Çakırbeyli'deyiz... Adnan Menderes Demokrasi Müzesi'nde... Kaçıncı gelişimiz? İnşaat aşamasında birkaç kez uğradık... İçişleri Bakanı Süleyman Soylu'nun emeği büyük. Açılışta da buradaydık... 15 Ocak 2022... Cumhurbaşkanı Erdoğan, kurdele kesti.
Konuşma yapmamız istendi... Konuştuk.
Bugüne kadar yurtiçinden ve dışından 200 bine yakın ziyaretçi geldi.
Müzeyi gezerken düşündük:
Türkiye'deki siyasi parti sayısı 123... Acaba, Adnan Menderes Demokrasi Müzesi'ni ziyaret eden genel başkan sayısı kaç?
***
Millet iradesi darağacında
Siyasi iktidarlar seçimle gelir, seçimle giderler... Darbesiz, kansız... Seçim, bir demokrasi şölenidir.
Ama... Halkın iktidara getirdiği Demokrat Parti'yi, halk iktidardan indirmedi.
Darbe yapıldı... Demokrasi hançerlendi... Başbakan Adnan Menderes ile Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu ve Maliye Bakanı Hasan Polatkan idam edildi.
Cinayet... Demokrasi ayıbı... Türk siyasetinin kara deliği.
Aydın'daki müze... Derslerle dolu... Bir dönemin acı sonla biten hikâyesi.
Gezerken... Düşünmeye devam ettik:
Erdoğan'ı devirmeye çalışan koalisyon ortaklarından... Merak edip de Adnan Menderes Müzesi'ni gezmeye gelen oldu mu?
***
Söylem... Eylem
Sayın Kemal Kılıçdaroğlu, birkaç kez, Adnan Menderes'in sloganını seslendirdi.
14 Mayıs 1950 seçimi ile özdeşleşen ünlü sloganı:
"Yeter! Söz milletindir!"
Acaba... Kemal Bey, sloganın müzede sergilenen afişin orijinalini gördü mü?
Hayır... Görseydi, önünde fotoğraf çektirirdi... Sosyal medyada paylaşırdı.
***
Yanıtı belli sorular
Meral Akşener... Temel Karamollaoğlu... Ali Babacan... Ahmet Davutoğlu... Adı, Demokrat olan partinin Genel Başkanı Gültekin Uysal... "Masa arkadaşları."
Soru:
İçlerinde, Adnan Menderes Demokrasi Müzesi'ni gören, gezen var mı?
Yanıt... Sessizlik.
Ya... Cumhurbaşkanı Yardımcılığı için il il, meydan meydan dolaşan iki Büyükşehir Belediye Başkanı... Ekrem İmamoğlu ile Mansur Yavaş...
Yolları hiç Aydın Çakırbeyli'ye düştü mü?
Yanıt... Yine... Sessizlik.
Kadınlar, erkekler... Öğrenciler... Turlarla gelenler... Köylüler... İşçiler... Hele hafta sonları, binlerce insan... Ama aralarında, onlardan hiçbiri yok... Masadaki ortaklardan.
***
Zamanın ruhu afişler
Demokrat Parti dönemi... 1950'li yıllar... Tarihin sayfaları arasında bir gezinti... Seçim afişleri:
Dağlar yol, viraneler bağ oldu.
Kalkınan Türkiye senin eserindir... Onu yıktırma.
Daha güzel, daha mamur, daha müreffeh bir İstanbul için... Demokrat Parti'ye rey ver.
Güvendin seçtin, eserini koru.
Başlanan işlerin bitmesi lazım... Kalkınmaya devam.
Seçim afişi o kadar çok ki... Zamanın ruhundan yansımalar.
***
Tarihi sandık
Seçim... Tek parti döneminin sona erişi... 14 Mayıs 1950.
O günün anısına, posta pulu basılmış... 30 kuruş.
Bir pul daha var... 15 kuruş.
Halkın sevinci... Müzedeki fotoğraflarda.
Ve müzede... Bir köşede... Tahta sandık.
1950 seçimlerinin oy sandığı.
***
Madalyalı kahraman
Başbakan Adnan Menderes, Yassıada'da, "vatana ihanet" suçlamasıyla yargılandı.
Suçlu bulundu... Asıldı.
Oysa... Aynı Adnan Menderes, Kurtuluş Savaşı sonrasında, İstiklal Madalyası ile onurlandırılmıştı.
Madalya... Müzede sergileniyor.
***
Mesai
Çakırbeyli'de... Adnan Menderes Anı Evi. Mehmet Demir'in muhtarlığı döneminde yapıldı... Demir dedi ki:
- Yapılmasında çok emeğiniz var... Önayak oldunuz... Orayı görmeden gitmeyin.
Görmüştük... Bir kez daha gezdik.
"Masa başında çalışan Adnan Menderes" ile fotoğraf çektirdik... Canlı gibiydi.
***
Demokrasi Çınarı
Adnan Menderes... İdam edilmeseydi... Aydın'a dönebilseydi... Bütün arzusu, Çine Çayı'nın kenarında çay içmekti.
Müze... Çine Çayı'nın bitişiğinde.
Ziyaretçilerle sohbet ettik... Çay içtik... Siyaseti, seçimi konuştuk... Herkesin dileği, "Huzur içinde bir seçim... İstikrar... Birlik beraberlik...
Ülkenin bölünmez bütünlüğü".
Sonra... Ver elini, az ötedeki Çakırbeyli.
Gölgesinde Menderes'in çay içip hemşerileriyle sohbet ettiği Demokrasi Çınarı'nda mola... Eski Muhtar Mehmet Demir'le, şimdiki muhtar Özer Orcan'la... Çakırbeyliler ile sohbet.
Sözler, beklentiler aynı:
"Barış... Huzur... İstikrar... Kalkınma... Dirlik düzenlik."
***
Havada yağmur, yürekte hüzün
Öğle sonu... Hava güneşli... Müzeye gelen ziyaretçi çoğalıyor... İzmir'den, Denizli'den, Muğla'dan gelenler.
Gençler... O kadar çok ki.
Müze Müdürü Özay Özhan, müzenin vefakâr rehberi Sevilay Durmuş... Ve dostlarla sohbet ediyoruz... İçlerinde Ertuğrul Aytaç da var.
Hava birden bozuyor... Yağmur yağıyor.
Ertuğrul... Nereden aklına geldiyse... "Menderes idam edildikten sonra da böyle bardaktan boşanırcasına yağmur yağmamış mıydı?" diyor.
Aklımıza... Adnan Menderes'in idam zabıt varakası geliyor:
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nı ihlalden sanık, idam hükümlüsü Adnan Menderes'e vasiyeti olup olmadığı soruldu.
'Hayata veda ettiğim şu anda devlete ve millete saadetler diler, karımı ve çocuklarımı şefkatle andığımı bildiririm' dedi.
Beyaz gömlek giydirildi.
Son arzusu soruldu.
'Şerefle yaşadığım ve suçsuz olduğum bilinsin, vatan sağ olsun' dedi.
Cellat iskemleyi itti.
Menderes'ten Allah sesi yükseldi.
Ve yağmur başladı.
***
Ve seçim... Hayırlı olsun
Yarından sonra seçim... Büyük gün.
Herkes susacak... Millet konuşacak... Söz de milletin, karar da.
Hayırlı olsun... Sandıktan huzurun, istikrarın, kalkınmanın, çağdaş uygarlığın güneşi doğsun.
