Gözde milyarlarca görme hücresi bulunur. Bu görme hücrelerinin görevleri ise birbirinden farklıdır. Hücreler ya da retinaya bağlı olan sinirler zarar gördüğünde göz hastalıkları meydana gelir. Bu hastalıklardan bazıları önlenebilirken bazıları ne yazık ki önlenemiyor. Peki, retina nedir? Göz bölümlerinden retina ne işe yarar, hastalıkları neler ve iyileşir mi? işte yanıtı.
Latince rete isminden türetilen retina kısa tabirle, görmeyi sağlayan hücreleri ve lif hücrelerini barındıran bir tabakadır. Ağ tabakası olarak da adlandırabileceğimiz retina, yarı saydam olmakla birlikte kırmızımsı pembe rengindedir.
Bir küre şekline benzetebileceğimiz retina, beyne adeta görünmez bir ok ile bağlıdır. Retinanın merkezinde bulunan özel dokuya ise sarı nokta (makula) denir. Retinanın kalınlığı ise 0,1 - 0,5 mm aralığındadır.
Retina hastalıkları birçok sebebe bağlı olarak gelişebilmektedir. Retinada yaşanan hastalıkların belirtileri ani görme kayıpları, ışık yansımaları, görmede azalma, gözde cisim dolaşması, görmede perdelenme, belli kısımları karanlık görme gibi durumlardır. Ancak, kimi zaman hiçbir belirti yaşanmadan da bazı retina hastalıkları yaşanabiliyor. Retina özelinde gelişen hastalıkları ve tedavilerini aşağıdaki listeden bulabilirsiniz.
Retina dekolmanı, yırtıklı retina dekolmanı, çekintili retina dekolmanı ve seröz retina dekolmanı olarak üç kategoriye ayrılır. Yırtıklı dekolman, en sık görülen retina rahatsızlıkları arasındadır. Yaşlılığa bağlılık da en sık görülen sebeptir. Ayrıca, gözde yaşanan yaralanma ya da yüksek miyop sorunu da retina dekolmanına yol açabilir.
Çekintili retina dekolmanı ise diyabet kaynaklı oluşmaktadır. Göz içi hastalıklar da çekintili dekolmana neden olabilir. Bir diğer dekolman çeşidi olan seröz retina dekolmanı da herhangi bir travmaya bağlı olarak gelişen sıvı sızması kaynaklı olabilir.
Genel olarak dekolmana neden olan belirtiler, miyop, katarakt nedeniyle geçirilen ameliyat, glokom, göz travması, genetik ve retina zayıflığı gibi nedenler gösterilir. Retina dekolmanı tedavisi için ameliyat dışı bir durum söz konusu değildir. Retina dekolmanı yaşayan bir kişinin mutlaka bir göz doktoruna görünerek ameliyat edilmesi gerekmektedir.
Göz içerisinde yaşanan sıvı sızması, yüksek miyop, daha önce geçirilen ameliyatlar gibi nedenlerde retina yırtılması meydana gelebilir. Ancak, en yaygın sebep göz travmasıdır. Göz içerisine gelen bir cismin retinaya zarar vererek yırtılmaya yol açabilir. Retina yırtılmasının tedavisi lazer dikim, vitrektomi ve retinopeksi ile yapılabilmektedir.
Retinada yaşanan ödem sonucunda bulanık görme, görüşte bozukluk gibi sorunlar meydana gelebilir. Oldukça sık karşılaşılan rahatsızlıklardan biri olan retina ödemi, göz doktorunun uygun gördüğü ilaçlar ile ortadan kaldırılabilir. Bu tedavinin yeterli olmadığı durumlarda ise vitrektomi uygulaması yapılabilir.
Görme merkezinin değişmesi anlamına gelen makula dejenerasyonu genellikle yaşa bağlı olarak gelişmektedir. Makula dejenerasyonu kuru ve ıslak olarak iki tipte yaşanmaktadır. Kuru tip makula dejenerasyonunda tedavi uygulaması antioksidan ilaçlar ve vitaminler yardımıyla yapılır.
Islak tip makula dejenerasyonunda ise ortaya çıkma durumu yeni damar oluşumu ile gözlenebilir. Hastalığın ilerlemesi sonucunda damar oluşumları da ilerler. Geri dönülemez yollara gidilmemesi için bu hastalıkta erken tanı oldukça önem taşımaktadır.
Retinoblastom olarak da bilinen retina tümörü, gözün beyaz kısmında oluşan renk değişiklikleri ile fark edilebilir. Genellikle göz bebeğinde yapısal değişiklikle ya da görme kaybı gibi belirtiler ortaya çıksa da hiçbir belirtinin yaşanmadığı durumlar da olabiliyor. Bu nedenle düzenli olarak bir göz doktoruna muayene olarak erken teşhis uygulanabilir. Retina tümörü yaşandığında kemoterapi, lazer tedavisi ya da cerrahi uygulama ile tedavi edilebilir.
