışarak, uzaydaki hayat arayışına nasıl katkı veririz şeklinde projenin fikri ortaya çıktı. Dünyada ekstrem derin deniz ortamını simüle eden yerleri seçtik. Karadeniz bunlardan biri, deniz tabanında volkanik bacalar var. Pasifik ve Atlantik okyanuslarında çalışmalarımız olacak.
Jüpiter'in uydusu Europa ve Satürn'ün uydusu Enceladus'ta buz bir kabuk, altlarında ise 10-20 kilometrelik derinliğe sahip bir okyanus bulunduğunu kesinleşti. Öngörülere göre bunların tabanında dünyadaki gibi volkanik bacalar var. Bu denizlerin doğal olarak oksijenleri yok ama Satürn ve Jüpiter o kadar çok radyasyon yayıyor ki buzun içindeki suyun hidrojeni ile oksijenini ayırıyor. O oksijenin okyanusa sızdığı düşünülüyor. Marmara ve Karadeniz gibi yüzeyi oksijenli, derinliğe indikçe oksijenini kaybeden, karanlık, en dibinde de hidrotermal bacaların olduğu bir okyanus hayal ediyoruz, uzayda bir gün hayat bulursak bu tip bir okyanusun içinde bulacağız gibi görünüyor.
Türlerin tespitinden çok, evrimleşebilecekleri kimyasal koşulların olup olmadığına bakmaya çalışıyoruz. Orada, karanlık olduğu için güneş ışığına bağlı bir hayat aramıyoruz. Tam tersine 'kemosentetik' dediğimiz kimyasal reaksiyonları kullanarak enerji üreten besin ağları arıyoruz. AA
