Dünyada bazı ürün kentleri vardır. Kakaodan mısıra, soyadan pirince dek, ürettikleriyle marka olan kentler... Uzağa gitmeye gerek yok, Giresun ve Ordu, fındık ürünü ile Rize de çay ile ürün kentidir. Bursa'nın da ipek ile anılan köklü bir geçmişi vardır.
Ürün kenti olmak hem iyidir hem de risklidir. İyidir zira bu ürün üzerinden kent ekonomisini yönetir, kentsel kalkınmanın dinamosunu kurarsınız. Risklidir zira o ürünün başına bir şey geldiğinde, kent ekonomisi bundan çok fazla etkilenir.
Buna yakın tarihten ve bizden örnek vereyim. Anadolu Kaplanları'nın dericileri, Uşak'ta patlama yapmış, yalnızca ihracata değil, kente de katkı verip dönüştürmeye hizmet etmişlerdi. Ancak KOBİ'ler henüz küresel rekabet koşullarından yeterince haberdar değildi. Aslında hükümetler, ihracat STK'ları ve ekonomi think tank'ları, "birbirinizi taklit etmeyin, katma değeri yüksek ürünlere yönelin" diyordu ama... Başına gelmedikçe bilememe huyumuz, 2001 krizinde, bize öğrenmemiz gerekenlere dair uzunca bir liste hazırladı.
Uşak özelindeki "derilik kumaş" idi. Zira "gözüyle düşünme geleneğindeki" yapımız, bunu gerektiriyordu. Bir başka Uşak gerçeği Rusya pazarıydı. Tek ürün ve tek pazar; bir kent ekonomisinin yüklenebileceği en büyük riskti bunlar.
Ve 1998 Asya krizi... Çöken Rusya pazarı, anında iptal edilen siparişler ve kapanan 514 işletme...
Uşak, bu krizi çok ağır atlattı. Ama rekabet koşullarını öğrendi. Ardından gelen 2001 krizinde ise kentin ev ödevi bu defa, finansın önemine dairdi. Uşak'taki KOBİ'lerin çoğu, nakit akışını iyi yönetemediğinden bir kez daha battı.
Bugün Uşak, krizlerden en fazla dersi çıkarmış kentlerimizin başında yer alıyor. Baştan aşağı, yenileniyor, dönüşüyor ve KOBİ'leri gelişiyor.
Uşak'ın önünde şimdi, kurumsallaşma, ölçek ekonomisi, birlikte iş yapabilme becerisi gibi dersler var.
Bursa ipeğine yaz yağmuru darbesi, ipek kenti olarak zararın ciddiyetini açığa çıkaran örnektir. Burada yönetim ve karar alıcıların ürün kenti kavramını bir kez daha düşünmeleri gereği ortadadır.